بازسازی راکتور اراک با همکاری چین و آمریکا
۱۳۹۴ مهر ۲۸, سهشنبهسرنوشت راکنور تحقیقاتی آب سنگین اراک یکی از موضوعهای مورد مناقشه در مذاکرات هستهای ایران و کشورهای ۱+۵ بود که در داخل نیز حساسیتهای زیادی برانگیخت.
مطابق توافق وین (۲۳ تیر۹۴/ ۱۳ ژوئیه) جمهوری اسلامی تعهد کرده با اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) راکتور اراک به گونهای بازطراحی و بازسازی شود که قابلیت تولید "پلوتونیوم در سطح تسلیحاتی" را نداشته باشد و تا ۱۵ سال هیچ راکتور آب سنگین دیگری نسازد.
سازمانهای انرژی اتمی ایران و چین، و وزارت انرژی آمریکا در بیانیه مشترکی که نسخه فارسی آن سهشنبه، ۲۸ مهر منتشر شد اعلام کردند که به زودی یک سند رسمی درباره پروژه بازطراحی راکتور اراک به امضای همه طرفهای مذاکرات هستهای خواهد رسید.
بیشتر بخوانید: لاریجانی: برجام پرونده رهبری است
تشکیل کارگروه بازسازی راکتور اراک
سه نهاد یاد شده در این بیانیه بر اهمیت عدم گسترش سلاحهای کشتار جمعی و تامین امنیت و ایمنی هستهای و ضرورت همکاریهای بینالمللی برای دست یافتن به این هدف تاکید کردهاند.
در پروژه بازطراحی و به روز کردن تاسیسات اراک، مسئولیت اصلی بر عهده ایران به عنوان مالک پروژه خواهد بود و نمایندگان شش قدرت جهانی (چین، روسیه، آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان) در اجرای آن همکاری میکنند.
قرار است تا روز اجرای برجام کارگروهی تشکیل شود که ریاست آن را نمایندگان سازمانهای انرژی ایران و چین و وزارت انرژی آمریکا بر عهده خواهند داشت.
مطابق توافق وین، روز اجرای برجام زمانی است که گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی "مبنی بر راستیآزمایی اجرای تدابیر مرتبط با برنامه هستهای ایران" ارائه شده باشد و انتظار میرود این گزارش در میانه ماه دسامبر (اواخر آذرماه) منتشر شود.
خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل از این بیانیه نوشت: «آژانس انرژی اتمی چین، به عنوان رئیس مشترک گروه کاری قصد دارد از طرف گروه کاری برای ارتباطات و هماهنگی با سازمان انرژی اتمی ایران به منظور اجرای پروژه به عنوان رابط اولیه عمل نماید.»
بیشتر بخوانید: صالحی: مرا به قتل و دفن در راکتور اراک تهدید کردند
تهدید صالحی به دفن زیر سیمان
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران روز دوشنبه پس از برگزاری نخستین نشست مشترک کمیسیون برجام در وین گفت: «پیشنویس سندی درباره راکتور اراک در حال نهایی شدن است که پس از امضای وزیران ایران و گروه ۱+۵، کار درباره اراک آغاز میشود.»
رئیس ستاد ایرانی پیگیری اجرای برجام در جمع خبرنگاران گفت، در سه ماه گذشته "در خصوص مدرنیزه کردن راکتور اراک" مذاکرات سازندهای در جریان بود و بیانیه مشترک ایران و چین و آمریکا بیانگر اراده سه کشور برای نهایی کردن این پروژه است.
قرار است در جریان بازطراحی تاسیسات اراک، مخزن اصلی راکتور خارج ، و برای جلوگیری از استفاده مجدد از آن، با سیمان پر شود.
بیشتر بخوانید:بیانیه مشترک موگرینی و ظریف در باره اجرای برجام
مخالفان توافق هستهای در مجلس که اغلب از اصولگرایان تندروی جبهه پایداری هستند ادعا میکنند که با این کار ماهیت راکتور آب سنگین اراک تغییر میکند و این تاسیسات از بین میرود.
روحالله حسینیان، از اعضای این جبهه، در جریان رسیدگی به کلیات طرح برجام در مجلس شورای اسلامی تهدید کرد که علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه را در راکتور اراک دفن میکند و روی آنها سیمان میریزد.