بزرگترین انتشاراتی آلمان صد ساله شد

انتشاراتی روولت (Rowohlt Verlag) ، یکی از بزرگترین انتشاراتی‌های آلمان، امسال صد سالگی تأسیس خود را جشن می‌گیرد. هدف اصلی این بنگاه نشر که در سال ۱۹۰۸ پایه گذاری شد، انتشار آثار پرارزش برای شمار کثیری از علاقمندان به کتاب بود. این هدف، هم‌چنان در تنظیم برنامه‌های این انتشاراتی پی‌گیری می‌شود. بنگاه نشر روولت در حال حاضر، هر سال ۶۰۰ عنوان کتاب منتشر می‌سازد. ترجمه و انتشار ادبیات معاصر آمریکا و آثار نویسندگان مشهور آلمانی چون مارتین والزر و دانیل کلمن، با نام این انتشاراتی پیوند خورده است. در حال حاضر نشر روولت به کنسرن بزرگ هولتزبرینک، (Holtzbrinck) تعلق دارد. صد سال پیش، این انتشاراتی که دفتر آن در لایپزیک بود، سالانه تنها یک کتاب به بازار عرضه می‌کرد و یک کارمند هم بیشتر نداشت‌: ارنست روولت.

ارنست روولت، در ۲۱ سالگی این انتشاراتی را بنیان گذاشت. اولین کتابی که منتشر ساخت، مجموعه‌ی اشعار یکی از همکلاسی‌های روولت با عنوان "ترانه‌های شب‌های تابستانی" بود. این "شاعر" پس از آن‌که شغل وکالت را برگزید و به یکی از موفق‌ترین وکلای شهر برمن تبدیل شد، از شاعری دست شست ودیگر اثری منتشر نکرد.

پینگ پونگ با هنری میلر

ارنست روولت و پسرش، هاینریش ماریا لدیگ روولت از شخصیت‌های برجسته‌ی نشر در آلمان محسوب می‌شوند. تنظیم برنامه‌های انتشار کتاب‌های این موسسه، از سال ۱۹۰۸ تا ۱۹۹۲ به‌عهده‌ی این دو بود. راز موفقیت این تیم خانوادگی، داشتن شم تیز، روابط گسترده و برخورداری از منطقی قوی برای متقاعد ساختن نویسندگان مطرح و غیر مطرح و بستن قرارداد با آن‌ها بود. نویسندگان مشهور بسیاری از سراسر جهان، پس از آشنایی با این دو، حق نشر کتاب‌های خود را به‌طور انحصاری در اختیار این موسسه می‌گذاشتند. رابطه‌ی این دو با نویسندگان، در حد ناشر ـ خالق باقی نمی‌ماند و اغلب به دوستی‌هایی صمیمانه و رفت و آمدهای خانوادگی می‌‌انجامید. نیکلاس هانزن، یکی از مدیرانی که از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ انتشاراتی روولت را سرپرستی می‌کرد، در باره‌ی لدیگ روولت می‌گوید: «عکس‌های خیلی معروفی از هنری میلر با لدیگ در سالن کنونی انتشاراتی روولت وجود دارد که در حال پینگ پونگ بازی کردن هستند.»

سال‌های شکوفایی

ارنست روولت و پسرش، راه پر فراز ونشیبی را برای دستیابی به این موفقیت پیموده‌اند. در اوایل دهه‌ی ۱۹۲۰، ارنست روولت دست به انتشار کتاب‌های نویسنده‌ی معروف فرانسوی، اونوره دو بالزاک و نیز نویسنده‌ی ایتالیایی، جیاکومو کازانوا زد. در کنار نشر این آثار، ترجمه‌ و انتشار آثار نویسندگان آمریکایی چون ارنست همینگوی و سینکلر لویس را در دستور کار موسسه‌ی خود قرار داد. در همین زمان خوانندگان طنزدوست می‌توانستند آثار طنزپرداز مشهور آلمانی، کورت توخولسکی را که در این بنگاه نشر به‌چاپ می‌رسید، نیز بخوانند.

حکومت هیتلری

با این‌حال، در‌‌آمد قابل توجه این سال‌های پربار باعث آن نشد که انتشاراتی روولت در سال‌های بحران اقتصادی اواخر دهه‌ی ۱۹۲۰، با مشکلات مالی ـ سیاسی‌ی بسیاری روبرو نشود. این دوره که در رمان معروف نویسنده‌ی آلمانی، هانس فالاد به نام "حالا چی مرد کوچک؟" به خوبی به تصویر کشیده شده، شرایط دشوار فقرزده‌ی آن‌روزهای آلمان را نشان می‌دهد. رمان "حالا چی مرد کوچک؟"، هم‌چنین آینه‌ی تمام‌نمای وضعیت بحران‌زده‌ی سیاسی آلمان است که سرانجام به به‌روی کار آمدن حزب هیتلری ناسیونال سوسیالیست‌ منتهی شد. رمان هانس فالاد در سال ۱۹۳۲ در همین بنگاه انتشار یافت. فروش موفقیت‌آمیزاین رمان و نیز فروش حق فیلم آن به تهیه‌کنندگان آمریکایی، انتشاراتی روولت را از بحران مالی آن سال‌ها نجات داد.

مهاجرت

پس از قدرت‌گیری نازی‌ها، بیش از ۵۰ درصد کتاب‌‌های این موسسه‌ی نشر مصادره، ممنوع یا به آتش کشیده شد. انتشار کتابی از نویسنده‌ی مطرح آن روز، برونو آدلر که با اسم مستعار اربان رئودل، (Urban Roedl) منتشر شد، بهانه‌ای به دست نازی‌ها داد که ارنست روولت را به اتهام "نشر آثار نویسندگان یهودی" ممنوع‌الشغل کنند. پس از آن ارنست روولت مجبور به مهاجرت شد. او که ابتدا به عضویت در "اطاق فرهنگی رایش" تن داده بود، باز هم از "خرده‌گیری‌ها و انتقاد‌های" نازی‌ها درامان نماند. روولت خود در این باره می‌گوید: «سال ۱۹۳۸ نازی‌ها مرا از "اطاق فرهنگی رایش" انداختند بیرون. من هم به برزیل مهاجرت کردم.» "اطاق فرهنگی رایش"، سازمانی بود که از سوی وزیر تبلیغات هیتلری، گوبلز، در ماه مارس ۱۹۳۴ پایه‌گزاری شده بود.

بازسازی پس از جنگ

پس از جنگ، این پدر و پسر دوباره‌ در دو شهر هامبورگ و اشتوتگارت فعالیت‌های انتشاراتی خود را از نو آغاز کردند. لدیگ روولت با انتشار کتاب‌های قطع جیبی که سرانجام به رو رو رو، (rororo) معروف شد، تیراژ انتشار کتاب را در این موسسه به‌طور سرسام‌آوری افزایش داد. صحافی این نوع کتاب‌ها که با قیمتی بسیار مناسب به بازار عرضه می‌شد، ابتدا به شیوه‌ی "ته‌چسب" بود تا سلیقه‌ی خواننده‌ها و کتابفروشی‌ها نیز رعایت شده باشد. آن‌ها از این‌که به‌نظر برسد "کتابی دست دوم" در دست دارند، ابتدا از خرید ‌کتاب‌های جیبی خودداری می‌کردند. آثاری چون سری "دانشنامه‌ی آلمانی روولت"، "نویسندگان کلاسیک روولت"، و "ادبیات روولت" که در زمان نازی‌ها ممنوع بود، سبب افزایش موفقیت مالی و فرهنگی این موسسه‌ شد.

لدیگ روولت، در این برهه‌ی زمانی، نشر کتاب‌های نویسنده‌ی فرانسوی، ژان ژنه را در برنامه‌ی انتشارات خود گنجاند. او هم‌چنین کتاب نویسنده‌ی انگلیسی، اریک مالپس را با عنوان "صبح، ساعت هفت نظم جهان هنوز برقرار است" منتشر ساخت. یکی از کارهای مهم لدیگ روولت کشف زبان تابو‌شکن نویسنده‌ی آمریکایی، هنری میلر بود که به زبان آلمانی برگردانده شد. پدر و مادر میلر آلمانی بودند؛ مادرش در شمال آلمان و پدرش که خیاط بود، در ایالت بایرن به دنیا آمده بودند.

راز موفقیت

جسارت در انتشار آثار آوانگارد، نشر ادبیات مدرن نویسندگان جهانی، چاپ کم‌هزینه‌ی کتاب‌های فرهنگی، از جمله ویژگی‌های سیاست اقتصادی ـ فرهنگی این بنگاه نشر است که پس از صد سال به یکی از موفق‌ترین انتشاراتی‌های آلمان تبدیل شده است. "Backlist روولت" یا عناوين موجودی قبلی كه برای تأمين درخواست‌های آتی در انبار نگهداری می‌شوند و غالباً سودآورترين بخش انتشارات يك ناشر را تشكيل می‌دهند، یکی از گنجینه‌های باارزش ادبیات جهانی قرن بیستم است. بدون عشق این پدر و پسر به ادبیات، چنین گنجینه‌ای قطعا فراهم نمی‌آمد.