بودجه ۱۴۰۱؛ حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، افزایش هنگفت بودجه سپاه
۱۴۰۰ آذر ۲۱, یکشنبه
ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم یکشنبه ۲۱ آذر ماه لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۴۰۱ را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد.
سقف کلی بودجه سال آینده سه هزار و ۶۳۱ هزار میلیارد تومان تعیین شده که به نسبت بودجه سال جاری ۷۵۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
ظاهرا افزایش درآمدهای نفتی و مالیاتی و حذف ارز ترجیحی (دلار ۴۲۰۰ تومانی) برای واردات کالاهای اساسی از جمله راه‌های مورد نظر دولت برای تامین منابع لازم برای افزایش بودجه هستند.
غیبت دلار ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۱
دولت پیش از این برای حذف ارز ترجیحی لایحه‌ای با قید دو فوریت به مجلس ارائه داد که به دلیل عدم تصویب دو فوریت آن پس گرفته شد. همان زمان شماری از کارشناسان معتقد بودند دولت برای این کار نیازی به دریافت مجوز از مجلس ندارد و اکنون با تقدیم لایحه بودجه این کار کلید خورده است.
در بودجه سال جاری به دولت اجازه داده شد هشت میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی اختصاص دهد که کل این مبلغ در نیمه اول سال هزینه شد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
کالاهای اساسی در حال حاضر شامل بخشی از داروها و تجهیزات پزشکی وارداتی و شش قلم دیگر (گندم، جو، ذرت، سویا، روغن خام و دانه‌های روغنی) می‌شوند.
با وجود حذف ارز ترجیحی در بودجه سال آینده در جدول ضمیمه تبصره ۱۴ لایحه دولت که مربوط به هدفمندسازی یارانه‌ها است در مجموع ۱۴ هزار میلیارد تومان برای "جبران اصلاح نرخ کالاهای اساسی" در نظر گرفته شده است.
افزایش شدید بودجه سپاه
یکی از جنبه‌های قابل توجه لایحه پیشنهادی دولت افزایش چشمگیر بودجه نهادهای حاکمیتی مانند سپاه پاسداران و صدا و سیما است.
بودجه سپاه پاسداران در سال‌های اخیر به طور منظم افزایش یافته و در سال جاری نسبت به سال قبل ۵۸ درصد بیشتر بود. دولت رئیسی پیشنهاد کرده بودجه سپاه در سال آینده با افزایشی حدود ۲۴۰ درصدی ۹۳ هزار میلیارد تومان باشد.
دولت سیزدهم در لایحه بودجه سال آینده برای بودجه صدا و سیما نیز افزایشی به میزان حدود ۵۶ درصد به نسبت امسال پیشنهاد کرده و آن را به پنج هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان رسانده است.
بودجه با فرض ادامه تحریم؟
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه ادعا کرده که بودجه سال ۱۴۰۱ بدبینانه و با فرض ادامه تحریم‌ها تنظیم شده است. با این حال دولت پیش‌بینی کرده در سال آینده روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت به قیمت هر بشکه ۵۵ تا ۶۰ دلار صادر شود.
صادرات نفت ایران پیش از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در اردیبهشت سال ۹۷ به روزی دو و نیم میلیون بشکه هم رسیده بود.
از آنجا که جمهوری اسلامی بخش بزرگی از فروش نفت خود را از طریق واسطه‌ها، دور زدن تحریم‌ها و یا با نام کشورهایی چون امارات و عمان انجام می‌دهد برآورد دقیق میزان صادرات در شرایط تحریمی کنونی ساده نیست.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در بودجه سال جاری میزان صادرات نفت ایران روزی ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده اما ناظران معتقدند اکنون فروش واقعی نفت ایران روزانه چند صد هزار بشکه و در بهترین شرایط کمتر از ۷۰۰ هزار بشکه در روز بوده است.
در لایحه پیشنهادی دولت پیش‌بینی شده حداقل حقوق‌ها سال آینده با افزایشی ۲۹ درصدی به چهار و نیم میلیون تومان افزایش یابد. میانگین افزایش حقوق در بخش‌های مختلف دستگاه‌ها و نهادهای دولتی حدود ۱۰ درصد خواهد بود.
بودجه بدون کسری؟
دولت سیزدهم که خود را وارث یک خزانه خالی و کسری هنگفت بودجه معرفی می‌کند وعده داده بودجه سال آینده کسری نداشته باشد. تحقق این وعده پیش از هر چیز وابسته به عملی شدن صادرات یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت در روز است.
سایت تجارت‌نیوز در تحلیل لایحه بودجه ۱۴۰۱ می‌نویسد با وجود تاکید دولت بر گره نزدن بودجه به سرنوشت مذاکرات احیای برجام، میزان صادرات روزانه نفت حدود دو برابر میانگین صادرات در سال جاری است که بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه در روز برآورد می‌شود.
یکی دیگر از منابع بودجه سال آینده افزایش بیش از ۶۰ درصدی درآمدهای مالیاتی است که قرار است بخشی از آن از طریق مالیات بر معاملات خودرو و مسکن تامین شود.