دختران خیابان انقلاب و شیوهای نوین برای اعتراض
۱۳۹۶ بهمن ۱۰, سهشنبهفاطمه راکعی، دبیرکل حزب اصلاح طلب "جمعیت زنان مسلمان نواندیش" معتقد است که اعتراض زنان به حجاب اجباری آن هم به شیوه "دختر خیابان انقلاب " در شأن "زنان فرهیخته" نیست. فاطمه راکعی مشاور امور زنان در شهرداری تهران است؛ شهری که این روزها تصویر جدیدی را تجربه میکند: تصویر زنانی که در پررفتوآمدترین خیابانهای شهر بر سکویی میایستند و روسری سفیدشان را بر سر چوبی بسته در هوا تکان میدهند. بیکلام.
خبرنگار نیویورک تایمز در تهران در گزارشی برای این روزنامه مینویسد که مدتهاست در این شهر زنانی را میبیند که روسری بر سر ندارند اما روسریآنها روی دوششان افتاده است. دیدن زنانی که روسری خود را به نشانه اعتراض برداشته و در پررفتآمدترین خیابانهای شهر در میدان انقلاب یا فردوسی، آن را در هوا تکان میدهند تصویر دیگری است.
سمیرا معلم دبستان به دویچهوله میگوید: «من شهامت چنین کاری را ندارم، نه فقط حالا که چهل و چند ساله شدم. بیست سال پیش هم جرأت نمیکردم چنین کاری بکنم.» این شهروند تهرانی اما شهامت کسانی را که دست به چنین اعتراضی میزنند تحسین میکند.
این معترضان تنها ساکن شهر تهران نیستند. همه آنها نیز زن نیستند. تصاویری که از آنها در شبکههای اجتماعی بازنشر میشود از اعتراض به شیوه "دختر خیابان انقلاب" در شهرهای دیگر ایران آن هم با همراهی مردان خبر میدهند.
نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر به دویچهوله میگوید: «عوامل مختلفی میتوانند یک حرکت را تقویت کنند. من در حرکتهای مدنی همواره شاهد حضور مردانی بودهام که از حرکتهای مدنی زنان حمایت کردند. حال هم مردانی را میبیینم که به شیوه "دختر خیابان انقلاب" با زنان همراهی میکنند.»
"دختر خیابان انقلاب" هشتکی است که فعالان اجتماعی آن را برای نوشتن از حرکت اعتراضی یک زن جوان ترند کردند. این زن ویدا موحدی نام دارد، ۳۱ ساله و مادر کودکی خردسال است. اعتراض او هرچند بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت اما کمتر کسی انتظار داشت که در همان مکان و با همان شیوه، چند هفته بعد تکرار شود.
نسرین ستوده میگوید: «نمیتوان در مورد اینکه آیا این اعتراض یک حرکت فراگیر خواهد شد یا نه اظهار نظر کرد. کسانی که دست به این حرکت زدند از لحاظ قانونی افرادی عاقل و بالغ هستند و از سرنوشتی که ممکن است به آن گرفتار شوند مطلع هستند. از نظر قانونی، بر اساس تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی مجازات این حرکت ده روز تا دو ماه زندان یا پنج هزار تا پنجاه هزار تومان جریمه نقدی است. اما برخورد مقامات رسمی با این حرکت چنان سنگین است که میشود آن را در ردیف مجازاتهای سنگین مثل سرقت مسلحانه قرار داد.»
ویدا موحدی بلافاصله پس از حرکت اعتراضی خود دستگیر شد و یک ماه در بازداشت موقت بود. نسرین ستوده میگوید این بازداشت موقت طولانی آنهم برای حرکتی که اگر در دادگاه توسط قاضی جرم تشخیص داده شود مجازاتش حداکثر دو ماه زندان خواهد بود، بسیار سنگین است. ویدا موحدی حال پروندهای دارد که جرم و حکم آن مشخص نیست. او منتظر تشکیل دادگاه است.
اعتراض او اما نهم بهمن ماه توسط دختری به نام نرگس حسینی روی همان سکو در خیابان انقلاب تکرار شد. نرگس حسینی هم بلافاصله بازداشت شد. حال برای آزادی موقت او قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی صادر شده است. از قرار بالا بردن هزینه این اعتراض مسالماتآمیز راهکاری است که برای سرکوب تدبیر شده است.
نسرین ستوده میگوید اعتراض همواره هزینه دارد: « من تمام مدتی که زندان بودم، انتخاب کرده بود که از چادر استفاده نکنم و برای این انتخاب هزینههایی پرداختم مثلأ از ملاقات با کودکانم محروم شدم. اما همسرم تأکید میکرد که هر تصمیمی بگیری ما از آن حمایت میکنیم و این قوت قلب بسیاری برای من بود و به من امیدواری میداد. من میدانم که مردان خانواده افرادی که دست به اعتراض زدند، از تصمیم آنها حمایت میکنند، همانظور که مردان جامعه از مبارزه مسالمتآمیز حمایت میکنند.»
این مبارزه مسالمتآمیز برای حقی است که از آنها سلب شده است. حق انتخاب پوشش. اما فاطمه راکعی مشاور امور زنان در شهرداری تهران معتقد است: «بهتر است، زنان برای آزادیهای واقعی و انسانی و ارتقای جایگاه اجتماعیشان تلاش کنند.»
این اظهارنظر که شاید بیش از همه نشان دهنده بیتوجهی مسئولان به خواسته روشن بخش قابل توجهی از زنان جامعه ایران است واکنش بسیاری را در شبکههای اجتماعی برانگیخته است. شیوا نظرآهاری فعال حقوق بشر در پاسخ فاطمه راکعی در توییتر خود نوشته است: خانم راکعی! آزادی پوشش انسانیترین و واقعیترین نوع آزادیه..