تهدید دولت مصر به دخالت نظامیان

حکومت مصر از ضرورت "آشتی ملی" سخن می‌گوید، آمریکا و کشورهای اروپایی خواهان "انتقال قانونمند قدرت" هستند و شهروندان معترض مصر بر کنار رفتن فوری حسنی مبارک و دولت او پافشاری می‌کنند. همزمان با گفتگوهایی که میان دولت و نمایندگان برخی از تشکل‌های مخالف انجام شده صدها هزار نفر در میدان تحریر قاهره حضور پیدا کرده‌اند تا بر درخواست اصلی خود که خاتمه‌ی دوران سی ساله‌ی حکومت مبارک است تاکید کنند.

تهدید به کودتای نظامی؟

قائم مقام رئیس جمهور مصر، عمر سلیمان در گفتگویی با مدیران چند نشریه‌ی مصری که متن آن امروز (چهارشنبه، ۲۰ بهمن، ۹ فوریه) منتشر شد در مورد عواقب احتمالی به نتیجه نرسیدن گفتگو با مخالفان هشدار داده است. عمر سلیمان مدعی است «ما خواهان جلوگیری از یک کودتای نظامی غیرمنطقی و غافلگیرکننده هستیم.»

سلیمان درخواست معترضان برای آغز نافرمانی مدنی را برای جامعه‌ی مصر "بسیار خطرناک" توصیف کرد و گفت «مذاکره راه درست حل مسالمت‌آمیز بحران کنونی و برقراری ثبات است.» او درخواست صدها هزار تظاهرکننده‌ای که کناره‌گیری فوری مبارک را فریاد می‌کشند "بی‌حرمتی" توصیف کرد. سلیمان مدعی است کسانی که خواهان خروج مبارک از کشور هستند نه تنها به رئیس جمهور که به مردم مصر هم توهین می‌کنند. او استعفای مبارک پیش از انتخابات آینده ریاست جمهوری در پاییز را رد کرده است.

خویشتنداری ارتش

انتشار سخنان سلیمان خشم مخالفان در قاهره و دیگر شهرهای بزرگ را برانگیخته است. مخالفان معتقدند مردم را مقابل انتخابی میان گفتگو یا کودتا قرار دادن به یک "تهدید خطرناک" می‌ماند. فرماندهان ارتش پیشتر تاکید کرده‌اند به معترضان حمله نخواهند کرد. وزیر دفاع ایالات متحده نیز پس از گفتگو با همتای مصر و شماری از فرماندهان ارشد ارتش مصر از قول آنها اطمینان داد ارتش علیه مردم اقدامی نخواهد کرد.

به گزارش شاهدان عینی شب گذشته نیز هزاران نفر از تجمع‌کنندگان در میدان تحریر جلوی تانک‌های ارتش اسکان یافته‌اند. در همین حال جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا باراک اوباما روز چهارشنبه با سلیمان تلفنی گفتگو کرده و از او خواسته مذاکره با مخالفان را به گروه‌های وسیع‌تری از اپوزیسیون تعمیم دهد. او از سلیمان خواسته است که دولت مصر اطمینان دهد علیه معترضان به اقدام‌های تلافی‌جویانه و خشونت دست نخواهد زد.

درخواست انجام اصلاحات غیرقابل بازگشت

رابرت گیبس سخنگوی کاخ سفید نیز از دولت مصر خواسته است زمینه‌ی "اصلاحات غیرقابل بازگشت" را در این کشور فراهم کند. همزمان حسنی مبارک فرمان تشکیل کمیته‌ی ویژه‌ای را صادر کرد که قرار است اصلاح قانون اساسی را بررسی کند. سلیمان ضمن اعلام این خبر از تلویزیون دولتی مصر گفته است مبارک از نخست‌وزیر این کشور خواسته کمیته‌ی دیگری نیز برای اجرایی کردن پیشنهادهای کمیته‌ی یاد شده تشکیل دهد.

دولت مصر می‌گوید بررسی اصلاح قانون اساسی تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری طول خواهد کشید. مخالفان مصری نسبت به مدیریت دولتی اصلاحات بدبین هستند. گیبس از دولتمردان مصر خواسته است مقدمات برگزاری یک انتخابات عادلانه و آزاد را "بدون تاخیر" فراهم کنند.

«مبارک به آلمان نمی‌رود»

پیشتر خبرهایی در مورد جستجوی راهی برای کناره‌گیری "آبرومندانه"ی مبارک منتشر شده است. یکی از این راه‌ها که از سوی دولت آلمان رسما مورد پشتیبانی قرار گرفته سفر حسنی مبارک به این کشور زیر عنوان معاینه‌ی پزشکی بوده است. سلیمان در تازه‌ترین اظهارات خود گفته است «ما از پیشنهاد آلمان تشکر می‌کنیم اما رئیس جمهور نیازی به معاینه و معالجه‌های پزشکی ندارد.»

خروج مبارک به بهانه‌ی معالجه به عنوان راهی برای کنار کشیدن محترمانه‌ی او از قدرت مورد بحث قرار گرفته است. حسنی مبارک اعلام کرده در انتخابات آینده نامزد ریاست جمهوری نخواهد شد اما تا آن زمان در سمت خود باقی خواهد ماند. رئیس جمهور ۸۲ ساله‌ی مصر تقریبا از سی سال پیش به‌عنوان "رئیس جمهور منتخب" بر این کشور حکومت می‌کند.

مخالفان عقب نمی‌نشینند

برابر تازه‌ترین گزارش‌های دریافتی از قاهره، ظاهرا دولت قصد دارد تظاهرات مخالفان را که از دو هفته پیش ادامه دارد تا روز پنجشنبه تحمل کند. گفته می‌شود یکی از افسران ارتش در میدان تحریر گفته است نظامیان مشغول بررسی راه‌هایی هستند که وضعیت کنونی را "به شکل عاقلانه‌ای" خاتمه دهند. معترضان ابراز نگرانی می‌کنند این شایعات و سخنان سلیمان چراغ سبز به حامیان مبارک باشد که هفته‌ی گذشته با چماق و چاقو به معترضان حمله کردند.

منابع خبری از قول فعالان جنبش اعتراضی در مصر گزارش می‌دهند تظاهرکنندگان حاضر به عقب نشینی نیستند و خود را آماده‌ی اقدام‌های احتمالی حامیان مبارک و ارتش می‌کنند. همچنین از قاهره و شهرهای بزرگ گزارش می‌رسد شمار تظاهراکنندگان کاهش نیافته و در مناطقی بیشتر نیز شده است. قرار است روز جمعه بار دیگر تظاهرات بزرگی در سرتاسر مصر برپا شود که خواسته‌ی محوری آن استعفای فوری حسنی مبارک است.

BK/MM