بازداشت اسماعیل بخشی و سپیده قلیان؛ "اعترافات" و نگرانی‌ها
۱۳۹۷ بهمن ۱, دوشنبه
منصور محمدی خباز، دادستان عمومی و انقلاب دزفول، روز دوشنبه اول بهمن (۲۱ ژانویه) اعلام کرد که "با نیابت قضایی از سوی دادستانی شهرستان شوش و درخواست جلب" اسماعیل بخشی، "دستور جلب" این فعال کارگری در دادسرای دزفول صادر و آقای بخشی شامگاه گذشته بازداشت شده است.
دادستان دزفول گفت که اسماعیل بخشی "شب گذشته در دزفول با همکاری نیروهای امنیتی-انتظامی دستگیر شده است."
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به گزارش میزان، خبرگزاری قوه قضائیه ایران، محمدی خباز "هجوم نیروهای مسلح ناشناس" به خانه آقای بخشی را تکذیب کرده است.
سندیکای کارگران نیشکر هفت‌تپه شامگاه یکشنبه در بیانیه کوتاهی نوشته بود: «دقایقی پیش تعداد زیادی نیروی مسلح همراه با چهار ماشین پاترول به خانه اسماعیل بخشی هجوم برده و او را بازداشت کرده‌اند.». این سندیکا هویت این "افراد مسلح" را "نامشخص" اعلام کرده بود. خبرگزاری ایلنا هم نوشته است که کارگران نیشکر هفت‌تپه از دلایل بازداشت آقای بخشی و محل نگهداری او ابراز بی‌اطلاعی کرده‌اند.
دادستان دزفول: بخشی متواری شده بود
دادستان دزفول اما مدعی شده است: «این فرد از صبح روز گذشته متواری شده بود که با تلاش‌های صورت گرفته و پس از اقدامات موثر عملیاتی دستگیر شد.»
خبرگزاری فارس نیز در اولین دقایق بامداد امروز مدعی شده بود که اسماعیل بخشی قصد خروج از ایران را داشته، اما "قبل از وصل شدن به تیم خروج از کشور" دستگیر شده است. فارس آقای بخشی را "از عناصر مرتبط با گروهک‌های برانداز" معرفی کرده بود که به گفته این خبرگزاری «قصد به انحراف کشاندن اعتراضات کارگران مجتمع کشت و صنعت هفت تپه را داشت و به دروغ مدعی شده بود مورد شکنجه قرار گرفته است.»
این خبرگزاری منتسب به سپاه پاسداران همچنین مدعی شده بود که اسماعیل بخشی «با طراحی صورت گرفته از صبح متواری شده بود و مقرر بود با برنامه‌ریزی صورت گرفته از کشور خارج و پروژه شکنجه‌سازی علیه نظام را در خارج از کشور اجرایی و ادامه دهد.»
دادستان دزفول در بخش دیگری از سخنان امروز خود گفت که اسماعیل بخشی "پس از اجرای نیابت به دادسرای شوش اعزام شده است."
بازداشت سپیده قلیان و برادرش
این مقام قضایی ایران همچنین با تأیید خبر بازداشت سپیده قلیان، فعال مدنی که او نیز پیش‌تر در ارتباط با اعتراضات کارگری نیشکر هفت‌تپه بازداشت شده بود، اعلام کرد که یکی از برادران خانم قلیان هم که به گفته او "مأموران را مجروح کرده بود"، بازداشت و روانه زندان شده است.
به گفته دادستان دزفول، خانم و قلیان نیز "با نیابت قضایی از سوی دادستانی شهرستان شوش و پس از صدور دستورات قانونی" بازداشت شده است. محمدی خباز افزود: «در هنگام مراجعه، ماموران با مقاومت برادر و سایر اعضای خانواده که از اجرای حکم تمرد کرده مواجه می‌شوند و برادر وی با ضابطین درگیر می‌شود. در این درگیری ۲ مامور آقا و یک خانم زخمی می‌شوند؛ اما شرایط با دقت مدیریت و در نهایت متهم دستگیر می‌شود.»
پیش‌تر نیز تسنیم، از دیگر خبرگزاری‌های منتسب به نهادهای امنیتی ایران نوشته بود: «صبح امروز ۲ مأمور زن ضابط قضایی که با حکم قضایی برای بازداشت "سپیده قُلیان" از هم‌دستان اسماعیل بخشی و از عوامل نفوذ در جامعه کارگری اقدام کرده بودند، مورد ضرب و شتم برادر وی قرار گرفتند. در پی این اقدام مجرمانه مهدی قلیان، ضابطان قضایی او را به‌همراه خواهرش به اتهام ضرب و شتم ضابطین قضایی بازداشت کرده‌اند."
این در حالی است که به گفته کانال مستقل کارگران هفت‌تپه، مأموران امنیتی که برای بازداشت سپیده قلیان وارد منزل پدری او شده بودند، "بدون حکم" قصد بازداشت این فعال اجتماعی را داشته و به همین دلیل "با مقاومت برادرش مواجه شدند". این منبع همچنین نوشت: «ماموران امنیتی با ضرب و شتم و بدون ارائه حکم وی را به همراه خانم قلیان بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.»
پخش "اعترافات" از تلویزیون حکومتی
صدا و سیمای جمهوری اسلامی شنبه گذشته با پخش فیلمی با عنوان "طراحی سوخته" بخش‌هایی از اوراق بازجویی شماری از بازداشت‌شدگان اعتراضات کارگری اخیر و نیز "اعترافات" تلویزیونی اسماعیل بخشی و سپیده قلیان را منتشر کرد. این فیلم با استناد به "اعترافات" بازداشت‌شدگان، آقای بخشی وخانم قلیان را متهم به ارتباط با گروه‌های "برانداز" خارج از کشور و مشخصا ارتباط با حزب کمونیست کارگری ایران می‌کند.
حزب کمونیست کارگری اما در گفت‌وگو با DW دویچه‌وله فارسی همکاری اسماعیل بخشی با خود را تکذیب کرده و چنین اتهامی را در راستای "پرونده‌سازی" برای این فعال کارگری ارزیابی کرده است.
جمهوری اسلامی ایران بارها در تاریخ چهل ساله خود مبادرت به پخش "اعترافات تلویزیونی" مخالفان خود کرده است. بسیاری از قربانیان، فعالان حقوق بشری و مجامع بین‌المللی نیز بارها دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران را متهم به "اعتراف‌گیری" از زندانیان با استفاده از اعمال فشار و شکنجه کرده‌اند.
سپیده قلیان نیز پیش از دستگیری مجدد و پس از پخش "اعترافات" خود در تلویزیون حکومتی ایران در توییتر نوشت: «این تصاویری که از من پخش شد گواه دیگری در اثبات حرف‌هایم مبنی بر شکنجه شدن در طول مدت بازداشتم بود.». او ادامه داد: «جدی‌تر از قبل به پیگیری شکنجه شدنم خواهم پرداخت و حالا که اعترافاتم پخش شد خواهان علنی برگزار شدن دادگاهم هستم.»
نامه سرگشاده جمعی از وکلا به جاوید رحمان
در پی بازداشت مجدد اسماعیل بخشی و سپیده قلیان، شماری از وکلای دادگستری نامه‌ای سرگشاده را خطاب به جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، منتشر کرده و نسبت به وضعیت این دو فعال مدنی و کارگری ابراز نگرانی کرده‌اند. به گفته این حقوق‌دانان، نحوه رسیدگی به پرونده آقای بخشی و خانم قلیان «منطبق با قانون آیین دادرسی کیفری نبوده و نگرانی شدید از وضعیت جانی، جسمانی و روحی آنها وجود دارد و اصول دادرسی منصفانه و عادلانه در مورد آنها رعایت نشده است.»
امضاکنندگان این نامه سرگشاده با اشاره به اینکه "حقوق متهم" در مورد "اکثریت متهمین سیاسی و امنیتی یا کسانی که معترض کارکرد و عملکرد جمهوری اسلامی ایران هستند رعایت نمی‌شود" نوشته‌اند: «کما اینکه قبل از دستگیری و آغاز محاکمه خانم سپیده قلیان فعال مدنی کارگری و آقای اسماعیل بخشی، از نمایندگان کارگران معترض هفت‌تپه، فیلمی مستند توسط نهادهای امنیتی و رسانه‌ای وابسته به حکومت جمهوری اسلامی در تلویزیون رسمی دولتی ایران پخش و اتهاماتی را علیه آنان قبل از محاکمه اعلام کرد و حتی حکم بر محکومیت آنان را نیز قبل از داشتن دادرسی ثادر نمود.»
این وکلا در ادامه با توجه به اینکه "هیچ مرجع رسمی در ایران" به اعتراض این دو فعال مدنی و کارگری مبنی بر "شکنجه فیزیکی" خود "منطبق با واقعیت امر" رسیدگی نکرده، خطاب به جاوید رحمان نوشته‌اند: «ما جمعی از وکلای دادگستری حامی کارگران بشدت مراتب نگرانی خود را وضعیت این دو نفر ستمدیده بخاطر برخوردار نبودن از تامینات حقوقی مصرح در قوانین، مقررات و اصول حقوقی و نقض حقوق قضایی و انسانی آنها و برخوردهای غیراخلاقی، غیرانسانی و فراقانونی با آنها اعلام و از حضرتعالی درخواست عاجل رسیدگی به موضوع و طرح فوری آن در نشست فوق‌العاده شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد را داریم.»
امضاکنندگان نامه سرگشاده به جاوید رحمان همچنین تأکید کرده‌اند که پیش‌تر در همین خصوص "دو نامه" به مقام‌های رسمی ایران نوشته، اما "هرگز" پاسخی نگرفته و شاهد "نقض سیستماتیک" حقوق اسماعیل بخشی و سپیده قلیان بوده‌اند. حسین احمدی‌نیاز، محمد مصطفایی، هوشمند رحیمی، مسعود اختری تهرانی، نگار مصری، احسن حسن‌پور، علیرضا دقیقی، بهرام اردهالی، کوروش امینی، دانیال استخر و زهرا وهاب‌زاده امضاکنندگان نامه سرگشاده به گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران هستند.
اسماعیل بخشی، نماینده کارگران نیشکر هفت‌تپه، روز ۲۷ آبان‌ماه گذشته هم‌زمان با چهاردهمین روز اعتصاب کارگران این شرکت بازداشت شد و تا روز ۲۱ آذرماه در زندان بود. این فعال کارگری مدتی پس از آزادی از زندان در روز ۱۴ دی‌ماه ضمن اعتراض به شنود تلفن همراه و مکالمات خود با همسرش از سوی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، از جمله اعلام کرد که آنقدر توسط مأموران این وزارتخانه شکنجه شده که تا ۷۲ ساعت نمی‌توانسته از جایش تکان بخورد. او همچنین ضمن تشریح شکنجه‌های مأموران اطلاعاتی و تحمل "فحش‌های رکیک جنسی" علیه خود و سپیده قلیان، محمود علوی وزیر اطلاعات ایران را به مناظره‌ای علنی دعوت کرده بود.
اما پس از انتشار "رنجنامه" اسماعیل بخشی، وزارت اطلاعات، کمیسیون امنیت ملی مجلس، دولت و قوه قضائیه ایران یکصدا و با استناد به "اعترافات" ویدیویی این فعال کارگری در زندان، "شکنجه" او را تکذیب و او را تهدید به پیگیری‌های قضایی کردند.
در این میان اما سپیده قلیان که همراه با اسماعیل بخشی بازداشت شده و نزدیک به یک ماه را در زندان گذرانده بود، روز ۱۹ دی‌ماه گذشته شکنجه خود و آقای بخشی را تأیید کرد. عسل محمدی، فعال مدنی و از اعضای تحریریه نشریه "گام" نیز که در ارتباط با اعتراضات کارگری نیشکر هفت‌تپه حدود یک ماه زندانی شده بود، ۲۴ دی‌ماه گذشته "شکنجه" اسماعیل بخشی و سپیده قلیان را تأیید کرده و با بیان اینکه "شاهد زجر رفقایم بودم" اعلام کرد که حاضر است در مورد آنچه دیده و شنیده شهادت بدهد.