جزئیات تحریم‌های احتمالی جدید علیه ایران در سنای آمریکا
۱۳۹۶ مهر ۲۹, شنبه
برخی منابع غربی از جمله خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس و رویترز از پیگیری طرح‌هایی در مجلس سنا و مجلس نمایندگان ایالات متحده خبر داده‌اند که هدف آن "تشدید نظارت بر اجرای برجام" عنوان می‌شود.
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) شامگاه جمعه (۲۰ اکتبر/ ۲۸ مهر) از فاش شدن جزئیاتی از پیش‌نویس طرح تشدید نظارت بر برجام توسط آسوشیتدپرس خبر داد. ظاهرا این طرح توسط باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و سناتور تام کاتن تدوین شده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
تشدید نظارت بر اجرای برجام
مطابق این گزارش در پیش‌نویس این طرح که به منظور برآوردن خواسته‌های دونالد ترامپ از کنگره ایالات متحده و برای تشدید قانون نظارت بر برجام طراحی شده، راهکارهای جدیدی برای بازگرداندن "تحریم‌های برجامی علیه ایران" معرفی می‌شود.
دولت آمریکا باید هر ۹۰ روز گزارشی درباره پایبندی یا عدم پایبندی جمهوری اسلامی به توافق هسته‌ای به کنگره این کشور ارائه کند. دونالد ترامپ حدود یک هفته پیش (۲۱ مهر) ضمن تشریح راهبرد جدید ایالات متحده در قبال ایران اعلام کرد که قادر به تائید پایبندی جمهوری اسلامی به برجام نیست.
در پی این اقدام رئیس جمهور آمریکا، کنگره ۶۰ روز مهلت دارد تا درباره ادامه‌ی لغو و تعلیق تحریم‌ها مطابق توافق هسته‌ای، یا اعمال مجدد آنها تصمیم‌گیری کند. ترامپ بارها توافق هسته‌ای را "بدترین توافق ممکن" خوانده و معتقد است که برجام مانع اقدام‌های "بی‌ثبات‌کننده" ایران در منطقه و برنامه‌های مناقشه‌برانگیز موشکی تهران نشده است.
بیشتر بخوانید: ترامپ: برجام را تایید نکرده و نمی‌کنیم
به گزارش آسوشیتدپرس در طرح پیشنهادی کورکر و کاتن، در صورت ادامه تولید و آزمایش موشک‌های بالستیک قاره‌پیما توسط ایران، یا هر گونه تلاش این کشور برای دستیابی پنهانی به مواد یا تجهیزات هسته‌ای از خارج، تمام تحریم‌های کنگره علیه جمهوری اسلامی به صورت خودکار دوباره اعمال خواهند شد.
دائمی کردن محدودیت‌های هسته‌ای
بنابر این گزارش در پیش‌نویس طرح دو سناتور آمریکایی، خودداری ایران از پذیرش درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازرسی از مراکز مختلف، از جمله سایت‌های نظامی نیز نقض برجام تلقی خواهد شد.
ظاهرا این طرح قرار است محدودیت ۱۰ ساله ایران در توافق هسته‌ای را برای استفاده از حداکثر ۵۰۶۰ سانتریفیوژ، مطابق نظر دونالد ترامپ به محدودیتی دائمی تبدیل شود. گفته می‌شود در صورت تصویب این طرح دوره ارائه گزارش کاخ سفید درباره پایبندی یا عدم پایبندی ایران به برجام از ۹۰ روز به شش ماه افزایش می‌یابد.
بیشتر بخوانید: نشست سران اتحادیه اروپا و حمایت از برجام
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید نسخه‌ای از پیش‌نویس طرح کورکر و کاتن را مشاهده کرده اما این طرح هنوز در میان سناتورهای آمریکا توزیع نشده است. اغلب سناتورهای دموکرات مجلس سنا با هر گونه اقدامی که منجر به برهم خوردن توافق هسته‌ای با ایران شوند مخالفت می‌کنند.
همزمان با این تحولات خبرگزاری رویترز به نقل از دو عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا از رای‌گیری این مجلس درباره تحریم‌های جدید علیه حزب‌الله و برنامه موشک‌های بالستیک ایران در هفته آینده خبر داد.
برنامه‌های موشکی ایران و حزب‌الله لبنان
بر پایه این گزارش کوین مک کارتی، رهبر جمهوری‌خواهان و اد رویس، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در بیانیه مشترکی اعلام کرده‌اند که کنگره مسئول است در مسیر یک "راهبرد روشن" برای متوقف کردن رفتارهای "بی‌ثبات‌کننده" ایران با دولت دونالد ترامپ همکاری کند.
در این بیانیه که نسخه‌ای از آن در اختیار رویترز قرار گرفته تاکید شده که مجلس نمایندگان ایالات متحده هفته آینده "اقدامی عاجل" در این مسیر انجام خواهد داد و در مورد اعمال تحریم علیه حزب‌الله لبنان که از سوی جمهوری اسلامی تجهیز و پشتیبانی می‌شود و برنامه‌های موشکی ایران رأی‌گیری خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: تأکید سپاه بر "شتاب بیشتر" نفوذ منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران
اد رویس اندکی پیش از سخنرانی ترامپ و عدم تائید پایبندی ایران به برجام، به شبکه سی‌ان‌ان گفته بود آمریکا باید با اجرای "سفت و سخت" برجام جمهوری اسلامی را وادار به پایبندی به آن کند.
شماری از نمایندگان کنگره و تعدادی از اعضای دولت ترامپ، از جمله جیمز ماتیس وزیر دفاع و رکس تیلرسون وزیر خارجه نیز معتقدند در شرایط کنونی باید به اجرای برجام ادامه داد. چند هفته پیش نیز ۱۸۰ نفر از نمایندگان عضو حزب دموکرات در کنگره آمریکا در نامه‌ای به دونالد ترامپ بر لزوم پایبندی به توافق هسته‌ای تاکید کرده‌اند.
به خطر افتادن توافق هسته‌ای
برخی از ناظران معتقدند اقدام احتمالی کنگره آمریکا برای اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه برنامه‌های موشکی ایران و حزب‌الله لبنان الزاما به معنی برهم زدن توافق هسته‌ای میان تهران و شش قدرت جهانی (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) نیست اما می‌تواند این توافق را به خطر بیندازد.
سناتورهای دموکرات ۴۸ کرسی از ۱۰۰ کرسی مجلس سنا را در اختیار دارند. به رغم مخالفت اغلب آنها با بر هم زدن برجام، به نظر می‌رسد اکثریت نمایندگان کنگره در مقابله با برنامه‌های موشکی ایران و آنچه اقدامات بی‌ثبات کننده این کشور در منطقه خوانده می‌شود اتفاق نظر داشته باشند.
کشورهای اروپایی نیز بر ادامه اجرای برجام پافشاری می‌کنند و در عین حال فعالیت‌های موشکی و اقدام‌های جمهوری اسلامی در منطقه را "نگران‌کننده" ارزیابی کرده‌اند.