بان کی مون از ایران و روسیه خواست به رژیم اسد فشار آورند

اخضر ابراهیمی، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه یکشنبه (۱۶ مارس/۲۵ اسفند) رهسپار ایران می‌شود تا با مقامات جمهوری اسلامی در مورد اوضاع سوریه رایزنی کند. در آستانه این سفر، دبیرکل سازمان ملل ایران و روسیه را فراخوانده تا رهبری سوریه را به از سرگیری گفتگوهای صلح برانگیزاند.

شنبه (۱۵ مارس/ ۲۴ اسفند) سومین سال آغاز اعتراضات مردمی علیه بشار اسد است که به جنگی داخلی با دستکم ۱۴۰ هزار کشته و ۹ میلیون آواره فرارویید. سازمان ملل بحران آوارگان سوری را بدترین بحران آوارگان پس از نسل کشی در رواندا خوانده است.

تلاش‌های بین‌المللی برای غلبه بر این بحران تاکنون بینتیجه مانده‌اند و نشست‌های موسوم به "ژنو ۱" و "ژنو ۲" نیز تاکنون نتیجه ملموسی در بر نداشته‌اند. (بیشتر بخوانید: پایان بدون نتیجه مذاکرات صلح در ژنو)

نقطه عطف کنفرانس "ژنو ۲" که در دو مرحله در ژانویه و فوریه تشکیل شد، آن بود که هیئت دولتی و نیروهای اپوزیسیون رضایت دادند بدون آن که یکدیگر را خطاب قرار دهند، زیر یک سقف بنشینند. اخضر ابراهیمی رابط این دو گروه بود که به هم نگاه نمی‌کردند و رو به او سخن می‌گفتند.

در این مذاکرات، دولت سوریه قبول کرد که زنان و کودکان از شهر محاصره شده حمص خارج شوند و کاروانهای کمک دارویی و غذایی نیز مایحتایج سکنه باقی مانده در شهر را تامین کنند.

اما توافق برای آتشبس سه روزه در حمص ناپایدار بود و با هدف قرار گرفتن کاروان کمک‌های انسان‌دوستانه سازمان ملل توسط یک خمپاره، پس از یک روز پایان گرفت. موافقان و مخالف دولت هریک دیگری را به نقض آتش‌بس متهم کردند.

نشستی با دستور کار دوگانه

دبیرکل سازمان ملل خواسته که نمایندگان دولت سوریه با موضعی سازنده وارد گفتگو با اپوزیسیون این کشور شوند. پیش از این فراخوان، نشست غیررسمی مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی جنگ داخلی سوریه برگزار شد که اخضر ابراهیمی نیز در آن شرکت داشت.

دبیرکل سازمان ملل در حالی از روسیه و ایران برای جریان یافتن مذاکرات صلح سوریه کمک می‌خواهد که اپوزیسیون و هیئت دولتی، هر یک دستور کار متفاوتی برای نشست صلح ارائه می‌دهند.

هیئت دولتی مایل است گفتگوها را بر محور مبارزه با تروریسم پیش ببرد اما گروههای اپوزیسیون خواستار بحث بر سر تشکیل دولت موقت هستند. اخضر ابراهیمی در طول مذاکرات "ژنو ۲" بارها تاکید کرد که مبنای مذاکرات، توافق "ژنو ۱" یعنی یافتن راهحلی برای پایان بخشیدن به خشونت در سوریه است.

اپوزیسیون سوریه همچنین پس از اتمام دور دوم نشست ژنو در ۱۵ فوریه (۲۶ بهمن) خبر داد که اموال شرکت‌کنندگان در کنفرانس مصادره شده و برخی از اعضای خانواده آنها هم دستگیر و بازخواست شده‌اند.

بحران سوریه در حالی سومین سال خود را پشت سر می‌گذارد که اپوزیسیون این کشور نیز با گروه‌بندیها و اختلافات داخلی بسیار روبروست و برخی شبه‌نظامیان و اسلامگرایان تندروی مخالف رژیم اسد درگیر ستیز با خود هستند.

احمد جربا، رئیس ائتلاف ملی سوریه در تازه‌ترین موضع‌گیری خواستار آن شده که حامیان بینالمللی اپوزیسیون این کشور به وعده خود در ارسال تسلیحات سنگین به نیروهای مخالف اسد وفا کنند.

یکی از دلایل مخالفت آمریکا در دادن سلاح سنگین به مخالفان اسد، نگرانی از تقویت اسلامگرایان و کاربست این سلاحها توسط آنهاست.

آمریکا با ایجاد منطقه ممنوعه پرواز نیز تاکنون مخالفت کرده است. این نیز یکی دیگر از خواستهای مخالفان اسد برای به زانو در آوردن رژیم سوریه است.

احمد جربا با ابراز ناامیدی از خودداری آمریکا از اقدام نظامی علیه رژیم اسد گفته است: «برای حل مشکل باید سر مار را قطع کرد.» هنوز تاریخی برای سومین دور گفتگو بین دولت و اپوزیسیون سوریه تعیین نشده است.