جایزه نوبل فیزیک به اخترشناسان رسید
۱۳۹۰ مهر ۱۲, سه‌شنبه
آکادمی سلطنتی سوئد در روز سه‌شنبه (۴ اکتبر / ۱۲ مهر) اعلام کرد که جایزه نوبل فیزیک در سال جاری میلادی به سول پرل‌ماتر، دانشمند آمریکایی، برایان پی اسمیت، دانشمند آمریکایی-استرالیایی و آدام جی ریس، دانشمند آمریکایی تعلق می‌گیرد. این اخترشناسان ثابت کرده‌اند که سرعت انبساط کیهان دائم در حال افزایش است. دریافت‌کنندگان نوبل فیزیک سال جاری از طریق رصد کردن ابرنواخترها (سوپرنواها) به این نتیجه رسیده‌اند.
تا چند سال پیش اخترشناسان بر این باور بودند که پس از مهبانگ ( "بیگ بنگ" حدود ۱۴ میلیارد سال پیش) کیهان در حال انبساط بوده و کهکشان‌ها از یکدیگر دور می‌شوند. اما نیروی گرانش کهکشان‌ها مانع از انبساط دائم کیهان می‌شود.
اما این سه اخترشناس با بررسی و رصد ابرنواخترها موفق شدند که خلاف نظر غالب را اثبات کنند. بنا به ارزیابی این دانشمندان سرعت انبساط کیهان به خاطر وجود "انرژی تاریک" فزونی گرفته است. این "انرژی تاریک" بر خلاف نیروی گرانش ماده عمل می‌کند. رصد ۵۰ سوپرنوا نشان داد که نور آن‌ها ضعیفت‌تر از محاسبات رایج به زمین می‌رسد. این امر بیانگر آن بود که کیهان در حال انبساط است و فاصله سوپرنواها از کهکشان ما فزونی گرفته است.
پژوهش‌های دانشمندان درباره منشاء و خصوصیات "ماده و انرژی تاریک" هنوز در مراحل پایه‌ای و آغازین قرار دارد.
جایزه این سه فیزیکدان بالغ بر ۱/۱ میلیون یورو (۱۰ میلیون کرون سوئد) خواهد بود. نیمی از این مبلع به پرل‌ماتر و نیم دیگر مشترکاَ به اسمیت و ریس تعلق خواهد گرفت. در سال گذشته آندره خایم، دانشمند هلندی، و کنستانتین نووسلف، دانشمند بریتانیایی-روسی موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شدند.
جوایز نوبل در رشته‌های دیگر
در روز دوشنبه (۳ اکتبر/۱۱ مهر) نیز آکادمی سلطنتی سوئد نام برندگان نوبل پزشکی را اعلام کرد. بروس باتلر، ژول هوفمان و رالف استینمن از آمریکا، لوکزامبورگ و کانادا به خاطر پژوهش در زمینه سیستم ایمنی بدن موفق به دریافت این جایزه شدند. رالف استینمن در روز ۳۰ سپتامبر چند روزی قبل از اعلام نهایی در گذشت. کمیته مرکزی بنیاد نوبل اعلام کرد که درگذشت این دانشمند در تصمیم آنان تغییری وارد نخواهد کرد.
برندگان جایزه نوبل شیمی در روز چهارشنبه (۵ اکتبر) و جایزه نوبل ادبی و جایزه نوبل صلح در روز پنجشنبه (۶ اکتبر) معرفی می‌شوند. مراسم رسمی اعطای این جوایز در روز ۱۰ دسامبر سال جاری برگزار خواهد شد.
SI/SA