ایران: سوالات آژانس بسته نشود روز بازاجرایی وجود نخواهد داشت
۱۴۰۱ شهریور ۹, چهارشنبه
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز چهارشنبه ۹ شهریور در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، تصریح کرد که اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرونده سوالات از ایران را نبندد، برجام اجرایی نخواهد شد.
او گفت: «قصد و تاکیدمان این است که اگر برای روز "باز اجرا" این سوالات بسته نشود، یعنی روز "باز اجرا"یی وجود ندارد. عقب‌نشینی هم نکردیم و نمی‌توانیم هم عقب‌نشینی کنیم. ما نمی‌توانیم بنشینیم مردم ایران را به دلایل واهی تحریم کنند.»
این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا کنون بارها تاکید کرده که ایران باید به سوالات بی‌پاسخ این نهاد بین‌المللی جواب دهد وگرنه پرونده ایران همچنان باز خواهد ماند.
این سوالات به ذرات اورانیوم پیدا شده در سه سایت اعلام‌نشده اتمی در ایران مربوط است و آژانس می‌خواهد منشأ این ذرات را بداند. اسلامی اما گفت این سوالات "مبنای پادمانی" ندارد و "ادامه ادعاهای نظامی است".
محمد اسلامی این سوالات را "سیاسی" دانست و آنها را تکرار آنچه عنوان کرد که اسرائیل و مجاهدین خلق می‌گویند. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تصریح کرد: «معتقدم این سوالات ادامه همان PMD است و اصلا مبنای پادمانی ندارد، چون ایران سایت هسته‌ای معرفی‌نشده ندارد.»
منظور از PMD ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران است.
ایران به این سوالات پاسخ داده اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ ایران را قانع کننده ندانسته است.
بیشتر بخوانید: شرط ایران توقف تحقیقات آژانس در مورد سایت‌های "مشکوک" است
سایت‌های اعلام نشده
خبرگزاری رویترز شامگاه جمعه، اول اسفند ۱۳۹۹ (۱۹ فوریه ۲۰۲۱) به نقل از چند منبع دیپلماتیک گزارش داد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بازدیدهای خود از دو سایت هسته‌ای اعلام‌نشده جمهوری اسلامی آثاری از مواد رادیواکتیو کشف کرده‌اند.
بنابر این گزارش، دیپلمات‌هایی که نامشان فاش نشده به این خبرگزاری گفته‌اند که کشف مواد رادیواکتیو مربوط به بازرسی‌های ماه‌های اوت و سپتامبر بوده است.
ظاهرا این دو سایت، یکی بین شهرضا و آباده و دیگری نزدیک تهران در لویزان واقع شده‌اند و گمان می‌رود جمهوری اسلامی حدود دو دهه پیش در آنها فعالیت‌های اعلام‌نشده هسته‌ای داشته است.
به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی ایران "۱۶ نهاد اطلاعاتی و امنیتی آمریکا و اخیرا در سال ۲۰۲۲، تعداد زیادی از نهادهای امنیتی آنان به طور غیرمستقیم بر صلح آمیز بودن برنامه ایران صحه گذاشته‌اند".
اشاره او به گزارش سالانه سازمان‌های امنیتی امریکا در سال ۲۰۲۲ است که در آن گفته شده: «ایران در حال حاضر فعالیت‌های کلیدی توسعه تسلیحات هسته‌ای را که به نظر ما برای تولید یک دستگاه هسته‌ای ضروری است، انجام نمی‌دهد.» با این حال در این گزارش به غنیسازی ۶۰ درصدی ایران و تزریق گاز هگزوفلورید به سانتریفیوژهای پیشرفته نیز اشاره شده است.
بیشتر بخوانید: راه‌اندازی سانتریفوژهای جدید ایران؛ "واکنش" به بیانیه آمریکا
تایید پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای ایران
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به به‌کارگیری سانتیریفوژهای IR-۶ افزایش درصد غنیسازی را هدف از به کارگیری این سانتریفوژهای پیشرفته عنوان کرد.
او گفت: «نسبت به محدودیت‌هایی که برای ما در مذاکرات و برجام ایجاد شده بود و در حالی که تصور می‌کردند ما بعد از سال هشتم، دو آبشار میانی ۲۰ و ۳۰ سانتریفیوژ از نوع IR-۶ داشته باشیم، توانستیم ظرف یک سال از هزار دستگاه عبور کنیم و چند برابر تصورات آنها پیشرفت داشته باشیم.»
اسلامی هدف از غنیسازی با درصد بالا را استفاده در راکتورهای تحقیقاتی و نیز "تهیه تارگت‌هایی که در فرایند پرتودهی و شتاب‌دهنده‌ها مورد استفاده است" عنوان کرد.
او همچنین گفت سازمان انرژی اتمی در حال تهیه یک سند راهبردی جامع است که به گفته او "پاسخ روشنی به این جریان انحرافی [اسرائیل و مجاهدین] است و البته اینکه مردم ببینند انرژی هسته‌ای در خدمت پیشرفت و رفاه آنهاست".
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران البته روز ۱۰ مرداد گفته بود: «ایران، توان فنی ساخت بمب اتمی را دارد ولی چنین برنامه‌ای در دستور کار نیست.»
بیشتر بخوانید: گروسی: کشوری کە اهداف نظامی ندارد، غنیسازی۶٠ درصدی نمی‌کند
جدول زمانی مطابق برجام
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران همچنین تاکید کرد که ملاک اجرای دوباره برجام همان جدول زمانی است که در توافق سال ۲۰۱۵ مقرر شده و تاریخ‌های برجام یعنی روز مبدا، روز صفر و روز آغاز هم همان‌ها هستند.
روزنامه اسرائیلی "هاآرتص"، یکشنبه ۲۸ اوت از مفاد متن پیشنهادی اتحادیه اروپا پرده برداشت و مدعی شد که بر اساس این متن، توافق با ایران جهت "اعتمادسازی" میان طرفین، شامل چهار مرحله خواهد بود و در عرض ۱۶۵ روز به طور کامل اجرا خواهد شد.
مطالب بیشتر درباره برجام را اینجا بخوانید.
پیش از مرحله اول (روز امضای توافق) که "روز صفر" نامگذاری شده، ایران در ازای آزاد شدن پول‌های مسدودشده خود در بانک‌های بین‌المللی و کاهش اولیه تحریم‌ها، چندین زندانی را از زندان‌های خود آزاد کرده و نیز تمامی موارد نقض توافق را متوقف خواهد کرد، اما در عین حال می‌تواند ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را حفظ کند.
در مرحله دوم، توافق برای تصویب ظرف ۵ روز پس از امضای آن به دو مجلس نمایندگان و سنای آمریکا می‌رود و چنانچه نتواند رأی بیاورد، رئیس جمهوری ایالات متحده می‌تواند از حق وتوی خود استفاده کند. این مرحله ۳۰ روز طول می‌کشد.
در مرحله سوم و در پی تصویب توافق در کنگره، آمریکا ظرف ۶۰ روز تصمیم بازگشت خود به برجام را به شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع خواهد داد.
به گفته "هاآرتص"، در مرحله چهارم ظرف ۶۰ روز دیگر، آمریکا و ایران بیانیه مشترک تعهد به فرایند احیای برجام را صادر کرده و در نهایت پس از گذشت ۱۶۵ روز مرحله نهایی فرامی‌رسد و آمریکا رسما به توافق برجام بازمی‌گردد؛ تحریم‌های سنگین یک‌جانبه علیه جمهوری اسلامی را لغو و اجازه روابط تجاری با ایران را صادر می‌کند و ایران نیز زیرساخت‌های غنیسازی فراتر از چارچوب توافق را از بین خواهد برد.