تردید کارشناسان آلمانی در مورد توان هستهای ایران
۱۳۸۹ شهریور ۱۰, چهارشنبه
دولت ایران، با ادعای تازه خود این‌بار متخصصان فیزیک پلاسما راشگفت‌زده کرده است. جمهوری اسلامی ایران چندی پیش اعلام کرد که طرح احداث نيروگاه‌گداخت هستهای ايران کليد خورد. اصغر صدیقزاده رئیس پژوهشکده فیزیک پلاسما و گداخت هستهای ایران نیز اعلام کرده است بهرهبرداری از این نیروگاه تا ده سال دیگر یعنی سال۲۰۲۰ میلادی آغاز خواهد شد.
اگر چنین شود جمهوری اسلامی بر پایه تجربه‌ای چند ماهه و بی‌نیاز از دانش معتبرترین پژوهشکد‌ه‌های فیزیک پلاسما در دنیا از اتحادیه اروپا، چین، هندوستان، ژاپن، کره‌جنوبی، روسیه و آمریکا پیشی خواهد گرفت. البته احتمال ممکن بودن چنین فرضیه‌ای آنقدر ناچیز است که مطرح کردن آن از نظر متخصصان فیزیک پلاسما به یک شوخی بیشتر شبیه است.
دانش و تجربه ۴۰ ساله و بودجه‌ای دویست برابر بودجه ایران
اتحادیه اروپا، چین، هندوستان، ژاپن، کره‌جنوبی، روسیه و آمریکا سال‌هاست که در پروژه International Thermonuclear Experimental Reactor همکاری می‌کنند. این نیروگاه گداخت هستهای بر اساس برنامه کنونی تا سال ۲۰۱۹ وارد مرحله آزمایشی خواهد شد.
تخمین زده می‌شود که در بهترین حالت هفت سال بعد یعنی در سال ۲۰۲۶ شکاف هسته و تولید انرژی در این نیروگاه آغاز خواهد شد. هزینه‌های این نیروگاه که بر دانش ۴۰ ساله فیزیک پلاسما در معتبرترین پژوهشکد‌ه‌های دنیا استوار است تا کنون از سقف ۱۵ میلیارد یورو گذشته است.
هان اشتفان بوش از پژوهشکده ماکس−پلانک، بخش فیزیک پلاسما میگوید:« در آخرین سمینار تخصصی سال گذشته ایران نیز حضور داشت. از توان علمی و مقاله‌های ارائه شده مشخص بود که ایران یک دستگاه گداخت بسیار کوچک دارد که آن را هم از چین تهیه کرده است.»
در نیروگاه گداخت هستهای، هسته اتم با صرف انرژی بالایی شکافته می‌شود. انرژی‌ای که در این فرآیند فیزیکی آزاد می‌شود فوق‌العاده زیاد است. مشکل اینجاست که شکافتن هسته اتم مستلزم اجرای پروژه بسیار پیچیده‌ای است که تا کنون تنها در مراحل آزمایشی موفق بوده است.
دولت ایران اکنون اعلام کرده است با ۳۶ متخصص داخلی به زودی از تمام دنیا پیشی خواهد گرفت. به گفته اصغر صدیقزاده رئیس پژوهشکده فیزیک پلاسما و گداخت هستهای ایران تیم متخصصان این نیروگاه تا ده سال دیگر به دو هزار نفر خواهد رسید.
تجهیزاتی با کیفیت تجهیزات روسی دهه شصت میلادی
هان اشتفان بوش، متخصص موسسه ماکس پلانگ آلمان ادعای ایران مبنی بر بهرهبرداری از نیروگاه هستهای خود را تا سال ۲۰۲۰ غیرقابل باور می‌داند و میگوید:«دلایل علمی زیادی برای این تردید وجود دارد. دست‌کم از نظر فیزیکی بایستی دستگاه گداخت توان چنین انفجاری را داشته باشد.»
ایران تا کنون در هیچ کدام از سمینارهای علمی تحقیقاتی نتوانسته است مدرکی ارائه کند که ثابت کند توانایی گداخت هسته در چنین ابعادی را داراست. از سوی دیگر به عقیده بسیاری از کارشناسان بودجه اعلام شده برای سرمایه‌گذاری در ساخت این نیروگاه نیز با واقعیت همخوانی ندارد.
علی اکبر صالحی رئیس‌سازمان انرژی اتمی ایران ماه ژوئیه در مصاحبه‌ای با شبکه خبری روسی ریا نووستی گفت هزینه در نظر گرفته شده برای ساخت این نیروگاه ۸ میلیون دلار است. این در حالی است که مخارج ساخت چنین رآکتوری حدود۲۰۰ برابر بیشتر از این مقدار است.
پروفور لکنر میگوید:«ظرفیت و توانایی دستگاه‌هایی که ایران در اختیار دارد در حد دستگاه‌های دهه شصت روسی است. من تردید ندارم که ایران در ده سال آینده نمی‌تواند چنین نیروگاهی بسازد. در بهترین حالت شاید موفق به شکافتن هسته تریتیوم و دوتریوم، ایزوتوپ‌های هیدروژنی شود. در این‌‌صورت به حداقل موفقیتی که درمرحله آزمایشی بهرهبرداری از یک نیروگاه گداخت هستهای لازم است، می‌رسد. ما سال‌هاست که این مرحله را پشت سر گذاشتیم»
البته ایران نخسیتن کشوری نیست که خبر ساخت نیروگاه گداخت هستهای را اعلام کرده است. در بهار سال ۲۰۱۰ کره‌شمالی هم از ساخت چنین نیروگاهی خبر داد. به گزارش رسانه‌های این کشور متخصصان کره‌شمالی تمامی مشکلات تکینیکی و علمی را برطرف کردند و گداخت‌هسته‌ای کنترل شده، آغاز شده است، خبری که با ناباوری کارشناسان روبرو شده است.