توفان خاک در خوزستان
۱۳۸۹ فروردین ۷, شنبهتندباد و گرد و غبار در حالی فضای خوزستان را فراگرفت که هوای استان از آغاز سال نو دما و کیفیتی مناسب داشت. تلاطم هوا از ساعات پایانی جمعه شروع شد و در نیمه شب به اوج خود رسید. شاهدان عینی، محدوده جلگهای دشت آزادگان، شهرهای اهواز، آبادان، خرمشهر و ماهشهر را از مراکز توفان اعلام کردهاند.
توفان خاک همزمان با پایان تعطیلات رسمی عید و بازگشت گروهی از میهمانان نوروزی به شهرهای خود آغاز شد. گرد وغبار شدید، تردد مسافران نوروزی در جادهها را مختل کرد و توقف طولانی خودروها و ترافیک سنگین در محورهای اصلی را موجب شد.
افت شدید میدان دید در شهرها هم سبب شد تا رفت و آمد و گردش امور به کمترین میزان خود برسد. موسی سیادت یک معلم اهوازی میگوید: « تا ظهر، در خیابانها تک و توک آدم دیده میشد. ارتفاع گرد و غبار بالا بود و چشم از ۵۰ متری به بعد را نمیدید. خیلی از مغازهها امروز بسته بودند. خوشبختانه به دلیل تعطیلی مدارس، ضرری به بچهها نرسید.»
تحفهی توفان، لایهی ضخیمی خاک و غبار برروی خودروها، در و پنجرهها و محل زندگی مردم بود. بارش باران هرچند توفان را فرونشاند، اما خانهتکانی دوبارهای را نیز به خوزستانیها تحمیل کرد. به نقل از موسی سیادت، بسیاری از مردم، هفته دوم سال نو را با شستوشو و رفت و روب ماشین و کوچه و خانه و پنجره آغاز کردند.
آلودگی توفان، آلودگی آب
فشار آب درشهرهای آبادان، خرمشهر یا اهواز بسیار پایین است و خانوادهها ناچار از پمپاژ همیشگی آب هستند. پس از گرد و غبار مردم مجبور شدهاند با شلنگ آب، کثیفیها و گل را بشویند اما این آب، خودش به شدت آلوده است! موسی سیادت میگوید: « آلودگی آب از جنوب شوشتر و بندقیر تا آبادان و خرمشهر صد در صد است. همه خانهها فیلتر دارند و اگر پس از یکهفته این فیلترها را نگاه کنید، چندشتان میشود. فضولات خانهها، بیمارستانها و کارخانهها همگی به رودخانه میریزند. بیماریهای پوستی، کلیوی و گوارشی به همین دلیل در خوزستان زیاد است و دکترهای متخصص این بیماریها همیشه ترافیک مریض دارند. هیچ انجمن و جمعیتی هم در این مورد فعالیتی ندارد.»
فضای سبز، سپری دفاعی
گفته میشود که منشاء توفانهای موسمی در خوزستان، تحولات آب و هوایی در شبهجزیره عربستان هستند. بادهای خشک از صحاری عربستان به سمت سوریه و کویت و عراق میوزند و به دلیل نبود فضای سبز و گیاهان و بوتههای بازدارنده، به خوزستان میرسند. بسیاری از کارشناسان زیست محیطی معتقدند که ایجاد جنگل مصنوعی با توافق و هزینه کشورهای مربوطه در مسیر باد، میتواند مانع بزرگی در تاختوتاز توفان باشد.
مهیندخت مصباح
تحریریه: بهمن مهرداد