"بریکس"، تجمع کشورهایی که امیدهاشان برباد رفته است
۱۳۹۶ شهریور ۱۲, یکشنبه
برای چین نشست سران کشورهای برزیل، روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی، موسوم به کشورهای "بریکس" در شیامن موقعیتی بسیار پرارزش است برای نشان دادن قدرت این کشور در خارج و بخصوص در داخل چین در آستانه نوزدهمین کنگره حزب کمونیست این کشور.
قرار بر آن است که در نشست بریکس در چین به موضوع‌های تنش‌زا پرداخته نشود. به جای آن، قرار است شرکت کنندگان به موضوع تجارت آزاد جهانی، محیط زیست یا امنیت سایبری بپردازند که به نظر می‌رسد هماهنگی نظری در این باره میان اعضا وجود دارد. کوشش برای اقتصاد دیجیتالی نیز که موضوع مهم نشست پیشین سران کشورهای عضو در هند بود، هنوز اهمیت خود را از دست نداده و قرار است مطرح شود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
کوشش برای نمایش یکپارچگی اعضای بریکس در حالی است که چندی‌ست دیگر اتحاد این کشورها وجود خارجی ندارد. چین با ایده "جاده ابریشم جدید" مدت‌هاست خود را از بریکس جدا کرده و در نظر دارد رهبری خود را بر مناطقی از جهان محرز کند.
اعضای بریکس، کشورهای امیدواری که نیازمند کمک شده‌اند
امیدی که کشورهای بنیان‌گذار بریکس در آغاز داشتند به تدریج رنگ باخته است. دیگر مدتی است که دوران رشد اقتصادی آنها به پایان رسیده است. کشورهای برزیل، روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی، در آغاز تاسیس بریکس، امیدهای ابرقدرتی اقتصاد جهان بودند.
چین
با گذشت زمان اما این قدرت‌های نوبنیاد اقتصادی رنگ باختند و موقعیت برتر خود را از دست دادند. به طور نمونه چین که میزبان نشست امسال بریکس است، گرچه دو- سوم تولید ناخالص داخلی کشورهای بریکس را به خود اختصاص داده، اما وضعیت ممتاز اقتصادی خود را از دست داده است.
در چین مدت‌هاست دیگر از رشد اقتصادی دو رقمی گذشته خبری نیست. رشد اقتصادی این کشور در سال گذشته میلادی (۲۰۱۶) ۷/ ۶ درصد بود. رشدی که به نسبت سال‌های گذشته تا نصف تقلیل یافته و کارشناسان، رشد اقتصادی این کشور را در سال آینده میلادی (۲۰۱۸) شش درصد پیش‌بینی کرده‌اند.
اقتصاد چین با این سقوط نرخ رشد خواهد کوشید از تولید کالاهای ارزان قیمت دور شده و بیشتر به خدمات بپردازد. این اقدام اما می‌تواند برای چین خطرناک باشد، زیرا ذخایر ارز خارجی این کشور با ظرفیت‌های شناخته شده در صنایع سنگین، افزایش ناموزون قیمت املاک و مستغلات و بدهی‌های گسترده شرکت‌های خصوصی، به شدت رو به کاهش است.
روسیه
شرایط اقتصادی روسیه از چین نیز نابسامان‌تر است. با کاهش قیمت نفت و تحریم‌هایی که به خاطر ضمیمه کردن شبه‌جزیره کریمه به خاک روسیه برقرار شده‌اند، اقتصاد این کشور با مشکلات وسیعی روبرو شده است.
ارزش روبل روسیه همواره کاهش می‌یابد. قیمت کالاها در روسیه اما به شدت افزایش می‌یابند. پوتین به فروش پشتوانه‌های ارزی دولت اقدام کرده و با خصوصی کردن تاسیسات دولتی می‌کوشد خزانه دولت را پر کند.
شرایط دردناک برزیل
شرایط برزیل بسیار دردناک است. این کشور که زمانی امید کشورهای آمریکای جنوبی بود، از نظر سیاسی و اقتصادی نمی‌تواند از بحران نجات یابد. اقتصاد برزیل از کاهش قیمت نفت در بازار جهانی نیز آسیب دیده است.
شمار بیکاران برزیل همواره افزایش می‌یابد و قدرت اقتصادی مردم این کشور کاهش می‌یابد. مردم جهان در جریان بازی‌های جام جهانی فوتبال در برزیل در سال ۲۰۱۴ متوجه نابسامانی شدید اقتصادی در این کشور شدند.
آفریقای جنوبی
وضعیت اقتصادی آفریقای جنوبی نیز نشان از کاهش جدی رشد اقتصادی در دهه ۲۰۱۰ میلادی دارد. در این کشور میزان واردات بیش از صادرات است و قروض دولتی به سطحی خطرناک رسیده است. در چنین شرایطی رهبری سیاسی نابسامان و امکانات بد اقتصادی سبب شده‌اند که سرمایه‌گذاران جهانی از این کشور دوری کنند.
هند
تنها هند است که در میان کشورهای بریکس از شرایط رو به رشد اقتصادی سود می‌برد. وضعیت اقتصادی هند در شرایط مطلوبی است. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده که رشد اقتصادی هند در سال جاری و آینده میلادی ۶/ ۷ درصد خواهد بود.
در هند حتی تورم دو رقمی نیز کنترل شده است. کشورهای جهان نظری مثبت نسبت به هند پیدا کرده‌اند. این کشور می‌کوشد موانع بوروکراتیک را به سرعت از سر راه سرمایه‌گذاران خارجی بردارد و قرار است در این راستا مقرراتی همگون در ۲۹ ایالت این کشور برقرار شود.
اما هند نیز با مشکلات بسیاری روبروست. دو- سوم مردم این کشور در جریان پیشرفت‌های اقتصادی نیستند و از آن بهره‌ای نمی‌برند. ۸۰۰ میلیون روستائی هند در حال حاضر در مقایسه با دهه ۱۹۷۰ وضعیت اقتصادی نابسامان‌تری دارند و دسترسی به مواد غذایی برای‌شان به نسبت آن سال‌ها کمتر شده است.
جاده ابریشم جدید نباید جاده‌ای یک‌طرفه شود
هند به حق در درون کشورهای برزیل، روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی، موسوم به کشورهای "بریکس" از اهمیت بیشتری برخوردار است. بریکس برای مطرح شدن جدی باید به مسائلی بپردازد که موضوع همه این کشورهاست.
در صورت یافتن چنین موضوع‌هایی می‌توان به برطرف شدن اختلافات مرزی میان هند و چین نیز امیدوار بود. صحنه بریکس را نباید تنها به چین واگذار کرد. این کشور در نظر دارد با تبلیغ طرح جاده تازه ابریشم، قدرت خود را در منطقه افزایش دهد.
هرگاه منافع بریکس با تفکر هژمونی‌طلبانه چین همساز نباشد و هرگاه طرح جاده ابریشم جدید به خیابانی یک طرفه تبدیل شود، زنگ خطر برای هند نیز به صدا در خواهد آمد.