ترکیه: همه‌پرسی استقلال کردستان عراق مخل امنیت منطقه
۱۳۹۶ مرداد ۲۵, چهارشنبه
بکیر بوزداغ، معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت ترکیه در یک کنفرانس خبری در آنکارا از این انتقاد کرده که کردستان عراق علیرغم هشدارهای ترکیه و آمریکا در خصوص برگزاری همه‌پرسی، هم‌چنان بر انجام آن پافشاری می‌کنند.
حزب دمکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی قصد دارد روز ۲۵ سپتامبر این همه‌پرسی را برگزار کند. بارزانی بارها تاکید کرده است که برگزاری همه‌پرسی به معنای اعلام استقلال نیست. با این حال به نظر آمریکا مقطع فعلی و در حالی که جنگ با داعش در اولویت قرار دارد، زمان مناسبی برای برگزاری همه‌پرسی نیست.
بیشتر بخوانید:آمریکا خواهان تعویق رفراندوم استقلال کردستان شد
در میان کشورهای منطقه، تنها ترکیه نیست که با نگرانی به مسئله استقلال کردها نگاه می‌کند. ایران نیز حساسیت ویژه‌ای نسبت به این همه‌پرسی دارد تا جایی که حتی آیت‌الله خامنهای مستقیما از حزب دمکرات خواست از این ایده دست بردارد.
او اواخر خرداد ۹۶ در دیدار با حیدر عبادی، نخست وزیر عراق گفت: «جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان همسایه، با برخی زمزمه‌ها مبنی بر برگزاری همه پرسی برای جدایی یک بخش از عراق مخالف است و دامن زنندگان به این موضوع را مخالفان استقلال و هویت عراق می‌داند.» خامنهای تاکید کرد که عراق «باید یکپارچه بماند و حق چنین کشوری، ایستادن بر روی پای خود و مقابله قدرتمندانه با کسانی است که به دنبال برخورد با عراق هستند.»
بیشتر بخوانید:مخالفت خامنهای با همه‌پرسی استقلال در کردستان عراق
ایران و ترکیه نگرانند که در صورت پیروزی بارزانی در این همه‌پرسی و حمایت اکثریت مردم کردستان عراق از استقلال، حزب دمکرات کردستان عراق با وجود اطمینان خاطری که داده، قدم‌های بعدی را به سوی جدایی بردارد. چنین حرکتی از چند جنبه برای کشورهای همسایه قابل تامل است.
آن‌ها بیم دارند که کردهای ترکیه و ایران جایی امن برای تقویت نیروهای خود پیدا کنند و بر شدت و گستره فعالیت‌های خود بیافزایند. از این گذشته این نگرانی در کل منطقه نیز وجود دارد که با جدایی کردستان عراق، ترکیب شیعه سنی عراق نیز به هم بریزد و ترکیب جمعیتی عراق به شکلی نامتوازن به سمت شیعیان سنگینی کند. از این گذشته احتمال درگیری میان دولت مرکزی عراق با اقلیم کردستان و هم‌چنین گروه‌های دیگر کرد عراقی با حزب دمکرات نیز وجود دارد.
هستند تحلیل‌گرانی که معقتدند اگر اقلیم خودمختار کردستان عراق به شکلی تدریجی و طی چندین سال به سوی استقلال حرکت کند و برنامه‌های خود را پیشاپیش با توافق‌های مهمی با ایران و ترکیه پیش ببرد، امکان موفقیت این طرح وجود دارد. از جمله موارد مهم این توافق یکی بر سر مناسبات اقتصادی این کشورها با کردستان عراق است. ایران و به ویژه ترکیه در حال حاضر روابط اقتصادی و تجاری خوبی با منطقه خودمختار کردستان عراق دارند. ترکیه نیازمند منابع نفتی کردستان عراق نیز هست. وزیر انرژی ترکیه گفته است که استقلال کردستان عراق می‌تواند بر صادرات صدها هزار بشکه نفت به ترکیه تاثیر منفی بگذارد.
از این گذشته ترکیه تاکنون از سیاست حزب دمکرات کردستان عراق در قبال پ‌ک‌ک راضی بوده است.به طور مثال، اسفند گذشته و زمانی که گروه "پیشمرگه روژ" (نیرویی که از سال ۲۰۱۲ با حمایت وزارت پیشمرگ اقلیم کردستان ایجاد شد) می‌خواست در یکی از روستاهای اطراف شنگال مستقر شود، با مقاومت "نیروهای مدافع شنگال" (مورد حمایت پ ک ک) روبه‌رو شد. اگر مسعود بارزانی به ایران نیز نشان دهد که فاصله‌اش را با حزب دمکرات کردستان ایران و دیگر نیروهای کرد ایرانی حفظ خواهد کرد، شاید جمهوری اسلامی نیز این روال تدریجی را بپذیرد.
مسعود بارزانی روز سه‌شنبه (۲۴ مرداد/۱۵ اوت) از حامیان حزب دمکرات کردستان خواست از برگزاری این همه‌پرسی حمایت کنند.
بیشتر بخوانید:پافشاری کردستان عراق بر برگزاری رفراندوم استقلال