بازگرداندن پناهجویان از یونان به ترکیه به تعویق افتاد

سحرگاه سه‌شنبه (۱۷ فروردین/۵ آوریل) از اعزام پناهجویانی که قرار بود به ترکیه بازگردانده شوند، خبری نیست. هیچ کشتی جزیره لسبوس را به مقصد ترکیه ترک نمی‌کند تا پناهنده‌ای را با خود ببرد. برنامه گسترده‌ای که برای جا به جا کردن پناهجویان اعلام شده بود، به دست‌انداز افتاده است.

یک مقام ترکیه به رویترز گفته است که قرار است روز چهارشنبه (۱۸ فروردین/۶ آوریل) ۲۰۰ پناهجو به ترکیه بازگردانده شوند. اما این خبر هنوز از سوی هیچ منبعی تایید نشده است.

اتحادیه اروپا نیز در این باره چیزی اعلام نکرده است. سخنگویان اتحادیه اروپا حاضر نشدند به سوالات متعدد خبرنگاران درباره چگونگی توقف یا دلایل آن پاسخ بدهند.

یکی از سخنگویان گفت: «ما هیچ اطلاعاتی نمی‌توانیم بدهیم.» به گفته این سخنگو قرار است تمرکز روی پناهجویانی باشد که تقاضای پناهندگی نداده‌اند و می‌افزاید: «این دسته فورا به ترکیه بازگردانده می‌شوند.»

بازگرداندن گروهی از پناهجویان در روز دوشنبه (۱۶ فروردین/۴ آوریل) می‌توانست نشانگر این باشد که طرح آنگلا مرکل که از سوی اتحادیه اروپا با ترکیه به پیش برده شد، می‌تواند عملی شود. اما آن‌چه در جزایر یونان به چشم می‌خورد این است که توافق بر سر یک طرح لزوما به معنای عملی شدن آن نیست.

بیشتر بخوانید: سازمان ملل: معامله اتحادیه اروپا با ترکیه بر سر پناهجویان غیرقانونی است

شمار تقاضا برای پناهجویان به شدت افزایش یافته است

بسیاری از پناهجویانی که خود را به یونان رسانده‌اند، حاضر نشده‌اند در این کشور تقاضای پناهندگی بدهند. آن‌ها نمی‌خواهند در یونان بمانند و هدف‌شان اروپای مرکزی است. ولی این به ضرر آن‌ها تمام شد. هرکس تقاضای پناهندگی ندهد، حضور او غیرقانونی محسوب شده و به ترکیه بازگردانده می‌شود.

از ۳۰۰۰ پناهنده در جزیره لسبوس حالا تقریبا بیشترشان تقاضای پناهندگی داده‌اند. آن‌ها اسنادشان را محکم به خود چسبانده‌اند تا هرزمان که لازم شد نشان دهند که متقاضی پناهندگی هستند. اوراقی که به آن‌ها اندکی احساس امنیت می‌دهد، یا دست‌کم کمی زمان.

بیشتر بخوانید: نخستین گروه پناهجویان سوری از ترکیه وارد آلمان شد

قرار است ظرف چند روز به تقاضای آن‌ها رسیدگی شود. مقام‌های اداری یونان می‌گویند این کار می‌تواند تا دو هفته طول بکشد. در هر مورد باید بررسی شود که آیا ترکیه جای امنی برای کسی که تقاضای پناهندگی داده هست یا نه.

اما یکی از کارکنان آن‌جا می‌گوید که تنها کردها می‌توانند روی این حساب کنند که به ترکیه بازگردانده نخواهند شد.
سازمان‌های مدافع حقوق بشر از این روند به شدت انتقاد می‌کنند و گفته‌اند که علیه آن دست به اقدام قانونی خواهند زد. آن‌ها می‌گویند شواهد بسیاری در دست است که نشان می‌دهد ترکیه به هیچ عنوان کشور امنی نیست.

هفته گذشته سازمان عفو بین‌الملل گزارش داد که دولت ترکیه چندین گروه از پناهجویان سوری‌ را برخلاف مقررات به کشورشان بازگردانده شده‌اند. ترکیه این ادعا را رد می‌کند.

بیشتر بخوانید: نگرانی عفو بین‌الملل از اخراج پناهجویان سوری از ترکیه

حرکت کشتی‌ها به سوی ترکیه نه تنها به این خاطر متوقف شده است که بسیاری از مهاجران تقاضای پناهندگی داده‌اند، بلکه به این خاطر نیز که مقام‌های یونانی برآورد دقیقی از اوضاع کمپ‌ها و میزان تقاضاها ندارند و باید همه چیز را بررسی کنند.

شایعاتی هم وجود دارد مبنی بر این‌که برخی از کسانی که قرار بود به ترکیه بازگردانده شوند، ناپدید شده‌اند و دیگر در مراکزی که نگهداری می‌شدند نیستند.

منتقدان می‌گویند این امکان‌پذیر نیست که ظرف چند روز هزاران تقاضا به درستی بررسی شود و مقررات لازم در مورد هر کدام از متقاضیان اجرا شود. آن‌ها توافق میان اتحادیه اروپا و ترکیه را طرحی می‌دانند که جز هرج و مرج و مشکلات عدیده چیزی به دنبال نخواهد داشت.

بیشتر بخوانید: هرج و مرج در اردوگاه‌های پناهجویی یونان