توافق نشست اقلیمی دوربان؛ پیمانی جدید تا سال ۲۰۱۵

حدود ۱۹۴ نماینده از کشورهای مختلف دنیا در کنفرانس بین‌المللی دوربان که از روز دوشنبه، ۲۸ نوامبر آغاز به کار کرد به توافق رسیدند تا سال ۲۰۱۵ پیمانی جدید که قرار است جایگزین پیمان زیست‌محیطی کیوتو شود را تهیه و تدوین کنند.

این پیمان جدید برای تمام کشورهای امضاکننده‌ الزامی خواهد بود و قرار است از افزایش بی‌رویه زمین‌گرمایی جلوگیری کرده و آن را تا حداکثر دو درجه سانتی‌گراد محدود کند. قرار است که پیمان جدید تا سال ۲۰۲۰ وارد مرحله اجرایی شود.

دوره اجرایی پیمان کیوتو که هدف از آن کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای برای جلوگیری از روند افزایش گرمای زمین بود در سال ۲۰۱۲ به پایان می‌رسد.

توافق بر سر تمدید پیمان کیوتو

شرکت‌‌کنندگان کنفرانس دوربان بر سر تمدید پیمان کیوتو به توافق رسیدند. قرار شد که این پیمان اقلیمی (آب و هوایی) در سال ۲۰۱۲ تمدید شود. اما در دوره پس از تمدید این پیمان تنها کشورهایی ملزم به مقررات کاهش گازهای گلخانه‌ای این پیمان می‌شوند که مسئولیت تولید ۱۵ درصد گازهای گلخانه‌ای دنیا را بر عهده دارند.

از سال ۲۰۱۳ نیز اجرای پیمان تمدید‌شده کیوتو آغاز می‌شود. اما معلوم نیست که دوره اجرایی این پیمان تا ۲۰۱۷ طول خواهد کشید یا ۲۰۲۰.

با توافق کنفرانس دوربان تلاش آلمان و کشورهای عضو اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورهای در حال توسعه برای رسیدن به پیمانی جدید تا سال ۲۰۱۵ و اجرایی کردن آن تا سال ۲۰۲۰ به ثمر رسیده است.

آنها تلاش داشتند به پیمانی تعهدآور برسند که تمامی کشورها، از جمله بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای مانند آمریکا، چین و هند را شامل شود. پیمان کیوتو شامل این کشورها نمی‌شود.

تأسیس "صندوق سبز"

در کنفرانس دوربان کشورهای جهان همچنین بر سر تأسیس «صندوق سبز» به توافق دست یافتند.

تأسیس این صندوق در اجلاس کپنهاک در پایال سال ۲۰۰۹ میلادی به تصویب رسیده بود.

طبق توافق‌های کنفرانس دوربان قرار شد که کشورهای در حال توسعه که بیش از همه از تغییرات آب و هوایی آسیب می‌بینند از سال ۲۰۲۰ سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار از کشورهای صنعتی کمک دریافت کنند.

کنفرانس دوربان در زمینه حفاظت از جنگل‌ها به پیشرفت بنیادینی دست نیافت.

واکنش‌ها نسبت به نتایج کنفرانس دوربان

وزیر خارجه آفریقای جنوبی که با تلاش‌هایش اختلاف نظر هند و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا بر سر الزامی بودن پیمان جدید حل و فصل شد از این توافق به عنوان «دستاوردی تاریخی» یاد کرده است. هند، چین و آمریکا تا کنون پیمان الزام‌آور را به طور کامل رد می‌کردند.

نوربرت روتگن، وزیر محیط زیست ‌آلمان، نیز از دست یافتن به «پیروزی» سخن گفته است.

هند انعطاف‌پذیری شرکت‌کنندگان را ستود و چین اتهام ‌به این کشور مبنی بر اینکه «پکن مانع کاهش مؤثر گازهای گلخانه‌ای» شده است را رد کرد و گفت، مهم این نیست که کشورها چه می‌گویند، مهم این است که آنها در عمل چه می‌کنند.

برخی از سازمان‌های مدافع حفظ محیط زیست مانند "جرمن واچ" و "گرین‌پیس" از دستاوردهای کنفرانس دوربان انتقاد کرده‌اند.

"جرمن واچ" معتقد است که این دستاورد نمی‌تواند گرمایش زمین را تا حد ۲ درجه سانتی گراد نگه دارد و با توافق حاصل‌شده، جهان‌گرمایی به بیش از ۳ درجه خواهد رسید.

"گرین‌‌پیس" نیز ابراز تأسف کرد و گفت، «توافقی که تحت فشار آمریکا و هند به دست آمد به یک پیمان بین‌المللی الزامی منجر نخواهد شد». به عقیده این سازمان زیست‌محیطی، آمریکا و هند سرانجام و در آخرین دقایق مفری پیدا خواهند کرد تا از زیر بار یک تعهد الزامی‌ جدی شانه خالی کنند.

مارتین کایزر، کارشناس "گرین‌‌پیس"، نتایج کنفرانس دوربان را «پیشرفتی مشروط» در مبارزه با گرمایش زمین خواند و پیش‌‌بینی کرد که روند گفت‌وگوهای زیست‌محیطی کشورهای جهان طولانی خواهد بود و همچنان ادامه خواهد یافت.

FV/DK