خوشبینی محتاطانه گروه ۱+۵ به روند مذاکرات هستهای
۱۳۹۲ مهر ۲۴, چهارشنبهبا پایان یافتن نخستین روز گفتوگوهای ایران و ۱+۵ در ژنو برای حلوفصل بحران هستهای جمهوری اسلامی٬ هنوز خبر داغی درباره بسته پیشنهادی ایران منتشر نشده٬ اما برخی منابع خبری از امیدواری دیپلماتهای غربی به حصول پیشرفت در مذاکرات خبر دادهاند. برخی از ناظران میگویند "چشمانداز این دور از مذاکرات روشن است" و بعضی آن را "بزرگترین شانس سالهای اخیر" برای پایان دادن به این بحران دیرینه خواندهاند.
طرح پیشنهادی ایران که روز سهشنبه (۲۳ مهر٬ ۱۵ اکتبر) توسط محمدجواد ظریف٬ وزیر امور خارجه ایران ارائه شد٬ بر اساس توافقات، قرار است طرحی محرمانه بماند و در اختیار رسانهها قرار نگیرد٬ اما قدرتهای غربی گفتهاند که در روز دوم مذاکرات که چهارشنبه (۲۴ مهر) برگزار خواهد شد٬ از ایران میخواهند که جزئیات بیشتری درباره پیادهسازی این طرح ارائه کند.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ دیپلماتهای غربی تاکید کردهاند که از مقامات ایرانی میخواهند لحن جدید و آشتیجویانه خود را با اقدامات مشخص و منسجم برای حلوفصل این بحران ۱۰ ساله همراه کنند تا همه نگرانیها و ابهامات جامعه جهانی پیرامون اهداف نظامی برنامه هستهای ایران برطرف شود.
قدرتهای غربی در انتظار برداشتن "گامهای مشخص" از سوی ایران
هر دو طرف مذاکرات تا کنون به تصریح گفتهاند که از این گفتوگوها که نخستین دور مذاکرات هستهای پس از انتخاب حسن روحانی به ریاستجمهوری ایران است٬ انتظار "گشایش فوری و چشمگیر" ندارند و میخواهند نقشه راه را برای پیشبرد گفتوگوها و رفع نگرانیهای جامعه جهانی ترسیم کنند.
مایکل مان٬ سخنگوی کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان گفتوگوهای روز نخست٬ طرح پیشنهادی ایران را "بسیار مفید" خواند٬ اما گفت: «هنوز حجم عظیمی از کار انجام نشده باقی مانده است.» عباس عراقچی٬ معاون وزیر خارجه ایران که مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی در این مذاکرات است هم تاکید کرد که «هنوز برای قضاوت زود است» اما طرح ایران پتانسیل گشایش بنبست موجود بر سر بحران هستهای را دارد.
جی کارنی٬ سخنگوی کاخ سفید نیز در پایان روز نخست مذاکرات با تحسین تغییر لحن ایران در گفتوگوها گفت: «هیچکسی نباید انتظار داشته باشد که یکشبه همه مسائل موجود حل شود٬ اگرچه سیگنالهای مثبتی از سوی ایران ارسال شده است.» او تاکید کرد که «آمریکا منتظر برداشتن گامهایی مشخص از سوی ایران خواهد بود.»
دیدار دوجانبه نمایندگان ایران و آمریکا در حاشیه مذاکرات
عباس عراقچی و وندی شرمن٬ نمایندگان ایران و آمریکا در مذاکرات ژنو٬ روز سهشنبه دیداری یکساعته داشتند که به گفته آقای عراقچی بنا به درخواست طرف آمریکایی برگزار شد. نماینده آمریکا این دیدار و گفتوگو را "مفید" خواند و برخی از ناظران آن را از نشانههای امیدبخش برای سازنده بودن این دور از مذاکرات میدانند.
بیشتر بخوانید: دیدار نمایندگان ایران و آمریکا در پایان روز اول مذاکرات ژنو
عباس عراقچی همچنین اعلام کرده است که در دیدار با هیات آمریکایی بحث فقط بر سر پرونده هستهای بوده و درباره روابط دوجانبه ایران و آمریکا گفتوگویی صورت نگرفته است. هنوز اطلاعات بیشتری درباره این دیدار کمسابقه منتشر نشده است.
قرار است صبح چهارشنبه٬ در دومین روز مذاکرات٬ هیات ایرانی با هیات دیپلماتیک بریتانیا دیدار کند تا بحث ازسرگیری روابط دوجانبه تهران و لندن را مورد بررسی قرار دهند.
هشدار اسرائیل نسبت به "توافق جزئی" با ایران
با وجود خوشبینی محتاطانه دیپلماتهای غربی و مذاکرهکنندگان ۱+۵ نسبت به اراده ایران برای حلوفصل بحران هستهای٬ مقامات اسرائیلی همچنان بر خواستهی پیشین خود مبنی بر توقف کامل غنیسازی در ایران تاکید میکنند و آن را تنها راه حصول اطمینان از سد شدن راه دستیابی ایران به تسلیحات هستهای میدانند.
اسرائیل روز سهشنبه هم بار دیگر تاکید کرد که فقط از یک "راهحل جامع دیپلماتیک" استقبال میکند و هشدار داد که قدرتهای جهانی باید از "توافق جزئی" با ایران بپرهیزند و بههیچوجه از فشار تحریمهای موجود علیه ایران نکاهند.
یک روز پیش از آغاز مذاکرات هم بنیامین نتانیاهو٬ نخستوزیر اسرائیل هشدار داده بود که کاستن از تحریمهای بینالمللی علیه ایران "اشتباهی تاریخی" خواهد بود که میتواند پیآمدهای جبرانناپذیری داشته باشد.
دولت اسرائیل تاکید کرده که با حق ایران برای دستیابی به انرژی هستهای مخالفتی ندارد "اما همانطور که برنامه هستهای دیگر کشورها – از کانادا گرفته تا اندونزی – نشان داده٬ برنامه صلحآمیز هستهای نیازی به غنیسازی اورانیوم یا تولید پلوتونیوم ندارد." اسرائیل تلاش ایران برای توسعه غنیسازی را مهمترین نشانه اراده جمهوری اسلامی برای تولید تسلیحات هستهای میداند.