بحران در هلند؛ استعفای نخستوزیر و بازگشت پادشاه از تعطیلات
۱۴۰۲ تیر ۱۷, شنبهکاخ هوئیستنبوش در لاهه روز شنبه ۸ ژوئیه محل دیدار نخستوزیر مستعفی هلند با پادشاه ویلهلم الکساندر بود. مارک روته در این دیدار، استعفا و دلایلش برای این تصمیم را به اطلاع پادشاه هلند رساند.
پادشاه که در تعطیلات خانوادگی در یونان بود، سفرش را نیمهکاره گذاشت و به هلند بازگشت.
دولت هلند جمعه شب از هم پاشیده شد و بدین ترتیب راه برای انتخابات جدید هموار گشت. تا انتخابات جدید، دولت کنونی همچنان اداره امور کشور را بر عهده خواهد داشت.
دولت ائتلافی هلند متشکل از چهار حزب است. این احزاب از ماهها پیش بر سر سیاست مهاجرت و اینکه چطور میتوان جلوی موج مهاجرت به این کشور ۱۸ میلیون نفری را گرفت، با یکدیگر مشاجره دارند.
حزب لیبرال چپ "دموکراتهای ۶۶" و حزب محافظهکار اتحاد مسیحی، از برنامه روته و حزب لیبرال راست او یعنی VVD و حزب دموکرات مسیحی CDA که خواهان مقررات سختگیرانه برای کنترل مهاجرت هستند، حمایت نکردند.
استعفا در پی شکست مذاکرات
در پی شکست آخرین تلاشها برای رسیدن به توافق، مارک روته، نخستوزیر هلند روز جمعه ۷ ژوئیه (۱۶ تیرماه) به طور کتبی به پادشاه پیشنهاد استعفای کابینه را تقدیم کرد. پیش از این، جلسه بحرانی سران چهار حزب ائتلافی برگزار شده بود که نتوانستند در مورد تشدید قواعد پناهندگی مورد نظر دولت به توافق برسند.
روته در شامگاه جمعه گفت که میان احزاب ائتلافی دولت در مورد این موضوع هیچ تفاهمی نمیتواند صورت گیرد. او از استعفای کابینه ابراز تأسف و تأکید کرد که این "یک واقعیت سیاسی" است.
نکته اصلی جلسه سران احزاب ائتلافی دولت هلند، محدودیت در الحاق اعضای خانواده پناهندگانی بود که پیشتر در این کشور اقامت گرفتهاند. حزب لیبرال راست مارک روته خواستار محدودیت در این زمینه است که از نظر دیگر احزاب، پذیرفتنی نیست.
بحران کمبود مسکن
دولت برای صرفهجویی در هزینهها، از شمار کارمندان و مراکز پذیرش پناهجویان کاسته است. زمان انتظار برای رسیدگی به درخواستهای پناهندگی طولانیتر شده است. علاوه بر این، وضعیت بحرانی بازار مسکن به این معنی است که به سختی مکانهای اسکان برای پناهجویان وجود دارد.
در بحبوحه بحران بزرگ اعتماد در سیاستهای هلند، مناقشه پناهندگی نیز بهانه دیگری برای فروپاشی دولت فراهم آورد. دولت ائتلافی چهار حزبی به سختی در مورد بسیاری از مسائل مهمی که برای مردم هلند اهمیت دارند، قادر به تصمیمگیری است.
علاوه بر سیاست مهاجرت، مردم هلند در مورد کمبود مسکن، انتقال انرژی و سیاست آب و هوا نیز نگران هستند.
خشنودی اپوزیسیون
حزب چپ که در اپوزیسیون قرار دارد اعلام کرده در انتخابات آتی بر روی موضوعاتی پافشاری خواهد کرد که به نظر این حزب در دولت روته مورد غفلت قرار گرفتهاند از جمله تغییرات اقلیمی، کمبود مسکن و نیز آینده نامشخص کشاورزی چند میلیاردی هلند.
رهبر سوسیالیستهای هلند در تلویزیون گفت شکست روته یک خبر خوب برای هلند است. لیلیان ماری ینیسن گفت: «فکر میکنم همه این برداشت را دارند که کار کابینه تمام است. این کابینه بیشتر از آنکه مشکلات را حل کرده باشد، مشکلآفرینی کرده است.»
در مقابل، رئیس حزب "دموکراتهای ۶۶" در توییتر نوشته است: «با توجه به چالشهای کنونی و جنگ در قاره [اروپا] هیچکس از این بحران سیاسی سود نمیبرد.»
او نخستوزیر را سرزنش کرده که "تنشهای غیرضروری" در گفتوگوها به وجود آورده است.
رهبر حزب دموکرات مسیحی نیز اقدامات روته را "غیرعاقلانه" خوانده است.
انتخابات جدید میتواند نیروی تازهای به حزب جنبش شهروندان و کشاورزان BBB بدهد که در انتخابات محلی بهار امسال پیروز شدند. در سنای هلند این حزب قویترین حزب است و میتواند در مجلس نمایندگان نیز رقیب خطرناکی برای حزب روته VVD "حزب مردم برای آزادی و دموکراسی" باشد.
مارک روته، ۵۶ ساله از حدود ۱۳ سال پیش نخستوزیر هلند بوده و طولانیترین دوره نخستوزیری در تاریخ هلند را داشته است. دولت ائتلافی کنونی به رهبری روته از ژانویه ۲۰۲۲ بر سر کار است. این ائتلاف چهارحزبی پس از طولانیترین مذاکرات بر سر ائتلاف در تاریخ سیاسی این کشور تشکیل شد.