بیلان چهار ساله‌ی ائتلاف احزاب بزرگ آلمان
۱۳۸۸ شهریور ۱۱, چهارشنبهچهار سال پیش در سپتامبر سال ۲۰۰۵، در روز انتخابات سراسری بوندس‌تاگ، مجلس فدرال آلمان، گرهارد شرودر، صدراعظم پیشین آلمان، به خانم آنگلا مرکل، صدراعظم کنونی این کشور گفت: «فکر نمی‌کنم منظورتان جدی باشد وقتی می‌گوئید حزب سوسیال دمکرات آلمان با ائتلافی به رهبری خانم مرکل موافقت خواهد کرد.»
ازدواج مصلحتی
نتيجه‌ی انتخابات سپتامبر ۲۰۰۵ در نهايت اين شد که دو حزب بزرگ اين کشور، برای تشکيل دولت مجبور به ائتـلاف شوند. هر دو حزب تشکيل دولتی پايدار را به تجديد انتخابات ترجيح دادند. این ائتلاف که بعضی آن را ازدواج مصلحتی ِ بدون عشق، اما از روی منطق می‌نامیدند، نه تنها بوجود آمد، بلکه توانست در طول چهار سال زندگی گام‌های بزرگی نیز بردارد و با وجود بحران جهانی مالی، تا پایان دوران چهار ساله‌ی خود پایدار بماند. این ائتلاف حتا کمی قبل از پایان دوران همکاری، توانست برمبنای رهنمودهای دادگاه قانون اساسی این کشور، با تصویب قانونی در مجلس این کشور، اختیارات آلمان را در مقابل مصوبات اتحادیه‌ی اروپا تحکیم بخشد.بحران جهانی اقتصادی
بزرگ‌ترین چالش دوران ائتلاف بی‌شک بحران جهانی مالی و اقتصادی بود. با بروز این بحران، احزاب ائتلافی اختلافات بنیادین خود را به کناری نهادند و با تصویب برنامه‌هایی با هزینه‌ای عظیم به برطرف کردن این بحران سراسری کشور پرداختند. بی‌سبب نیست که این همکاری ثمربخش با واکنش بسیار مثبت هورست کوهلر، رئیس جمهوری آلمان، که رئیس سابق صندوق بین‌المللی پول است، مواجه شد. او در این مورد گفت: «من باید اعلام کنم که دولت در مجموع در ارتباط با این بحران به سرعت، صحت و دقت عمل کرده است.»
در جریان بحران جهانی مالی احزاب ائتلافی با در دست داشتن دو سوم آرای مجلس این کشور و بدون در نظر گرفتن دیدگاه‌های ایدئولوژیکی خود با همکاری هم برنامه‌هایی به تصویب رساندند برای رونق بخشیدن به اوضاع بد اقتصادی، محدود کردن درآمد مدیران بزرگ، کمک برای نجات بانک‌ها از مشکلات مادی و حتا دولتی کردن یک بانک.
ائتلاف بزرگ احزاب آلمان در زمینه‌ی سیاست خانواه با توسعه‌ی کمک‌هایی برای نگهداری کودکان و کمک مالی بیشتر به خانواده‌های پرفرزند، فراهم کردن امکانات بیشتر برای ادغام خارجیان در جامعه‌ی آلمان، برقراری حداقل دستمزد برای بعضی مشاغل و همچنین سیاست گفت‌و‌گو با شهروندان مسلمان این کشور دستاوردهای مهمی داشت.
جدایی
اگرچه ازدواج مصلحتی احزاب بزرگ آلمان نتایج فراوانی داشته، اما دیگر هیچ یک از این احزاب علاقه‌ای به ادامه‌ی آن ندارد. چندی پیش خانم آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، که عضو حزب دمکرات مسیحی آلمان است، با یادآوری دستاوردهای مثبت ائتلاف تاکنون در این باره گفت: « ما می‌توانیم همه‌ی این اقدامات را در ائتلاف با حزب لیبرال- آزاد ِ آلمان و با نتایجی حتا بهتر از گذشته به دست آوریم. به همین جهت است که می‌گویم ما باید در جهت تغییر در ترکیب دولت بکوشیم، بدون این که کارکرد احزاب شرکت کننده در ائتلاف را زیر سوال ببریم.»
خانم آنگلا مرکل از چهار سال ازدواج مصلحتی، سود بسیاری برده است. در حال حاضر او در همه‌ی نظرخواهی‌ها از محبوبیت بیشتری نسبت به کاندیدای حزب رقیب ِ سوسیال دمکرات برخوردار است و همین عاملی‌ست که می‌تواند چهار سال دیگر صدراعظمی آلمان را برای او تضمین کند.
منتقدان فعالند
اگرچه فعالیت ائتلافی احزاب بزرگ آلمان دستاوردهای مثبتی نیز داشته، اما احزاب مخالف بر وجوه منفی این ائتلاف تاکید می‌ورزند و همچنان به بزرگ‌نمایی مشکلات موجود در راه ائتلاف مشغولند.
منتقدان بر این نظرند که خانم مرکل در این دوران جرات تصمیم‌گیری‌های بزرگ را نداشت و تنها با سیاست "گام‌های کوچک" سعی در پاسداری از دولت ائتلافی می‌کرد. آنها بر این نکته تاکید می‌ورزند که تنها طرح بزرگ ِ دوران زمامداری او، یعنی طرح اصلاحات بهداشتی و درمانی فقط بر روی کاغذ ماند و او در این زمینه برای اجرایی شدن تامین بهداشت و بیمه‌ی درمانی برای همه‌ی شهروندان شکست خورده است.
بی سبب نیست که گیدو وستروله، رئیس حزب دمکرات-آزاد آلمان، در بوندس تاگ، مجلس آلمان، در انتقاد از عملکرد ائتلاف احزاب بزرگ این کشور گفت: «از این دولت ائتلافی احتمالا فقط پنج میلیار یورویی به یاد می‌ماند که برای اسقاط خودروهای فرسوده به دارندگان این خودروها پرداخت شد.»
نویسنده: عباس کوشک جلالی
تحریریه: کیواندخت قهاری