بلندپروازی‌های نفتی عراق در رقابت با ایران
۱۳۹۲ شهریور ۱۶, شنبه
در حالی که تولید و فروش نفت ایران مدام کاهش می‌یابد، عراق روز به روز جایگاه خود را در میان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) ارتقا می‌دهد.
جدیدترین طرح نفتی عراق، احداث خط لوله‌ای برای انتقال نفت بصره به دریای سرخ است که به این کشور امکان می‌دهد ضمن دور زدن تنگه استراتژیک هرمز در بازارهای سنتی نفت ایران در منطقه مدیترانه حضور چشمگیرتری داشته باشد.
انتقال نفت بصره به دریای سرخ
خبرگزاری مهر شنبه (۱۶ شهریور ۱۳۹۲/ ۷ اوت) در گزارشی نوشت که دولت عراق یک مناقصه بین‌المللی به منظور شناسایی پیمانکار اجرائی خط لوله‌ای به طول یک هزار و ٦٨٠ کیلومتر برگزار کرده تا امکان انتقال نفت صادراتی میدان‌های بصره را به بندر عقبه اردن در دریای سرخ فراهم کند.
احداث این خط لوله بخشی از استراتژی مشترک کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس محسوب می‌شود که از سال‌ها پیش در پی راه‌هایی برای دور زدن تنگه هرمز و انتقال نفت خود از راه‌های دیگر هستند.
عراق ماه گذشته نیز پروژه‌ای را برای اجرای یک خط لوله جدید میان میدان‌های نفتی کرکوک در شمال کشور به بندر جیحان ترکیه به مناقصه گذاشت که قرار است نام پیمانکار برنده آن در ماه جاری میلادی اعلام شود.
خط لوله قدیمی کرکوک به جیحان بارها مورد حمله‌های تروریستی قرار گرفته و استفاده از ظرفیت کامل آن که یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز اعلام شده تا کنون ممکن نشده است.
نفوذ عراق به بازارهای سنتی نفت ایران
خبرگزاری مهر اهمیت خط لوله بصره به دریای سرخ را دسترسی بیشتر به بازارهای نفتی منطقه مدیترانه عنوان کرده و می‌نویسد، با اجرایی شدن این پروژه عراق می‌تواند "بخش عمده‌ای از نفت خام صادراتی خود را به کشورهای منطقه مدیترانه که یکی از بازارهای سنتی نفت ایران بوده، منتقل کند."
عراق با ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر شناخته شده، چهارمین دارنده‌ی منابع نفتی جهان به شمار می‌رود و بسیاری از میدان‌های نفتی این کشور همچنان ناشناخته مانده‌اند.
پس از سقوط حکومت صدام حسین و خاتمه یافتن انزوای بین‌المللی، عراق به یکی از مهمترین مناطق جهان برای سرمایه‌گذاری و فعالیت کمپانی‌های نفتی معتبر تبدیل شد.
عراق در سال ۲۰۰۹ میلادی ۱۲ قرارداد با شرکت‌های نفتی خارجی به امضا رساند تا تولید نفت خود را در کمتر از دو سال دو برابر کند. این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۱۷ روزانه بین ۶ تا ۷ میلیون بشکه نفت استخراج کند. برخی منابع این هدف‌گذاری را تا ۱۲ میلیون بشکه در روز گزارش کرده‌اند.
کاهش وابستگی به تنگه هرمز
با ادامه مناقشه بر سر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی و تشدید تحریم‌های بین‌المللی و تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا، میزان تولید نفت ایران در سال گذشته به حدود ۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافت و عراق در جایگاه دوم اوپک قرار گرفت.
مسئولان ایران اعتراف می‌کنند که صادرات نفت دست‌کم ۴۰ درصد کاهش یافته است. عراق و عربستان سعودی در حال حاضر مهمترین تامین کنندگان نفت مشتریان سابق ایران هستند.
تنش‌هایی که در سال‌های اخیر میان جمهوری اسلامی و کشورهای غربی به وجود آمده و تهدیدهای مکرر ایران به بستن تنگه هرمز، راهکارهای دور زدن این آبراه حساس در خلیج‌فارس را به یکی از اولویت‌های کشورهای نفت‌خیز منطقه تبدیل کرده است.
سال گذشته و با اعمال تحریم‌های یک‌جانبه کشورهای عضو اتحادیه اروپا طرحی به مجلس شورای اسلامی ارائه شد که به موجب آن مسدود کردن تنگه هرمز می‌تواند یکی از گزینه‌های ایران برای مقابله با تحریم‌ها باشد.
امارات متحده عربی با راه‌اندازی دو خط لوله بخش بزرگی از نفت خود را به دریای عمان می‌رساند و نیاز خود به تنگه هرمز را کاهش داده است.
مطابق برنامه‌های دولت عراق خط لوله‌ی بصره به دریای سرخ حداکثر تا سال ۲۰۱۸ به بهره‌برداری می‌رسد. تا آن زمان، و اگر بی‌ثباتی سیاسی عراق تشدید نشود و انزوای جمهوری اسلامی ادامه یابد میزان تولید نفت این کشور بیش از دوبرابر تولید کنونی ایران خواهد بود.