جوزپ بورل در جستجوی "راه میانه‌ای" برای نجات برجام
۱۴۰۱ اردیبهشت ۱۷, شنبه
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده ارشد مذاکرات احیای برجام در وین از آخرین تلاش‌های خود برای یافتن "راه میانه‌ای" برای نجات این مذاکرات خبر داد.
جوزپ بورل، در گفت‌وگویی با روزنامه فایننشال تایمز که متن آن شنبه هفتم ماه مه (۱۷ اردیبهشت) منتشر شد گفته تلاش می‌کند برای پایان دادن به بن‌بست مذاکرات وین راهی بیابد.
مذاکرات وین فروردین سال پیش آغاز و بیستم اسفند ماه متوقف شد. نمایندگان ایالات متحده برای نخستین بار پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در اردیبهشت ۱۳۹۷ به طور غیرمستقیم در مذاکرات احیای برجام مشارکت دارند.
بورل همزمان با اعلام خبر توقف مذاکرات وین در یک پیام توئیتری اعلام کرد متن نهایی توافق آماده و روی میز است اما هنوز بر سر چند مسئله بین ایران و آمریکا اختلاف وجود دارد.
اختلاف‌های فرابرجامی عامل بن‌بست در احیای برجام
بر این اساس این اختلاف‌ها به مسائل فرابرجامی مربوط می‌شوند که مهم‌ترین آنها خواست جمهوری اسلامی برای خارج کردن سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی ایالات متحده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا حدود یک سال پس از امضای فرمان خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای سپاه پاسداران را با این فهرست اضافه کرد.
دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا گرچه درباره احتمال خارج کردن سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی از خود انعطاف نشان داده، اکنون با موج شدیدی از مخالفت با این کار در کنگره این کشور روبرو شده که شمار زیادی از نمایندگان و سناتورهای حزب دموکرات هم با آن همراهی می‌کنند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به روزنامه فایننشال تایمز گفته برای حل اختلاف مربوط به سپاه پاسداران به دنبال یافتن "یک راه میانه" است که از طریق آن بتوان به بن‌بست مذاکرات احیای برجام پایان داد.
پیشنهادهای بورل و سفر انریکه مورا به تهران
جوزپ بورل می‌گوید خواستار سفر انریکه مورا، معاون خود و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین به تهران برای گفت‌وگو با مسئولان جمهوری اسلامی برای حل اختلاف‌های باقی‌مانده با ایالات متحده است.
ظاهرا هدف سفر احتمالی انریکه مورا به تهران قانع کردن مقام‌های جمهوری اسلامی برای پذیرش توافق احیای برجام و موکول کردن مذاکره درباره مسائل باقی‌مانده به آینده است.
"نورنیوز"، وب‌سایت نزدیک به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی روز شنبه در یک "خبر اختصاصی" که منبع آن ذکر نشده اعلام کرد انریکه مورا، روز سه‌شنبه برای ادامه گفت‌وگو با مقام‌های ایرانی به تهران سفر می‌کند.
به نوشته فایننشال تایمز یکی از راه‌حل‌هایی که جوزپ بورل در حال بررسی آن است حذف نام سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی با حفظ تحریم‌ها علیه بخش‌های مختلف آن است.
این روزنامه می‌گوید مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این امکان را نیز بررسی می‌کند که سپاه از این فهرست خارج شود اما نیروی قدس، واحد برون مرزی آن در این فهرست بماند.
چرخش ایران درباره مذاکرات فرابرجامی
جمهوری اسلامی همواره ادعا کرده مذاکرات وین فقط مربوط به احیای توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است و این کشور حاضر به گفت‌وگو در مورد مسائل فرابرجامی مورد نظر آمریکا نظیر فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه‌های موشکی ایران نیست.
اکنون ایران برخلاف ادعاهای قبلی، سرنوشت احیای برجام را به مسائلی پیوند زده که ارتباط مستقیمی با توافق هسته‌ای ندارند. ظاهرا طرح درخواست خارج کردن نام سپاه از فهرست تروریسم در آخرین روزهای مذاکرات وین مطرح شده است.
در همین حال فشار داخلی بر دولت جو بایدن برای عدم حذف سپاه از فهرست تروریستی مدام افزایش می‌یابد. روز چهارشنبه ۶۲ سناتور آمریکایی که حدود دو سوم اعضای مجلس سنا را تشکیل می‌دهند به طرحی رای دادند که دولت آمریکا را به حفظ سپاه در این فهرست فرامی‌خواند.
با این حال تحریم‌های کشورهای غربی علیه روسیه در واکنش به تجاوز نظامی به اوکراین، رسیدن به توافق احیای برجام و برداشته شدن تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را برای کشورهای اروپایی با اهمیت‌تر کرده است.
بورل با اشاره به زمزمه تحریم نفت روسیه توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌گوید اکنون در کنار نیاز تهران و واشنگتن به احیای برجام، اروپا هم از این کار سود می‌برد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
روزنامه فایننشال تایمز به نقل از مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت با توجه به کاهش واردات انرژی از روسیه پس از حمله به اوکراین، کشورهای اروپایی از ورود یک تامین‌کننده جدید به بازار منتفع می‌شوند.
تحریم روسیه و افزایش درآمدهای نفتی ایران
خبرگزاری رویترز به تازگی به نقل از سه مقام ارشد ایرانی که نامشان فاش نشده گزارش داد، جمهوری اسلامی به دلیل افزایش شدید بهای نفت در ماه‌های اخیر برای نهایی شدن توافق احیای برجام و کاهش تحریم‌ها عجله‌ای ندارد.
یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفته ایران همچنان خواستار احیای برجام و برداشته شدن تحریم‌ها است اما بالا رفتن بهای نفت فرصت جدید به وجود آورده و به جمهوری اسلامی امکان داده با افزایش درآمدهای نفتی خیالش برای مدتی آسوده باشد و فشار اقتصادی کاهش یابد.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند با بالا رفتن درآمدهای نفتی، نیاز فوری جمهوری اسلامی به کاهش تحریم‌ها تا حدودی رفع شده و قدرت چانه‌زنی در ادامه احتمالی مذاکرات وین را افزایش داده اما با ادامه تورم سرسام‌آور و افزایش مدام قیمت‌ها، مهار نارضایتی عمومی بدون احیای برجام برای حکومت ایران یک چالش جدی خواهد بود.