بحران مستغلات: ورشکستگی هزاران ایرانی در دوبی

دوبی، ظرف ده سال، از یک بندر کوچک در حاشیه خلیج فارس به یک متروپل جهانی برای فعالیت‌های ساختمانی تبدیل شد. اما به نظر می‌رسد که این دوران به پایان خود رسیده باشد. این دگرگونی، بسیار ناگهانی صورت گرفت:

در ماه اکتبر امسال، امیر دوبی در یک نمایشگاه ساختمانی پرده از طرح جاه طلبانه ایجاد "باغ جمیره" برداشت و اعلام کرد که " ونیز خلیج فارس" با ۷۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری، در ساحل الجمیره بنا خواهد شد. مجمع الجزایری مرکب از آسمان‌خراش‌ها، پارک‌ها و کانال‌های مصنوعی، که بخشی از آن در خشکی و بخشی دیگر از آن در دریا خواهد بود.

همزمان با اعلام این خبر، هشت کشتی خاکبرداری عظیم، در ساحل الجمیره لنگر انداختند. این کشتی‌ها، قرار بود میلیون‌ها متر مکعب خاک و سنگ را از خشکی به دریا بریزند تا باغ جمیره بر آن بنا شود. اما در آغاز ماه نوامبر، کشتی‌ها ناگهان در میان حیرت ساکنان مناطق ساحلی الجمیره ناپدید شدند. حدس و گمان‌ها، درباره علت آمد و رفت کشتی‌ها، ادامه یافت تا این که مسئولان شرکت دولتی توسعه ساختمانی دوبی معما را گشودند. آن‌ها اعلام کردند که طرح ایجاد باغ جمیره، به دلیل سرایت بحران مالی جهانی به دوبی، فعلا اجرا نخواهد شد.

پایان ناگهانی یک رویا

همراه با توقف اجرای طرح عظیم باغ جمیره، طرح‌ ساختمان آسمانخراشی با ارتفاع هزار متر، یک مجموعه بزرگ هتل و بخش بزرگی از ویلاهای لوکس جزیره نخل نیز، متوقف شد. شرکت ناکهید هم، به عنوان مجری این طرح‌ها، ناگزیر ۵۰۰ نفر از ۳ هزار و ۳۰۰ همکار خود را اخراج کرد.

دوران رونق کم‌نظیر فعالیت‌های ساختمانی دوبی، به گونه‌ای پایان می‌یابد که در هیچ نقطه دیگر جهان، مشابه آن دیده نشده است. ظرف ده سال گذشته، شیخ‌های دوبی، شبانه روز چنان مشغول ساختن بودند که به نظر می‌رسید ذخیره سیمان و آهن و شیشه جهان، به زودی به پایان خواهد رسید. اما اکنون این ذخیره پول جهان است که به پایان می‌رسد. بدهی‌های سنگین روی دست امیر دوبی مانده است. بحران مالی جهانی، چنان غافلگیرکننده به سراغ امارات متحده عربی رفته است که تا چند هفته پیش هیچکس آن را تصور نمی کرد.

پایان دوران طلائی ایرانیان

نشریه اشپیگل آنلاین اخیرا نوشت: «کسی که در سال ۲۰۰۳ پانصد هزار یورو برای یک ویلای لوکس جزیره نخل پرداخت، در تابستان امسال می‌توانست ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو بابت آن دریافت کند». هزاران ایرانی نیز توانستند با معاملات قولنامه‌ای، در بازار مستغلات دوبی به سودهای کلان دست یابند. اما از تابستان امسال، سیر نزولی قیمت‌ها آغاز شد و آن‌ها نیز، به تدریج خطر ورشکستگی را لمس کردند.

حبیب مستوفی بازرگان ۴۳ ساله، اخیرا به خبرگزاری رویترز گفت: « همه پس انداز خانواده‌ام را در املاک دوبی سرمایه‌گذاری کردم. حالا چطور می‌توانم به خانواده‌ام بگویم که اشتباه کردم و همه پولمان از دست رفت»؟

دلیل اصلی سرمایه‌گذاری ایرانیان در دوبی، ناامنی سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بود. بسیاری از آنان نیز، به امید کسب اقامت دوبی، در مستغلات این امیرنشین سرمایه‌گذاری کردند. اما تغییر قوانین، امسال این امید را نیز بر باد داد. به گزارش رویترز، حمید رضا آصفی سفیر ایران در امارات متحده عربی، نوامبر امسال به ایرانیان هشدار داد که از خرید املاک در دوبی خودداری کنند، زیرا این کار نه تنها سودی نخواهد داشت، بلکه منتهی به دریافت اقامت نیز نمی‌شود.