خسارات فرای تصور؛ پایان تلخ پلاسکو
۱۳۹۵ دی ۳۰, پنجشنبهدر جریان سوختن و فروریختن ساختمان پلاسکو واقع در چهارراه استانبول تهران جدا از علت بروز آتشسوزی، مسئله مدیریت بحران در مرکز انتقادات قرار دارد.
محمدرضا عارف یکی از شرکتکنندگان در جلسه "ستاد مدیریت بحران حادثه پلاسکو" که پس از وقوع آتشسوزی پلاسکو در نزدیکی محل حادثه برگزار شد از "هماهنگی بسیار خوبی بین دستگاههای مختلف مدیریت بحران" خبر میدهد. اما به نظر میآید که توضیحات و ستایشهایی از این دست نتوانسته کاربران را متقاعد کند.
تاخیر تلویزیون جمهوری اسلامی در اطلاعرسانی، ازدحام جمعیت، ترافیک، همه حلقههای یک زنجیرند که با مدیریت درست میتوانند تاثیر مهمی بر تسریع و بهبود امدادرسانی در شرایط بحرانی داشته باشند.
به همین منظور در سال ۱۳۸۷ تصمیم تهیه طرحی جامع برای مدیریت بحران شهر تهران گرفته شده بود. این طرح از سوی شهرداری تهران با هماهنگی کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی و ستاد حوادث غیرمترقبه وزارتکشور و همکاری دهها وزارتخانه تهیه و در نهایت در سال ۱۳۸۲ ساختار مرکز پیشگیری و مدیریت بحران در شهرداری تهران تشکیل شد.
ابعاد خسارات جانی و مالی
به گزارش رسانههای داخلی به دلیل فرو ریختن "عمودی" ساختمان ۱۷ طبقه پلاسکو در پی آتشسوزی، ظاهرا خسارت واردشده به ساختمانهای اطراف محدود بوده است. اما در زمان ریزش ساختمان شمار زیادی از آتشنشانان در داخل ساختمان مشغول کمکرسانی و در تلاش برای کنترل آتش بودهاند و آخرین گزارشها از جان باختن دستکم ۲۰ تن از آتشنشانان حکایت دارند.
بسیاری از مردم در واکنش به این حادثه در محل جمع شده و خیابانها را سد کردند. همین امر روند کمکرسانی به مصدومان و آتشنشانهای زیر آوار را کند کرد.
بسیاری از کاربران در شبکههای اجتماعی یکی از دلایل این رفتار اشتباه را عدم آموزش به شهروندان میدانند.
آمار دقیق کشتهشدگان، مصدومان و افراد ناپدیدشده در این حادثه هنوز مشخص نیست.
تاریخچه پلاسکو
ساختمان اداری-تجاری پلاسکو با ۱۷ طبقه در سال ۱۳۳۹ ساخته و تا ۱۳۴۱ تکمیل شد و از اولین ساختمانهای بلند ساختهشده در ایران است.
پلاسکو عموما محل تولید و توزیع پوشاک بود. این ساختمان ۱۷ طبقه نخستین ساختمان بلندمرتبه خصوصی در ایران بود که در سال ۱۳۳۹ به دست خانوادهی یهودیمذهب القانیان ساخته شد. حبیب القانیان، صنعتگر و صاحب ساختمان که بعدها ساختمان آلومینیوم در تهران را هم ساخت، پس از انقلاب ۱۳۵۷ به حکم صادق خلخالی، حاکم شرع دادگاههای انقلاب اعدام شد. ساختمانها هم مصادره شدند.
حبیب القانیان اولین تاجر شاختهشده و اولین یهودیای بود که پس از پیروزی انقلاب ۵۷ اعدام شد. شهرزاد القانیان، نوهی حبیب القانیان، سال ۲۰۱۵ در روزنامه "واشینگتنپست" نوشت که پدر بزرگش در دادگاهی ۲۰ دقیقهای و بدون دسترسی به وکیل مدافع محاکمه شده و به اتهام "جاسوسی برای صهیونیستها" حکم اعدام گرفته است.
حبیب القانیان، متولد ۲۳ فروردین ۱۲۹۱ در محله عودلاجان تهران، از جمله پایهگذار صنعت پلاستیک در ایران شناخته میشود. او در سال ۱۳۳۸ به ریاست انجمن کلیمیان ایران برگزیده شد و حدود دو دهه (تا انقلاب ۵۷) در این سمت باقی ماند.
نوه القانیان همچنین از حساسیت روحانیت شیعه به موفقیتهای یهودیان در ایران نوشته است. بر این اساس، پس از ساخت ساختمان پلاسکو، آیتالله محمود طالقانی اعلام کرده که بلندترین ساختمان ایران (در آن زمان) به دست یک یهودی ساخته شده است.