خطر افغانستان در کمین اوباما

افکار عمومی دو سوی آتلانتیک به عملیات نظامی کشورهای غربی در افغانستان با ناخشنودی می‌نگرند. این ناخشنودی می‌رود که به نگاهی تردیدآمیز گراییده و سپس به مخالفت با کل عملیات بیانجامد.

نگرانی دمکرات‌ها

به نظر می‌آید که جنگ‌گریزی به رده‌های بالای رهبری قدرت در ایالات متحده‌ی آمریکا نیز سرایت کرده و مقاومت در برابر طرح‌های اوباما در افغانستان را برانگیخته است. اوباما که حل بحران افغانستان را کانون سیاست خارجی آمریکا اعلام کرده بود، امروز در برابر مقاومت دوستان حزبی خود قرار گرفته است.

در مناقشه‌ای که امروز در حزب دمکرات آمریکا به یک تنش‌آزمایی بدل شده، مسئله بر سر افزایش دوباره‌ی شمار سربازان آمریکایی در افغانستان است. مجلس سنا پیش از این، با دو برابر کردن واحدهای آمریکایی در افغانستان تا مرز ۶۸ هزار سرباز تا پایان سال جاری، موافقت کرده بود، ولی فرماندهی ارتش آمریکا خواستار اعزام سربازان بیشتری است.

از نظر مایکل مولن، رئیس ستاد ارتش آمریکا، افزایش اخیر نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان کافی نبوده است. مولن در برابر کمیسیون ویژه‌ی نیروهای نظامی در مجلس سنا گفت که برای پایان موفقیت‌آمیز ماموریت افغانستان، به نیروهای نظامی آمریکایی بیشتری نیاز است. وی همزمان خواستار تلاش بیشتر در مورد آموزش نیروهای نظامی و امنیتی افغانی شد.

این امر بر مشکل دمکرات‌ها افزوده است، زیرا شهروندان آمریکایی هنوز از برنامه‌ی مناقشه‌‌برانگیز اصلاحات در نظام بیمه و درمان که هنوز پیشرفتی در آن حاصل نشده، خشمگین هستند.

کاهش حمایت مردم آمریکا از ماموریت افغانستان

رئیس مجلس سنا، خانم نانسی پلوسی، هشدار خود را چند روز پیش به دوست حزبی‌اش در کاخ سفید فرستاد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، وی گفت: «من فکر نمی‌کنم بتوان برای افزایش واحدهای نظامی در افغانستان، حمایت چندانی در کشور و در کنگره به دست آورد».

سناتور دیک داربین نیز همین نظر را دارد و می‌گوید: «در شرایط کنونی اعزام واحدهای بیشتر تصمیم درستی نیست». سناتور کارل لوین که رئیس پرنفوذ کمیسیون امور نظامی است، معتقد است، پیش از آنکه به افزایش واحدهای نظامی فکر کنیم، باید به فکر واگذاری وظایف بیشتر به ارتش افغانستان باشیم.

برای حزب اوباما دشوار است مسئولیت جنگی را بپذیرد که حمایت از آن در میان افکار عمومی آمریکا سیر نزولی را طی می‌کند. بر اساس نظرسنجی شبکه‌ی رسانه‌ای سی ان ان، فقط ۳۹ درصد از پرسش‌شوندگان حمایت خود را از عملیات نظامی در افغانستان اعلام کرده‌اند.

فقط در ماه اوت ۲۰۰۹، ۵۱ سرباز آمریکایی در عملیات نظامی در افغانستان کشته شده‌اند. این بالاترین رقم در یک ماه، از زمان لشکرکشی به افغانستان در اکتبر ۲۰۰۱ بوده است. از سوی دیگر، گسترش فساد مالی در افغانستان و ظن شدید به جعل و دستکاری در آرای انتخابات اخیر، بر نظر افکار عمومی آمریکا تأثیری منفی گذارده است.

خطری که در افغانستان اوباما را تهدید می‌کند

کارشناسان هشدار می‌دهند که اوباما می‌تواند در افغانستان قربانی اهداف خود گردد. از نظر آرون دیوید میلر، از "مرکز پژوهشی وودرو ویلسون" در واشنگتن، این اشتباهی است خطرناک که اوباما بخواهد پیروزی را در عملیاتی نظامی ببیند که پیروزی آن در چشم‌انداز نیست.

به عقیده‌ی میلر، «اوباما این احساس را ایجاد کرده که می‌تواند به گونه‌ای این مسئله را حل کند». وی می‌افزاید: «ایده این است که ما می‌توانیم در افغانستان ملت‌سازی کنیم. ولی در کشور خودمان حتا نمی‌توانیم اصلاحات نظام بیمه و درمان را به تصویب برسانیم».

زبیگنیو برژینسکی نیز که از رهبران "اتاق فکر" دیپلماسی حزب دمکرات است، در مورد افزایش نیرو در افغانستان به اوباما هشدار داده است. از نظر وی، تقویت نیروی نظامی در مناقشه‌ای که احتمالا شانس بردی در آن نیست، امری است بیهوده.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، برژینسکی در گفت‌وگویی با روزنامه‌ی "فایننشیال تایمز" در مورد خطری که اوباما را تهدید می‌کند گفت که او می‌خواهد به یک دیپلماسی تنش‌زدایانه کمک کند، ولی در عوض دارد «هر چه عمیق‌تر به مناقشه با بخش‌های مختلف جهان اسلام سوق پیدا می‌کند». برژینسکی افزود: «افغانستان ویتنام نیست و ما یک اشتباه را دو بار تکرار نمی‌کنیم».

کاخ سفید درخواست خود را به تعویق انداخت

در پی این مخالفت‌ها، کاخ سفید تصمیم درباره‌ی اعزام سربازان بیشتر به افغانستان را به تعویق انداخت. به گفته‌ی رابرت گیبز، سخنگوی کاخ سفید، تدوین راهبرد آینده‌‌ی دولت چندین هفته به طول خواهد انجامید.

به احتمال، اوباما می‌خواهد در وهله‌ی نخست حزب خود را از ایجاد شکافی مجدد در امان نگاه دارد. مناقشه بر سر اصلاحات نظام درمانی در کشور، شکاف عمیقی را در میان دو جناح چپ و راست حزب دمکرات هویدا کرد. و مناقشه بر سر افغانستان می‌تواند بر عمق این شکاف بیافزاید.

DK/BB