تفکیک کتاب‌های درسی بر پایه جنسیت
۱۳۹۰ دی ۳۰, جمعه
زمزمه‌اش از سه سال پیش آغاز شد؛ سال ۱۳۸۷ زمانی که علی احمدی سرپرست وزارت آموزش و پرورش بود. وی در همایش "برنامه درسی ملی" عنوان کرد که کتاب‌های درسی دختران و پسران باید به طور جداگانه و براساس نیازهای فردی آنان تنظیم و نگاشته شود.
مدتی بعد رئیس وقت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: «آنچه در گفته‌های وزیر آمده، این بود که برخی توانایی‌ها در دختران هست که در پسران دیریاب است. آیا نباید نسبت به تعجیل بلوغ در دختران بازخوردی در کتاب‌های درسی نشان داد؟ این مسئله باید مورد بررسی قرار گیرد. برخی شواهد نشان می‌دهد باید در برنامه‌ها برخی درس‌های خاص را قبل از پسران برای دختران تعریف کرد».
حالا گویا وقت آن رسیده که این اظهارات جامه عمل بپوشند. وزیر آموزش و پرورش روز دوشنبه ۲۶ دی ماه در حاشیه یک همایش اعلام کرد که وزارت آموزش و پرورش قصد دارد فضاهای آموزشی و کتاب‌های درسی را بر اساس تفاوت‌های جنسیتی دانش‌آموزان "متناسب سازی" کند.
به گزارش خبرگزاری مهر، حمیدرضا حاجی بابایی گفت: " باید مدارسی بسازیم که در آن دختران و پسران احساس آرامش کنند نه اینکه مدارسی بسازیم که بعد از ساخت آن نیاز به متناسب‌سازی داشته باشیم."
استناد وزیر آموزش و پرورش برای این اقدام، سند تحول بنيادين آموزش و پرورش است که در یکی از بندهای آن عنوان شده کتاب‌های درسی دانش‌آموزان بايد براساس تفاوت‌های جنسيتی دختران و پسران متناسب‌سازی شود.
شیرزاد عبداللهی کارشناس آموزشی پیش‌تر در مصاحبه‌ای با دویچه وله تصریح کرده بود که از نظر اصول علمی، تفکیک کتاب‌های درسی دختران و پسران هیچ مبنایی ندارد. او گفته بود: «تجربه امروز آموزش و پرورش مدرن این را نشان می‌دهد که دختران و پسران تفاوت معناداری از نظر هوش و استعداد تحصیلی و از نظر تربیت‌پذیری ندارند به گونه‌ای که مثلا مفهومی را دختران سه چهار سال زودتر از پسران متوجه بشوند یا پسران بعضی مطالب را دیرتر یاد بگیرند. این سخنان تنها به این دلیل است که می‌خواهند دوره تحصیلات دختران را کوتاه کنند و شاید اینگونه بشود دختران را زودتر برای ازدواج و تشکیل خانواده آماده کرد».
وی همچنین تاکید کرده بود که سیستم‌های نوین آموزشی بر مبنای رفع هرگونه تبعیض نژادی، زبانی و جنسیتی قراردارند در حالی که این طرح ظاهرا بر مبنای نوعی تبعیض و تفاوت کارکردها و نقش‌های اجتماعی دختران و پسران تهیه شده‌است.
تفکیک کتاب‌های درسی، مرحله دوم تفکیک جنسیتی
"تفکیک جنسیتی" واژه ناآشنایی نیست، حداقل در دوران شش ساله ریاست جمهوری احمدی‌نژاد این واژه بارها و بارها با کاربردهای مختلف از مدرسه تا دانشگاه، از اتوبوس و تاکسی تا پارک‌ها، از ادارات تا بیمارستان‌ها از زبان دولتمردان جمهوری اسلامی شنیده شده است.
طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها را شاید بتوان اولین طرح از سلسله طرح‌های جداسازی دانست. این برنامه ظاهرا به دستور شخص رئیس جمهور متوقف شده است. هرچند عملا بعضی اخبار حاکی از اجرای این طرح در برخی از دانشگاه‌ها و مدارس آموزش عالی است.
"محرم‌سازی" مدارس دخترانه یکی دیگر از طرح‌های دولت دهم است. به گفته‌ی رئیس سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور«این طرح با هدف استتار مدارس دخترانه در تمام دوره های تحصیلی، به اندرونی و بیرونی خانه های قدیمی شباهت دارد که محور را بررفاه حال زنان اندرونی قرار می داد و مدارس حیاط محور هم با هدف مشابهی قرار است به رفاه بیشتر دختران دانش آموز در ورزش و جست و خیز بدون مانتو و مقنعه منجر شود».
جدیدترین طرح جداسازی نیز به مردادماه امسال بر می‌گردد که وزارت آموزش و پرورش با ارسال بخشنامه‌ای اعلام کرد: اختلاط نوآموزان دختر و پسر در کلاس‌های پیش‌دبستانی و مهدکودک‌ها ممنوع است.
بدین ترتیب و با نگاهی به کارنامه "جداسازی" دولت‌های نهم و دهم، "تفکیک جنسیتی کتب درسی" را شاید بتوان مرحله دوم طرح دولت احمدی‌نژاد برای هرگونه جداسازی جنسیتی دانست.
SH/BM