1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

جام ملت‌های اروپا ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ • ظهور غولی به نام آلمان

SA۱۳۹۱ خرداد ۹, سه‌شنبه

دهه‌ی هفتاد میلادی را می‌توان بی‌تردید دهه‌ی طلایی فوتبال آلمان دانست. آلمان‌ها در این دهه چه در مسابقات جام جهانی و جام ملت‌های اروپا و چه در رقابت‌های باشگاهی در اروپا، نقشی برجسته و موفق ایفا کردند.

https://p.dw.com/p/152Ni
عکس: picture-alliance/Sven Simon

تیم ملی فوتبال آلمان که در جام جهانی ۱۹۷۰ مکزیک ستایش منتقدان فوتبال را برانگیخته بود، در مسابقات ۱۹۷۲ قهرمانی اروپا جهشی درخور توجه داشت.

در جام ملت‌های اروپا ۷۲ که در بلژیک برگزار شد، آلمانی‌‌ها تیمی را روانه میدان کردند که بسیاری آن را بهترین تیم ملی تاریخ فوتبال این کشور می‌دانند. ستاره بزرگ آن دوران فرانتس بکن‌باوئر، یگانه قیصر دنیای فوتبال بود که در کنارش چهره‌هایی درخشان چون سپ مایر، گونتر نتزر و گرد مولر حضور داشتند.

در آن دوره بود که ملی‌پوشان آلمان به یک پیروزی بزرگ تاریخی دست یافتند و در چارچوب بازی‌های مقدماتی برای نخستین بار توانستند تیم ملی انگلیس را در استادیوم تسخیرناپذیر ویمبلی لندن ۳ بر یک شکست دهند.

درخشش "بمب‌افکن آلمان"

تیم ملی فوتبال آلمان در آن دوره، بلژیک میزبان بازی‌ها را در دور نیمه‌نهایی ۲ بر یک مغلوب کرد و در بازی فینال ۳ بر صفر شوروی را در هم کوبید که یکی از تیم‌های برتر آن زمان در اروپا محسوب می‌شد. گرد مولر که به بمب‌افکن تیم ملی آلمان مشهور بود، در دو بازی ۴ گل به ثمر رساند و آقای گل شد.

در حالی‌که ملی‌پوشان آلمان با برخورداری از چهره‌های خلاق و پرقدرت، فوتبالی جذاب و تهاجمی را به نمایش می‌گذاشتند، حریف آنان در فینال بیشتر در تلاش بسته نگه داشتن دروازه خود بود تا گشودن دروازه‌ی رقیب.

جفری گرین، مفسر نشریه بریتانیایی تایمز در آن زمان در رابطه با کیفیت بازی تیم شوروی گفته بود: «وقتی بازی روس‌ها را نگاه می‌کنم، فکر می‌کنم که جلوی شیشه‌ی یک ماشین لباس‌شویی نشسته‌ام. گردش و چرخشی که در درون این ماشین صورت می‌گیرد، بدون شک فعالیتی سودمند است، اما مفرح ذات نیست تا چه رسد به جذاب.»

گونتر نتزر (راست) و فرانتس بکن‌باوئر به همراه جام قهرمانی ۱۹۷۲
گونتر نتزر (راست) و فرانتس بکن‌باوئر به همراه جام قهرمانی ۱۹۷۲عکس: picture-alliance/dpa

تولد ضربات پنالتی در جام ۱۹۷۶

نخستین باری که فدراسیون فوتبال اروپا تصمیم گرفت، برنده یک دیدار را در صورت تساوی دو تیم بعد از ۹۰ دقیقه وقت قانونی و ۳۰ دقیقه وقت اضافه، از طریق ضربات پنالتی مشخص کند، در جام ۱۹۷۶ یوگسلاوی بود.

در سال ۱۹۷۶، برای اولین مرتبه کشوری از بلوک شرق این فرصت را یافت که نقش میزبان مسابقات فوتبال قهرمانی اروپا را ایفا کند. پس از بازی‌های مقدماتی، دو تیم از شرق اروپا و دو تیم از غرب اروپا به دور نهایی راه یافتند: از یکسو یوگسلاوی (میزبان بازی‌ها) و چکسلواکی سابق و از سوی دیگر آلمان غربی و هلند که دو سال پیش از آن به ترتیب قهرمان و نایب‌قهرمان جهان شده بودند.

در اولین پیکار نیمه‌نهایی این دوره از بازی‌ها، چکسلواکی و هلند رویاروی هم قرار گرفتند. این دیدار در ورزشگاه زاگرب در حضور ۱۸ هزار تماشاگر و در بارانی سیل‌آسا برگزار شد. داور این دیدار در لحظات پیش از آغاز بازی که با کاپیتان‌های دو تیم گرد آمده بود، چتر در دست داشت.

خداحافظی رینوس میشل، سرمربی هلند پس از جام جهانی ۱۹۷۴ خلا بزرگی به جا گذاشته بود. کنوبل، سرمربی جدید این تیم اما از اقتدار لازم برخوردار نبود و این، یوهان کرویف، ستاره و کاپیتان هلند بود که در واقع خط مشی را تعیین می‌کرد. میزان نفوذ کرویف را از جمله می‌توان در این دید که در پی پافشاری‌های او حتی سیگار کشیدن در اردوی تیم مجاز شد.

از آنجایی که در دیگر دیدار نیمه‌نهایی احتمال پیروزی آلمان بر یوگسلاوی و صعود به فینال بسیار قوی بود، هلند‌ی‌ها نیز بیش از آن‌که در فکر حریف نیمه‌نهایی خود، چکسلواکی باشند، خود را در دیدار نهایی می‌دیدند و رویای انتقام کشیدن از آلمان به خاطر ناکامی فینال جام جهانی ۱۹۷۴ را در سر می‌پروراندند.

هلندی‌ها اما در نبرد نیمه‌نهایی در وقت اضافه با نتیجه‌ی ۳ بر یک از چکسلواکی شکست خوردند و به باور برخی از صاحبنظران فوتبال بیش از همه مغلوب تکبر خود شدند.

در دیگر دیدار نیمه‌نهایی تیم‌های ملی یوگسلاوی و آلمان غربی در حضور ۵۰ هزار تماشاگر در بلگراد رویاروی هم قرار گرفتند.

ملی‌پوشان یوگسلاوی در نیمه‌ی نخست ۲ بر صفر از آلمان پیشی گرفتند و در دقایق نخست نیمه‌ی دوم نیز، حتی نزدیک بود گل سوم را هم به ثمر برسانند. از اوسط این نیمه اما تیم آلمان آرام آرام بازی را در دست گرفت و بازی را به تساوی ۲ بر ۲ کشاند. در وقت اضافه، دیتر مولر که به گونه‌ای جای گرد مولر را در خط حمله گرفته بود، با دو گل پیروزی ۴ بر ۲ آلمان بر تیم میزبان را رقم زد.

پس از انجام دیدار یوگسلاوی و هلند بر سر مقام سوم، که در حضور تنها ۷ هزار تماشاگر برگزار شد و با پیروزی ۳ بر ۲ هلند در وقت اضافه خاتمه یافت، تیم‌های چکسلواکی و آلمان غربی در فینال رویاروی هم قرار گرفتند.

پیکار این دو تیم پس از وقت قانونی و وقت اضافه با نتیجه تساوی ۲ بر ۲ به پایان رسید. بر خلاف دوره‌های پیشین، این نخستین بار بود که فدراسیون فوتبال اروپا تصمیم گرفت برنده یک دیدار را در صورت تساوی از طریق ضربات پنالتی مشخص کند.

در حالی‌که بازیکنان چکسلواکی همگی ضربه‌های خود را به ثمر رساندند، اولی هوینس، رئیس کنونی باشگاه صاحبنام بایرن مونیخ و یکی از بازیکنان مهم تیم ملی آلمان در آن زمان، توپ را به آسمان بلگراد فرستاد و آرزوی آلمان به دفاع از عنوان قهرمانی را بر باد داد. به این ترتیب جام ۱۹۷۶ نصیب چکسلواکی شد و به عبارتی در بلوک شرق ماند.

Bildergalerie Fußball-EM-Geschichte
ضربه پنالتی اولی هوینس در فینال ۱۹۷۶ آسمان بلگراد را شکافت و ناکامی ملی‌پوشان آلمان را رقم زد.عکس: picture-alliance/Sven Simon