تاثیرات خروج احتمالی آمریکا از برجام بر جنگ قدرت در ایران
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۵, شنبه
خبرگزاری رویترز روز ۴ ماه مه (۱۴ اردیبهشت) گزارشی از پریسا حافظی درباره پیامدهای احتمالی شکست توافق هسته‌ای برای سیاست داخلی ایران منتشر کرده است.
گزارش تحلیلی خبرگزاری رویترز از تاثیرات خروج احتمالی ترامپ از توافق هسته‌ای بر جنگ قدرت در جمهوری اسلامی ایران یگانه گزارشی نیست که این روزها درباره احتمالات سیاسی ناشی از این اقدام منتشر می‌شود.
نکته‌ای که در همه این تحلیل‌ها مشترک است این است که شکست توافق هسته‌ای قطعا به تضعیف دولت روحانی و جایگاه و نقش او در سیاست ایران می‌انجامد. نکته مکمل همین ارزیابی تقویت مواضع نیروهای محافظه‌کار و تندرو در ایران است.
آیا دولت روحانی سقوط می‌کند؟
ترامپ تهدید کرده است که هرگاه تا روز ۱۲ ماه مه سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان چاره‌ای برای از میان بردن "کاستی‌های وحشتناک" توافق هسته‌ای نیابند، آمریکا از برجام خارج خواهد شد.
بیشتر بخوانید: اروپا هفته آینده برنامه‌اش برای نجات برجام را به ترامپ می‌دهد
گزارش رویترز به نقل از مسئولان ایرانی نوشته است: این اقدام آمریکا زمینه‌های تشدید جنگ سیاسی در ساختار پیچیده قدرت در ایران را فراهم خواهد ساخت.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
بر این بستر، توازن قوا در ایران به سود نیروهای محافظه‌کار و تندرو خواهد چرخید و موقعیت روحانی در سایه آن تضعیف می‌شود.
یکی از مسئولان ایران که مایل به فاش شدن نام خود نبود، در گفت‌وگو با خبرنگار رویترز گفته است که خروج احتمالی دولت آمریکا از توافق هسته‌ای در گام نخست منجر به یکپارچگی در قدرت ایران می‌شود: «اما پس از آنکه بحران ناشی از این اقدام فروکش کند، محافظه‌کاران برای تضعیف و به حاشیه راندن روحانی تلاش خواهند کرد.»
یکی از نزدیکان خامنه‌ای نیز به خبرنگار رویترز گفته است که روحانی مایل نیست حکومت روحانیون در ایران در سایه شکست توافق هسته‌ای تضعیف شود و همین موضوع فشار بیشتری بر شخص روحانی و دولتش تحمیل خواهد کرد.
در مقابل، خامنه‌ای نیز با عزیمت از تظاهرات و ناآرامی‌های دیماه به خوبی دریافته است که مردم فشار اقتصادی بیشتری را تاب نخواهند آورد.
به‌رغم سود و منفعت اقتصادی برخاسته از نزدیکی بیشتر به غرب، حکومت تمایل چندانی برای گشایش کشور به سوی کشورهای غربی ندارد. از این رو، تضعیف موقعیت روحانی، زمینه‌های اجرای چنین سیاست‌هایی را کاهش خواهد داد.
به باور یکی دیگر از مسئولان جمهوری اسلامی، خامنه‌ای و نیروهای تندرو سیاست برکناری روحانی را دنبال نخواهند کرد. به باور آن‌ها، برکناری روحانی می‌تواند به مشروعیت جمهوری اسلامی در خارج از مرزهای کشور دامن بزند و موجب نارضایتی بیشتر بشود.
از این رو، محافظه‌کاران و نیروهای تندرو تلاش خواهند کرد تا روحانی را در موقعیت تضعیف شده‌اش تا پایان دوره زمامداری‌اش، یعنی سال ۲۰۲۱ حفظ کنند، اما دست او را برای پیشبرد سیاست‌هایش ببندند.
سپاه و اقتصاد ایران
خبرنگار رویترز به نگرانی شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری و فعالیت در ایران اشاره کرده و علت آن را تسلط سپاه بر بخش قابل ملاحظه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی در ایران می‌داند.
در این گزارش همچنین به ناکامی روحانی در امر کاهش نقش سپاه در اقتصاد ایران اشاره شده است.
در ادامه این گزارش آمده است که شکست توافق هسته‌ای و تضعیف موقعیت روحانی در ایران، از توان او برای محدود کردن نقش سپاه در اقتصاد بیش از پیش خواهد کاست.