بازتاب تازه‌ترین گزارش البرادعی در ایران
۱۳۸۶ اسفند ۴, شنبه
امام جمعه موقت تهران، حدود پنج ساعت پیش از انتشار گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آن را تاییدی بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هستهای جمهوری اسلامی پیش بینی کرده است. امامی کاشانی در دومین خطبه‌ی نماز جمعه، سوم اسفند، با موفقیت‌آمیز خواندن این گزارش برای ایران، بردن پرونده‌ی هستهای به شورای امنیت را اقدامی غیر منطقی و سیاسی عنوان می‌کند که هدف آن اعمال فشار و تحریم علیه ایران است.
این تقریبا محور سخنانی است که طی ساعت‌ها بعد و تا روز شنبه، چهارم اسفند، از سوی مقام‌های مختلف تکرار می‌شد. دبیر شورای عالی امنیت ملی ساعتی پس از قرار گرفتن گزارش بر روی سایت آژانس در برابر خبرنگاران حضور یافت و گزارش را سند "حقانیت ایران در دیدگاه و مواضعی که داشته" توصیف کرد. کنفرانس خبری سعید جلیلی که قرار بود صبح جمعه برگزار شود به دلیل تاخیر در انتشار گزارش شب گذشته تشکیل شد.
صبح روز شنبه معاون بین‌الملل شورای عالی امنیت ملی تازه‌ترین گزارش البرادعی را «اثبات کامل صلح‌آمیز بودن فعالیت هستهای و فراتر از آن، پیروزی حقانیت ملت ایران در فعالیت‌های هستهای» خوانده است. جواد وعیدی می‌افزاید: «این گزارش یک نقطه عطف و خط بطلانی بر تمام ادعاها مبنی بر مخفی‌کاری ایران است که از سوی غربی‌ها مطرح می‌شد.»
دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای که از سوی وزارت امور خارجه انتشار یافته در این مورد می‌نویسد: «این گزارش روشن‌ترین مدرکی است که تاکنون از سوی آژانس، بدون هرگونه ابهامی ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هستهای جمهوری اسلامی، چه در گذشته و یا در حال حاضر را تائید کرده است.»
به رغم شادمانی مقامات ایران، گزارش مدیرکل آژانس دربرگیرنده‌ی نکاتی است که از وجود ابهام در برخی از جنبه‌های فعالیت هستهای جمهوری اسلامی حکایت می‌کند. در این گزارش تصریح می‌شود، آژانس در ارتباط با ۶ موردی که بررسی ابهام‌های آن مطابق توافق‌های اخیر انجام شد، یافته‌های خود را منطبق بر اطلاعات ارایه شده از سوی ایران تشخیص داده است. با این همه البرادعی در بند ۳۹ گزارش خود به مورادی چون "چاشنی‌های سیم انفجاری چندگانه و معرفی یک آزمایش انفجاری" اشاره دارد که "همگی این موارد از نظر آژانس قابل استفاده در تحقیق و توسعه سلاح اتمی هستند." بنابر این گزارش ایران این مدارک و اطلاعات را ساختگی و بی‌اساس خوانده است.
محمد البرادعی در بخش دیگری از گزارش خود به مسائل باقیمانده در مورد ماهیت برنامه‌های هستهای ایران می‌پردازد که موضوع آن ظاهرا اتهام‌ها و گزارش‌های سرویس‌های اطلاعاتی غربی به ویژه آمریکاست. بنابر اظهار البرادعی «این موضوعی بسیار مهم و مایه نگرانی جدی و اساسی در مورد هرگونه ارزیابی ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران می‌باشد.» با این همه در بند ۵۵ گزارش آمده است: «درعین حال بایستی توجه داشت که آژانس نه استفاده از مواد هستهای را در ارتباط با مطالعات ادعایی کشف نموده و نه اطلاعات معتبری را در این خصوص در اختیار دارد.»
به گزارش خبرگزاری فارس البرادعی در بخش پایانی این گزارش که در ۵۸ بند تنظیم شده با اشاره به "سال‌های متعدد فعالیت‌های اظهار نشده در ایران و فقدان اعتماد ناشی از آن" نتیجه می‌گیرد، آژانس در شرایط کنونی نمی‌تواند «در جهت ارائه تضمین‌های معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعالیت‌های هستهای اظهار نشده در ایران، پیشرفتی داشته باشد.»
روز جمعه به دنبال تاخیر در انتشار گزارش البرادعی برخی منابع خبری در ایران از فشارهای آمریکا بر مدیرکل آژانس اطلاع داده‌اند. در این گزارش‌ها ادعا می‌شود آمریکا به دنبال آگاهی از مثبت بودن گزارش، تلاش کرده چند جمله‌ی منفی و چند پهلو در آن گنجانده شود. روزنامه‌ی کیهان در شماره‌ی روز شنبه چهارم اسفند، در مطلبی زیر عنوان "فینال باشکوه" ضمن تکرار این مسئله می‌افزاید، آمریکا همچنین سعی دارد تا با بزرگ‌نمایی این چند عبارت منفی در رسانه‌ها، "بخش اصلی گزارش را که کاملا به نفع ایران است کمرنگ جلوه دهد." تعدادی از روزنامه‌ها و پایگاه‌های اینترنتی داخلی نیز، بخش‌هایی از این گزارش را دو پهلو و مبهم خوانده‌اند که به گمان آنها می‌تواند بهانه‌ای برای صدور قطعنامه‌ی جدید و تشدید تحریم‌ها علیه ایران شود.
بهزاد کشمیری‌پور