تاکید سه کشور اروپایی بر پایبندی به برجام "حتی بدون آمریکا"
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۷, دوشنبه
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان خواستار حفظ توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با جمهوری اسلامی و ادامه اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شد و تاکید کرد در غیر این صورت مناقشه‌ها تشدید و جهان ناامن‌تر می‌شود.
وزیر خارجه فرانسه، ژان ایو لودریان نیز که روز دوشنبه با همتای آلمانی خود در برلین ملاقات کرد گفته است که بدون توجه به تصمیم‌گیری رئیس جمهور آمریکا درباره برجام سه کشور طرف توافق هسته‌ای به آن پایبند خواهند ماند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
بر پایه مصوبه کنگره آمریکا، دونالد ترامپ باید هر ۱۲۰ روز یک‌بار درباره پایبندی ایران به برجام و ادامه یا عدم ادامه تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی تصمیم بگیرد. موعد بعدی این تصمیم‌گیری روز شنبه (۱۲ مه/ ۲۲ اردیبهشت) است.
لودریان می‌گوید برای جلوگیری از دست‌یابی ایران به سلاح اتمی ادامه اجرای توافق هسته‌ای مسیر درستی خواهد بود. ترامپ شرط پایبندی آمریکا به برجام را "اصلاح نواقص" آن و همکاری کشورهای اروپایی در این زمینه اعلام کرده است.
رئیس جمهور ایالات متحده معتقد است توافق هسته‌ای مانع ادامه برنامه‌های موشکی مناقشه‌برانگیز ایران نشده، جلوی اقدام‌های "بی‌ثبات‌کننده" این کشور در منطقه را نگرفته و محدودیت زمانی مناسب را برای فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی لحاظ نکرده است.
در توافق هسته‌ای مدت زمان اعمال محدودیت برای برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران تا سال ۲۰۲۵ تعیین شده است. ترامپ خواستار دائمی شدن این محدودیت برای جلوگیری از دست یافتن تهران به سلاح اتمی است.
واکنش حسن روحانی
رئیس جمهور ایران، حسن روحانی، روز دوشنبه، ۱۷ اردیبهشت در جلسه شورای اداری استان خراسان رضوی تاکید کرد که ایران هرگز در پی دست یافتن به سلاح اتمی نخواهد بود و در عین حال در برابر محدود کردن نفوذش در منطقه به شدت ایستادگی خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: قاسمی: آمریکا با خروج از برجام باید تاوان سنگینی بپردازد
وزیر خارجه آلمان در مراسم استقبال از همتای فرانسوی خود تاکید کرد که برلین و پاریس اعتقاد ندارند که دلیل موجه و ملموسی برای بر هم زدن توافق هسته‌ای با ایران وجود داشته باشد.
ماس و لودریان تصریح کرده‌اند که در ارتباط و همکاری تنگاتنگ با دولت بریتانیا برای نجات این توافق تلاش می‌کنند. توافق هسته‌ای تابستان ۲۰۱۵ (تیرماه ۹۴) میان ایران و شش کشور آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان امضا و شش ماه بعد اجرایی شد.
همزمان با این تحولات بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا که برای رایزنی با مقام‌های دولت و کنگره آمریکا به واشنگتن سفر کرده خروج از توافق هسته‌ای را اشتباه خواند و تصریح کرد که حفظ برجام می‌تواند بر رفتار ایران در منطقه نیز تاثیر بگذارد.
بر اساس برجام، ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را، از جمله در زمینه غنی‌سازی اورانیوم به شدت کاهش داده و کنترل و بازرسی دائمی از تمام تاسیسات هسته‌ای خود به وسیله بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پذیرفته است.
وزیر خارجه آلمان می‌گوید برای این محدودیت‌ها و نظارت‌ها هیچ "بدیل واقعی" وجود ندارد. او ابراز نگرانی کرده که در صورت بر هم خوردن توافق هسته‌ای، مناقشه با ایران شدت یابد و وضعیت به دوران پیش از آغاز مذاکرات در سال ۲۰۱۳ بازگردد.
بیشتر بخوانید: روحانی: خروج آمریکا از برجام پشیمانی تاریخی به بار می‌آورد
تا کنون تمام طرف‌های توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی، به استثنای آمریکا، از ادامه اجرای برجام حمایت کرده‌اند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحده هفته گذشته هشدار داد که بدون وجود یک "جایگزین مناسب" نباید برجام را بر هم زد.
اروپا خواهان "مذاکرات تکمیلی"
سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای با ایران گرچه بر پایبندی خود به برجام تاکید می‌کنند، بیش از پیش در مورد ضرورت اصلاح این توافق با کاخ سفید هم‌صدا شده‌اند و از انجام "مذاکرات تکمیلی" درباره مسائلی چون برنامه موشکی و نقش منطقه‌ای ایران سخن می‌گویند.
حسن روحانی مانند دیگر مسئولان حکومتی دست‌کم به طور رسمی هر گونه مذاکره بر سر برنامه موشکی و آنچه او "سلاح و دفاع کشورمان" خوانده را رد می‌کند و در عین حال گفته است: «درباره مسئله منطقه؛ ما می‌خواهیم با دنیا حرف بزنیم تا منطقه ما امن باشد.»
مطابق گزارش‌ها، چند روز پیش نمایندگان جمهوری اسلامی در شهر رم با مقام‌هایی از فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایتالیا درباره اوضاع یمن مذاکره کردند. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در نشست خبری ۱۷ اردیبهشت خود انجام این مذاکرات را تائید کرد.
بیشتر بخوانید: فرانسه برنامه موشکی ایران را "بسیار نگران‌کننده" می‌داند
با توجه به تاکید صریح کشورهای اروپایی درباره پایبندی به توافق هسته‌ای بدون در نظر گرفتن تصمیم شنبه آینده ترامپ، جمهوری اسلامی امیدوار است برجام دست‌کم با همکاری این کشورها ادامه یابد.
حسن روحانی در جلسه شورای اداری استان خراسان رضوی گفته است: «اگر اهداف ما از برجام بدون آمریکا محقق شود، چه بهتر؛ در غیر این صورت تصمیم خود را خواهیم گرفت.»
این "تصمیم" هر چه باشد، بدون در نظر داشتن دغدغه کشورهای اروپایی شانس موفقیت زیادی ندارد. بریتانیا، فرانسه و آلمان پیش از این برنامه‌های موشکی و حضور منطقه‌ای جمهوری اسلامی را "نگران‌کننده" خوانده‌اند.