ایران در پاسخ به عربستان: غافل نشوید!
۱۳۹۳ مهر ۲۲, سه‌شنبه
حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به سخنان روز گذشته وزیر خارجه عربستان سعودی گفت: «اظهارات سعودالفیصل، اگر دقیق نقل شده باشد، با فضای حاکم بر مذاکرات دیپلماتیک دو کشور در تعارض است. به عربستان توصیه می‌کنیم مراقب توطئه‌های دشمنان باشد و از فرصت نقش‌آفرینی مثبت در منطقه غافل نشود.»
وی همچنین در واکنش به سخنان این مقام سعودی مبنی بر اشغالگری ایران در سویه، عربستان را در رابطه با حضور نظامی در بحرین نکوهش کرد.
سعود الفیصل، وزیر امور خارجه‌ی عربستان سعودی روز دوشنبه (۱۳ اکتبر) در کنفرانسی رسانه‌ای در جده ایران را متهم کرد که در کنار رژیم "فاقد مشروعیت" بشار اسد، علیه مردم سوریه می‌جنگد.
در این کنفرانس خبری که پس از دیدار سعودالفیصل با وزیرخارجه آلمان برگزار شد، وی گفت: «ایران باید به حضور نظامی خود در سوریه پایان دهد و نیروهای خود را از سوریه خارج کند.»
امیرعبداللهیان همچنین به ایرنا گفت: «جمهوری اسلامی بارزترین کشور منطقه در مبارزه با تروریسم است. تهران به دولت و مردم عراق، سوریه و منطقه در مبارزه با تروریسم در چارچوب حقوق بین‌الملل کمک می کند.»
عربستان سعودی و برخی از کشورهای عربی سنی‌مذهب در حاشیه‌ی خلیج فارس، از زمان آغاز درگیری‌ها در سوریه از گروه‌های مخالف دولت اسد حمایت می‌کنند.
نقش ایران و عربستان در یمن و بحرین
موضوع سوریه تنها مورد اختلاف میان دو کشور ایران و عربستان سعودی نیست. ریاض جمهوری اسلامی را به مداخله در امور داخلی یمن و پشتیبانی از "شیعیان حوثی" متهم می‌کند.
ایران هم در مقابل، استقرار سربازان سعودی در بحرین را "توسعه‌طلبی وهابی‌ها" می‌خواند. در عراق نیز این دو کشور در جبهه‌های مقابل یکدیگر قرار دارند.
ایران همراه با روسیه یکی از حامیان سر سخت رژیم بشار اسد است. کشورهای غربی و عربستان سعودی می‌گویند که دولت جمهوری اسلامی از آغاز سال ۲۰۱۱، کمک‌های مالی و نظامی در اختیار رژیم بشار اسد قرار می‌دهد تا بر مخالفان خود پیروز شود.
معاون وزیر امور خارجه در واکنشی متقابل به اظهارات وزیر امور خارجه عربستان، مبنی بر دخالت‌های خارجی، یادآور شد: «اگر ریاض به حضور نظامی خود در بحرین پایان می‌داد، راه حل سیاسی در این کشور، توقف سرکوب مردم و گفت‌وگوی ملی تحقق می‌یافت.»
بحرین از اوایل سال ۲۰۱۱ و در ادامه حرکت اعتراضی موسوم به بهار عربی و با درخواست اصلاحات دموکراتیک در آن کشور وارد بحران سیاسی شد.
در ادامه با حضور روحانیون شیعه در رهبری تظاهرات، این اعتراضات جنبه مذهبی و فرقه‌ای به خود گرفت و دولت بحرین و طرفداران آن، جمهوری اسلامی را به تلاش برای استقرار نظام حکومتی تحت تسلط روحانیون شیعه در بحرین متهم کردند.
در ماه مارس ۲۰۱۱، در حالی‌که نیروهای اعزامی عربستان و چند کشور دیگر ساحل جنوبی خلیج فارس، حفاظت از مراکز حساس بحرین را بر عهده گرفته بودند، پلیس بحرین معترضان را از محل تجمع آنان در پایتخت متفرق کرد.
بنا بر ادعای ریاض، جمهوری اسلامی در یمن نیز متهم به حمایت از شیعیان حوثی است که روز ۲۱ سپتامبر وارد صنعا پایتخت یمن، شدند.
امیر عبداللهیان درباره تحولات اخیر در یمن گفت: «آنچه در یمن رخ می دهد موضوع داخلی این کشور است.»
در حال حاضر ایران و عربستان با خطر گسترش نفوذ گروه تروریستی "دولت اسلامی" در عراق و سوریه روبرو هستند.
تنها دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان در دولت روحانی
روابط ایران ایران و عربستان اگرچه همیشه به عنوان دو کشور تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است، اما سردی رابطه این دو کشور در دوره دوم ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد به اوج رسید.
در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی برای ایجاد مناسبات "دوستانه‌و تفاهم‌‌آمیز" میان این دو کشور تلاش‌هائی صورت گرفت. اما در سال‌های پایانی ریاست جمهوری احمدی‌نژاد تقابل در مناسبات دو کشور آشکار شد.
تاثیرگذاری هاشمی رفسنجانی که همواره روابط خوبی با ریاض داشت هم نتوانست این تقابل را تلطیف کند و بهار دوباره‌ای در روابط این دو کشور پدید آورد.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور فعلی ایران از همان نخستین روز‌های شروع کار دولتش کوشید روابط میان دو کشور را بهبود بخشد. از سوی دولت ایران بارها اعلام شد که محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه، قصد سفر به عربستان و دیدار با همتای سعودی خود را دارد. اما این سفر تاکنون انجام نشده. دولت دلیل عدم سفر ظریف را اعلام نکرده است.
دیدار محمدجواد ظریف و سعود الفیصل در سپتامبر گذشته در نیویورک، در خلال برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل، تنها دیدار رسمی میان دو مقام بود.
در ماه ژوئیه سال جاری در آستانه تشکیل کنفرانس پاریس برای تشکیل ائتلاف علیه "دولت اسلامی" حسین امیرعبداللهیان معاون وزارت امورخارجه ایران به عربستان سعوی رفت و نتیجه مذاکرات خود با مقامات سعودی را مثبت ارزیابی کرد. با این همه، غربی‌ها زیر فشار عربستان سعودی و سایر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، ایران را به این کنفرانس دعوت نکردند.