حضور زنان در استادیوم و زورآزمایی بیهوده دلواپسان

موضوع حضور زنان در استادیوم در ایران قرن بیست و یکم، به مشغله ذهنی دولت، روحانیون دون و بلند‌پایه، نیروهایی که خود را "امت حزب‌الله" می‌خوانند، فعالان جنبش زنان و مردان موافق و مخالف تبدیل شده و حتی کار به تهدید "حضور خونین امت حزب‌الله" برای مقابله با حضور زنان در استادیوم‌ها نیز کشیده شده است.

حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی در همه کشورهای متمدن جهان امری طبیعی و بدیهی محسوب می‌شود. حتی در کشورهای همسایه ایران نیز پدیده منع حضور زنان در ورزشگاه‌ها دیده نمی‌شود.

تا پیش از انقلاب اسلامی حضور زنان و مردان در استادیوم‌های ایران مشغله ذهنی کسی نبود و حتی این نسل (عکس) که به تماشای یک رویداد ورزشی نشسته، باورش هم نمی‌شد که قرار است زمانی دختران و نوه‌هایشان را به استادیوم‌های ورزشی راه ندهند.

در سال‌های بعد از انقلاب و در راستای سیاست "تفکیک جنسیتی" حاکم بر جمهوری اسلامی ایران از حضور زنان در استادیوم‌های فوتبال جلوگیری به‌عمل آمد. این درحالی بود که زنان در استادیوم‌های سرپوشیده و در رقابت‌های والیبال و بسکتبال حضور داشتند.

در سال‌های دهه ۷۰ و ۸۰ موضوع عدم اجازه به زنان برای حضور در استادیوم با درخواست زنان برای دیدن بازی‌های ورزشی خصوصا فوتبال جدی‌تر شد و فشار کنفدراسیون‌های ورزشی آسیایی و جهانی برای پایان دادن به این ممنوعیت ابعاد تازه‌تری به آن داد. فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا به فدراسیون فوتبال ایران اولتیماتم دادند که ممنوعیت تماشای بازی در ورزشگاه‌ها برای زنان تبعیض جنسیتی شمرده می‌شود.

نخستین حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران به بازی ایران و بحرین در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ بازمی‌گردد. در این بازی که ایران به جام جهانی صعود کرد، علاوه بر زنان، سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور وقت ایران نیز از تماشاگران ویژه بود.

فیلم آفساید، که موضوع آن درباره دخترانی است که برای ورود به ورزشگاه آزادی تلاش می‌کنند نیز در طول بازی ایران و بحرین در دیدار مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ فیلمبرداری شده‌ است. این فیلم اجازه اکران عمومی نیافت.

در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور سابق ایران با ارسال نامه‌ای به رییس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد. این نامه با اظهار نظرهای متفاوت مسئولان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همچنین مخالفت صریح گروهی از روحانیون در شهر قم روبرو شد و او هم نتوانست حضور زنان در ورزشگاه را به اجرا بگذارد و از این تصمیم صرف نظر کرد.

همزمان با نامه محمود احمدی نژاد و اعلام مخالفت‌ها با حضور زنان در ورزشگاه‌ها، زنان دیگر اجازه حضور در سالن‌های سرپوشیده را نیز نیافتند و این ممنوعیت تشدید شد. از سوی دیگر حتی کار به‌جایی رسید که زنان برای ورود به ورزشگاه حتی مجبور شدند خود را به شکل زنان خارجی ساکن ایران درآورند تا بتوانند وارد ورزشگاه شوند.

در این سال‌ها هزاران زن ایرانی در خارج از کشور در استادیوم‌ها حضور یافتند و در رقابت‌های ورزشی از تیم‌های ایرانی پشتیبانی کردند.

حضور زنان و همچنین زنان ایرانی در رقابت‌های بین‌المللی که در آن تیم‌های ایرانی حضور داشتند و بصورت "مستقیم" پخش تلویزیونی شدند نیز برای صدا و سیمای جمهوری اسلامی دردسرساز شده است. آن‌ها مجبور هستند بازی‌ها را با چند ثانیه تاخیر پخش کنند تا مبادا دوربین‌های درون استادیوم زنان را نشان دهند و این تصاویر در ایران پخش شوند.

در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، نیز اعتراض‌ها خاموش نشدند و غنچه قوامی نیز در این رابطه بازداشت شد.

در دومین سال دولت حسن روحانی زمزمه‌های "صدور مجوز" برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها بالا گرفت. شهین‌دخت مولاوردی، معاون رئیس جمهور در امور زنان روز دوشنبه ۱۱ خرداد به روزنامه شرق گفت که نیروی انتظامی و وزارت کشور مجوز ورود زنان به سالن‌های والیبال را امضا کرده‌اند. پس از آن سخنگوی نیروی انتظامی اعلام کرد که هنوز مجوز حضور زنان به پلیس ابلاغ نشده است.

در شرایطی که هر روز اظهارت ضد و نقیض از سوی ارگان‌ها اعلام می‌شود، برخی از روحانیون سرشناس نیز بر مخالفت خود با حضور زنان در ورزشگاه‌ها تاکید کرده‌اند. پس از آن این اعلامیه تهدید آمیز "حضور خونین امت حزب‌الله" که با توهین به بانوان ایران همراه بود، بصورت وسیع در تهران پخش شد.

چندی نگذشت که تعدادی از مخالفان حضور زنان در ورزشگاه‌ها روز چهارشنبه ۲۷ خرداد (۱۷ ژوئن) مقابل وزارت ورزش و جوانان در تهران تجمع اعتراضی برگزار کردند. تجمع کنندگان همچنین مقابل درب ورودی این وزارتخانه نماز خواندند. آن‌ها حتی خواستارعزل شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور ایران در امور بانوان و خانواده شدند.

فعالان زن می‌گویند حتی اگر "امت حزب‌الله" موفق شود جلوی حضور زنان در ورزشگاه‌ها را بگیرد یا حتی دولت نیز زمانی چنین موضعی بگیرد، شادی لحظه‌ای این نیروها هیچ چیز از "شکست اخلاقی" آن‌ها از محروم کردن زنان از حقوق‌شان در مقابل تاریخ و جهانیان نخواهد کاست.

جامعه‌شناسان در سال‌های اخیر به موضوعات بسیاری اشاره کرده‌اند که سایه‌اشان همچون "شمشیر داموکلس" بر سر جمهوری اسلامی سنگینی می‌کند. بارها تجربه کرده‌اند که اعمال "زور و خشونت" راه به جایی نمی‌برد و عدم حل متمدنانه این موضوعات باعث می‌شود که هر روز به نوعی و شکلی خود را به نمایش بگذارد.