برخورد لفظی ظریف و ترکی فیصل در حاشیه اجلاس داووس
۱۳۹۴ بهمن ۴, یکشنبه
در یکی از جلسات غیر رسمی اجلاس داووس که پشت درهای بسته برگزار شد، میان محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و ترکی الفیصل، نماینده عربستان سعودی برخوردی لفظی درگرفته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این برخورد بر سر موضوع سوریه و ظاهرا روز چهارشنبه (۲۰ ژانویه/ ۳۰ دی) روی داده است. اختلاف‌ها میان عربستان و ایران به موضوع نشست صلح سوریه مربوط می‌شود که قرار است روز دوشنبه ۲۵ ژانویه (۵ بهمن) در ژنو برگزار شود.
بر سر این موضوع که چه گروه‌هایی باید به نمایندگی از اپوزیسیون سوریه در این نشست شرکت کنند اختلاف نظر وجود دارد. عربستان سعودی که بخشی از نیروهای اپوزیسیون سوریه را حمایت می‌کند می‌گوید پیش از برگزاری این نشست، روسیه باید بمباران مواضع نیروهای مخالف دولت در سوریه را متوقف کند.
گفته شده در این جلسه که نمایندگان سازمان ملل و دیگر مقامات کشورها هم شرکت داشتند، فضای سردی حاکم بوده است. یکی از شرکت‌کنندگان در این نشست که نخواسته نامش فاش شود می‌گوید که گفت‌وگوها در این جلسه مانند مکالمه ناشنوایان بوده است.
یک عکاس رسمی در داووس به رویترز گفته است که بیرون از اتاق برگزاری این جلسه غیررسمی، از صحنه دست دادن ظریف و ترکی الفیصل عکس گرفته اما این عکس را منتشر نکرده است.
محمد جواد ظریف هرگونه دیدار مخفیانه با شاهزاده فیصل را رد کرده است. در کنفرانس مطبوعاتی داووس وقتی خبرنگاران از ظریف درباره دیدار احتمالی‌اش با مقامات عربستان سعودی پرسیده‌اند او گفته است: «هیچ دیدار محرمانه‌ای انجام نخواهد شد.»
ترکی الفیصل به رویترز گفته است که او در جلسه‌ای با ظریف و دیگر مقامات بین‌المللی شرکت داشته اما درباره موضوع این جلسه و سخنانی که در آن اظهار شده سکوت کرده است.
در این جلسه علاوه بر ظریف و فیصل، استفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، کوفی عنان، دبیرکل پیشین سازمان ملل، عمرو موسی، دبیرکل سابق اتحادیه عرب و همچنین وزیران خارجه ایتالیا و اتریش و نمایندگانی از ترکیه و چند کشور دیگر غربی شرکت داشته‌اند.
ریاض و تهران پس از حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران از سوی گروه‌های تندرو و در اعتراض به اعدام شیخ نمر، روحانی بلندپایه شیعه در عربستان روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را قطع کردند.
اتهامات ایران و عربستان علیه یکدیگر
این جلسه غیررسمی با سخنان دی‌میستورا آغاز شد و او تاکید کرد که اجلاس هفته آینده ژنو با هدف پایان دادن به جنگ پنج ساله سوریه از راه دیپلماتیک برگزار می‌شود.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در این جلسه تاکید کرده که ایران همواره از راه‌حل دیپلماتیک برای حل بحران سوریه حمایت کرده و زمانی که بالاخره سال گذشته به مذاکرات صلح دعوت شد، طرحی چهار ماده‌ای را در این زمینه ارائه کرده است. پیش از آن، ایران به دلیل مخالفت آمریکا و عربستان از مذاکرات کنار گذاشته شده بود.
وزیر خارجه ایران بدون نام بردن از کشوری مشخص، کسانی که "بر آتش اختلافات میان شیعه و سنی در منطقه دامن می‌زنند" را محکوم کرد. وی همچنین ریاض را متهم کرد که با صرف میلیون‌ها دلار و با لابی‌گری با نمایندگان کنگره آمریکا قصد داشته است مانع از رسیدن به توافق جامعه بین‌الملل بر سر برنامه اتمی ایران شود.
ظریف همچنین گفت سعودی‌ها پس از ماجرای حمله به سفارت عربستان در تهران دچار تشویش شدهاند و افزود: «آنها باید دوباره به عقلانیت بازگردند.»
پس از این سخنان، ترکی الفیصل خطاب به ظریف گفت: «من واقعا از چیزهایی که گفتی خوشم آمد اما وقتی به آنچه عمل می‌کنی نگاه می‌کنم، متعجب می‌شوم.»
این شاهزاده سعودی همچنین ایران را متهم کرد که ۱۰ هزار نیروی جنگجو برای حمایت از اسد به سوریه اعزام کرده است. وی از اسد به عنوان یک "تروریست" نام برد که مردم خودش را می‌کشد و با حمایت تهران بر سر قدرت مانده است.
یکی از حاضران در این جلسه گفت که سخنان فیصل تندتر از آن بود که انتظار می‌رفت و باعث شد برخی از حاضران در جلسه شوکه شوند.
ظریف پاسخی به سخنان فیصل نداده و این نشست ظاهرا بدون نتیجه پایان گرفت.
فیصل به رویترز گفته است که فرمانده سپاه پاسداران ایران با افتخار اعلام کرده‌اند که این نهاد نظامی ۱۲۰ هزار جنگجو در کشورهای عربی دارد. این در حالی است که ایران همواره می‌گوید نیروهایش در سوریه و عراق تنها نقش مستشاری دارند.
مقامات نزدیک به دمشق می‌گویند صدها جنگجوی ایرانی پس از آغاز حملات هوایی روسیه وارد جنگ زمینی به ویژه در نزدیکی حلب شدهاند. یک دیپلمات خاورمیانه‌ای نیز گفته که شمار نیروهای ایرانی در سوریه نزدیک به دو هزار نفر است اما هزاران داوطلب شیعه از کشورهایی مانند پاکستان، افغانستان و عراق آنها را همراهی می‌کنند.
به گفته یکی از حاضران، نماینده سازمان ملل برای سوریه گفته است این سومین سالی است که ما درباره سوریه گفت‌وگو می‌کنیم اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.
دی‌میستورا افزوده است که نمایندگان اروپا که در این نشست شرکت داشتند تنها درباره وضعیت انسانی و نیز موضوع پناهجویان صحبت کردند واینکه چگونه می‌توان مانع از آمدن پناهجویان به سوی اروپا شد.