اف بی آی و جمعآوری اطلاعات کاربران شبکههای اجتماعی
۱۳۹۰ بهمن ۷, جمعهپلیس فدرال آمریکا (اف بی آی) اعلام کرده که به دنبال طراحی سیستمی برای طبقهبندی و تحلیل اطلاعاتی است که از شبکههای اجتماعی گردآوری کرده است . به گفتهی مقامات اف بی آی، این سیستم بهدنبال این است که هرگونه اطلاعاتی را که «تهدیدی علیه امنیت داخلی و جهانی» بهشمار میرود، با استفاده از فنآوری «مشآپ» جمعآوری کند.
فنآوری «مشآپ» به افزونه یا صفحهی اینترنتی اطلاق میشود که دادهها را از چندین منبع مختلف گردآوری و در یک سرویس تازه ارائه میکند. با استفاده از شیوهی مشآپ میتوان اطلاعات را براساس نیاز طبقهبندی، ترکیب و تحلیل کرد.
پلیس فدرال آمریکا به شرکتهایی که دستاندرکار طراحی سیستمهای مشآپ و تحلیل داده هستند اعلام کرده که از طرحهای آنها استقبال میکند و به دنبال تخمین هزینههای راهاندازی چنین سیستم اطلاعاتی است. «مرکز اطلاعات استراتژیک و عملیاتی» اف بی آی با اعلام این خبر، توضیح داده است که این سیستم به دنبال آن است که برنامهها و اقدامات «کاربران خطرناک» را پیشبینی کرده و رد گروههای تهدیدکنندهی امنیت در فضای مجازی را بگیرد.
اف بی آی میخواهد افزونه بتواند به شکل خودکار در شبکههای اجتماعیای مثل «فیسبوک» یا «توئیتر» جستوجو و اطلاعاتی که در تنظیم حریم شخصی به روی عموم باز است را بررسی کند.
بنا به گفتهی مرکز تحقیقات استراتژیک پلیس فدرال آمریکا، افزونهی مدنظر آنها باید این قابلیت را داشته باشد که توئیتهای غیرانگلیسی زبان را فورا به زبان انگلیسی ترجمه کند و با استفاده از نقشههای «گوگل مپ» و «یاهو مپ»، مکانهای جغرافیایی مخل امنیت را شناسایی و نقطهگذاری کند.
سیستم مدنظر اف بی آی، باید قابلیت جستوجوی خودکار و سریع کلیدواژههایی که این نهاد امنیتی «خطرناک و حساس» توصیف کرده را نیز داشته باشد. در سند ۶ صفحهای که از سوی این نهاد امنیتی آمریکا اعلام شده، تاکید شده است که به جز شبکههای اجتماعی پرطرفداری مثل فیسبوک یا توئیتر، افزونهی مدنظر باید امکان جستوجوی کلیدواژههای حساس در سایتهای رسانههای ملی مثل «سی ان ان» یا «فاکس نیوز» را هم داشته باشد.
برنامهی گام به گام کنترل محتوای شبکههای اجتماعی
پلیس فدرال آمریکا در حالی از طراحی سیستمی برای جمعآوری اطلاعات پرده برمیدارد که چند هفتهی پیش نیز وزارت امنیت داخلی این کشور گزارشی را با موضوع «پیامدهای حریم خصوصی نظارت بر شبکههای اجتماعی» منتشر کرده بود. در این گزارش این وزارتخانه مدعی شده بود که استفاده از اطلاعاتی که کاربران به شکل عمومی در «فیسبوک» یا «توئیتر» منتشر کردهاند، برای تحلیل و پیگیری مقاصد امنیتی جایز است.
در بخشی از این گزارش آمده است:« اطلاعاتی که در شبکههای اجتماعی به شکل عمومی منتشر میشود، با تمایل شخصی کاربر صورت گرفته است و میتوان برای تحقیقات از این دست دادهها استفاده کرد.»
«مرکز اجرایی ملی» وزارت امنیت داخلی آمریکا در این گزارش اعلام کرده بود که این نهاد از چنین اطلاعاتی در سایتهایی مثل فیسبوک، توئیتر، یوتیوب یا فلیکر که در معرض عموم است برای تحقیقات لازم استفاده خواهد کرد.
در این گزارش لیستی از کلیدواژههای حساس که این نهاد در شبکههای اجتماعی و سایتهای وب.۲ جستوجو خواهد کرد هم اعلام شده بود. «گنگ»، «ترور»، «افشاگری» و «حمله انتحاری» برخی از کلیدواژههایی هستند که در این گزارش از آنها نام برده شده است.
نهادهای اطلاعاتی و امنیتی مثل اف بی آی پیش از این هیچوقت به شکل رسمی و مشخص اعلام نکرده بودند که تا چه میزان از دادهها و اطلاعات کاربران در شبکههای اجتماعی برای تحقیقات و مقاصد اطلاعاتی استفاده میکنند. اف بی آی تاکید کرده است که فقط از اطلاعات «عمومی» که کاربران با اختیار خود در دسترس همه قرار دادهاند استفاده خواهد کرد، اما فعالان آزادی اینترنت و حقوق بشری این اقدامات را خطرناک و نشانهی نظارتهای شدید امنیتی بر محتوای وب میدانند.
سازمان بینالمللی «حفاظت از امنیت سایبر» در انگلستان با اعتراض به این طرح تازه اعلام کرده است: «شبکههای اجتماعی برای مرتبط کردن کاربران با یکدیگر است، اگر نهادهای امنیتی به یک کاربر مشکوک شده و او را زیرنظر بگیرند، این خطر وجود دارد که دوستان او نیز بیجهت کنترل شده و تحت نظر قرار گیرند.»
بنا به گفتهی فعالان آزادی وب، با چنین اقداماتی پلیس نیز با حجم انبوهی از اطلاعات شخصی شمار بسیاری از کاربران مواجه خواهد شد که هیچ فایدهای برای آنها ندارد. آنها میگویند با چنین اقدامات امنیتیای، احساس آزادی عمل کاربران روز به روز کمتر شده و سانسور و خودسانسوری در شبکههای اجتماعی رایج خواهد شد.
فرناز سیفی
تحریریه: بهمن مهرداد