ایران یکی از ده کشور اصلی تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای
۱۳۹۴ آذر ۹, دوشنبه
سران و نمایندگان ۱۹۵ کشور جهان روز دوشنبه (۳۰ نوامبر/ ۹ آذر) در پاریس گرد آمدند تا در یک اجلاس یازده روزه درباره راه‌های کاهش تولید و نشر گازهای گلخانه‌ای رایزنی کنند.
این کشورها در سال ۱۹۹۷ نیز به منظور کاهش تولید دی اکسید کربن (گاز حاصل از مصرف انرژی‌های فسیلی) پیمان "کیوتو" را امضاء کردند که بسیاری از هدف‌های آن همچنان دور از دسترس مانده است.
کشورهای صنعتی مانند آمریکا و اعضای اتحادیه اروپا، همچنین قدرت‌های نوظهور اقتصادی، از جمله چین، هند و برزیل سهم بزرگی در انتشار گازهای گلخانه‌ای دارند.
بیشتر بخوانید: آغاز اجلاس تغییرات اقلیمی تحت تدابیر شدید امنیتی
جایگاه سوال‌برانگیز ایران
بر اساس جدولی که خبرگزاری فرانسه به نقل از نهادهای بین‌المللی سنجش وضعیت تغییرات آب و هوایی منتشر کرده، چین به تنهایی تولیدکننده ۲۴ درصد از دی اکسید کربنی است که هر سال منتشر می‌شود.
پس از چین، آمریکا با ۱۵ درصد و کشورهای عضو اتحادیه اروپا با ده درصد بیشترین سهم در تولید گازهای گلخانه‌ای را دارند. هند با ۶ درصد و روسیه با نزدیک به ۵ درصد در ردیف‌های بعدی این جدول قرار دارند.
بنابر این گزارش ۳۵ درصد از گازهای گلخانه‌ای حاصل فعالیت‌های مربوط به استخراج انرژی، ۲۴ درصد در کشاورزی و ۲۱ درصد حاصل فعالیت‌های صنعتی است. سهم وسایل نقلیه ۱۴ درصد و سهم گرمایش واحدهای مسکونی و تجاری ۶ درصد گزارش شده است.
در این فهرست ایران با تولید ۱ و ۶ دهم درصد از گازهای گلخانه‌ای پس از ژاپن و برزیل و پیش از اندونزی و کانادا در جایگاه هشتم قرار دارد.
بیشتر بخوانید: افزایش تراکم گازهای گلخانه‌ای، تهدیدی برای زندگی روی زمین
سهم صنایع فرسوده نفت و گاز
در آماری که انستیتو جهانی منابع طبیعی تیرماه امسال منتشر کرده بود ایران با تولید سالانه ۷۱۵ میلیون تن دی اکسید کربن در جایگاه دهم قرار داشت.
تغییر جایگاه ایران در آمارهای گوناگون به معنای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای در این کشور نیست. ایران در سال ۲۰۱۳ با تولید سالانه ۴۱۰ میلیون تن دی اکسید کربن در ردیف هفتم قرار داشت.
ده کشوری که در صدر جدول قرار دارند بیش از ۷۲ درصد گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید می‌کنند، که با توجه به حضور صنعتی‌ترین و پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان در میان آنها قابل فهم به نظر می‌رسد.
حضور ایران، که در تولیدات صنعتی و کشاورزی جهان سهم بسیار ناچیزی دارد در بین ده کشور اصلی آلوده‌کننده هوا، بیش از هر چیز به فعالیت‌های حوزه صنایع نفت و گاز و فرسودگی تجهیزات در این بخش و عدم بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته جهان ارتباط دارد.
در بسیاری از صنایع بالادستی نفت و گاز ایران استانداردهای جهانی رعایت نمی‌شود و ارزیابی‌های زیست‌محیطی در پروژه‌های عظیمی مانند پارس جنوبی در اغلب موارد به دلیل کمبود منابع به اجرا درنیامده است.
کاهش آلودگی به دو شرط
معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست روز دوشنبه، ۹ آذر برای شرکت در اجلاس بین‌المللی تغییرات اقلیمی به پاریس سفر کرد و قرار است در نخستین روز به عنوان نماینده ایران در این نشست حضور داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا ابتکار هفته گذشته (سوم آذر) با اشاره به نپیوستن کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور به پیمان "کیوتو" گفت: «امروز همین کشورها بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای در جهان هستند به گونه‌ای که چین رتبه نخست دنیا در زمینه انتشار گازهای گلخانه‌ای را دارد و ایران نیز تقریبا در رتبه هفتم قرار دارد.»
رئیس سازمان محیط زیست پس از ورود به پاریس ادعا کرد که ایران می‌تواند تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
خبرگزاری صدا و سیما به نقل از ابتکار شرط این کاهش را "لغو تحریم‌های بین‌المللی و همکاری‌های بین‌المللی با ایران" عنوان کرد. او همچنین از آمادگی برخی شرکت‌های خصوصی اروپایی برای سرمایه‌گذاری در ایران و در فناوری‌های سازگار با محیط زیست خبر داد.
بیشتر بخوانید: تغییرات اقلیمی بیش از همه از کودکان قربانی می‌گیرد
سوء مدیریت و فاجعه‌های زیست محیطی
برخی کارشناسان معتقدند معضلات ناشی از تشدید تحریم‌ها و سوءمدیریت، صنایع ایران را، به ویژه در حوزه نفت و گاز و خودروسازی در وضعیتی قرار داده که تجهیز و به روز کردن آنها در صورت تامین سرمایه لازم نیز سال‌های طولانی زمان نیاز دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان محیط زیست، قرار است معصومه ابتکار ضمن حضور در اجلاس "COP 21" پاریس، برنامه ملی و سهم ایران در مشارکت جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را ارائه کند.
یکی از رئوس مهم این برنامه کاهش ۱۲ درصدی تولید دی اکسید کربن در ایران است و همان‌گونه که ابتکار تاکید کرده دست یافتن به این هدف بدون سرمایه‌گذاری خارجی و برداشته شدن تحریم‌ها ممکن نیست.
ایران که سهمی قابل ملاحظه در تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد، خود یکی از قربانیان تغییرات اقلیمی، افزایش دمای هوا و خشکسالی‌های ناشی از آن است.
آمار سازمان ملل حاکی است، طی دو دهه گذشته به طور میانگین سالانه ۳۳۵ فاجعه زیست‌محیطی اتفاق افتاده که نسبت به ده سال پیش از آن، دو برابر شده است.
شماری از بحران‌های زیست محیطی ایران در این مدت ناشی از سیاست‌های نادرست در بخش کشاورزی و طرح‌هایی مانند سدسازی‌های بی‌رویه است که مهم‌ترین تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور را به مرز خشکی و نابودی کشانده است.