درخواست عفو بینالملل در روز جهانی حقوق بشر: شکنجه را متوقف کنید
۱۳۹۳ آذر ۱۹, چهارشنبه
۳۰ سال پس از امضای کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه شکنجه، در شمار زیادی از کشورهای جهان ممنوعیت شکنجه تنها نوشتهای روی کاغذ باقی مانده و عملا این روش بازجویی همچنان به کار گرفته میشود.
سازمان عفو بینالملل به مناسبت روز جهانی حقوق بشر (۱۰ دسامبر) جامعه جهانی را به حرکتی منسجم در مبارزه با شکنجه فرا خوانده است.
کنوانسیون سازمان ملل علیه شکنجه در تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۸۴ به تصویب رسید. به گفته ماریا شارلا، کارشناس حقوق بینالملل سازمان عفو بینالملل، حال پس از گذشت ۳۰ سال از این رخداد، کنوانسیون ضد شکنجه "بایستی سر انجام با زندگی پر شود."
گزارشهای این سازمان نشان میدهند که شکنجه علیرغم ممنوعیت آن، همچمنان در تمامی قارههای جهان به کار بسته میشود. در پنج سال گذشته عفو بینالملل در ۱۴۱ کشور موارد اعمال شکنجه را ثبت کرده است.
شکنجه در پس توجیه دفاع از امنیت ملی
خانم شارلا در جریان یک نشست خبری در شهر برلین، شکنجه را "حملهای مستقیم به کرامت انسان" توصیف کرده و افزود: «برای همین نیز مبارزه با شکنجه مرکز تمام اقداماتی است که درراستای دفاع از حقوق بشر انجام میگیرد.»
عفو بینالملل با توجه به بحرانهای جاری در سطح جهان، بیم آن را دارد که استانداردهای حقوق بشر نظیر ممنوعیت اعمال شکنجه نقض شده و زیر سئوال بروند.
ماریالا شارلا با اشاره به وضعیت بغرنج کنونی در اوکراین، سوریه و عراق گفت: «برای همین هم ما باید حفظ طولانیمدت و کار پیشگیرانه دفاع از حقوق بشر را از نظر دور نکنیم. اقدام در برابر شکنجه به صلح اجتماعی و جلوگیری از درگیریهای خشونتآمیز کمک میکنند. در مقابل اعمال شکنجه و دفاع از این روش، منجر به ایجاد خشونت در جامعه میشود.»
عفو بینالملل میگوید در بیشتر موارد نقض حقوق بشر به بهانه دفاع از امنیت ملی رخ میدهد و توجیه استفاده از شکنجه توسط دولت آمریکا در جنگ با تروریسم را مصداقی از این امر خوانده که مخابرهکننده پیامی منفی است.
این سازمان در گزارشهای دقیق و همراه با جزئیات خود، از دو کشور مکزیک و فیلیپین به عنوان دو نمونه از کشورهایی نام برده که شکنجه در آنها همچنان کاربرد دارد: «پلیسهای فیلیپینی از شیوههای خشن نظیر شوک الکتریکی، اعدامهای شبیهسازی شده، القای حس خفگی با آب، کتک زدن و تجاوز جنسی استفاده میکنند. آنها شکنجه را به عنوان ابزاری برای اقرارگیری از مظنونان که اغلب نوجوان هستند، به کار میبندند.»
این در حالی است که فیلیپین در سال ۲۰۰۹ قانون ضد شکنجه را به تصویب رسانده اما به گفته عفو بینالملل تا کنون هیچ مقامی در این کشور به خاطر زیر پاگذاشتن این قانون محکوم و مجازات نشده است.
وضعیت در مکزیک نیز چندان تفاوتی ندارد. در این کشور نیز علیرغم ممنوعیت شکنجه، شواهد حاکی از آن است که شمار موارد اعمال این روش بازجویی در سالهای اخیر افزایش داشته است.
به گفته ماریا شارلا تا کنون در مکزیک تنها ۷ نفر به خاطر به کارگیری شکنجه در دادگاههای فدرال محاکمه شدهاند.
ترس شهروندان برزیلی و مکزیکی از شکنجه
طبق یک نظرسنجی که سازمان عفو بینالملل در جهان انجام داده، ۴۰ درصد از ۲۱ هزار پرسششونده گفتهاند که در صورت بازداشت شدن در کشورشان، احتمال میدهند که مورد شکنجه قرار بگیرند.
ترس از شکنجه شدن بیش از همه در میان شهروندان برزیلی و مکزیکی وجود دارد. به گفته عفو بینالملل کره شمالی، ازبکستان و سوریه، سه کشوری هستند که در آنها بدترین انواع شکنجه گزارش شده است.
عفو بینالملل در حالی خواستار ممنوعیت عملی شکنجه در جهان شده است که انتشار گزارشی در مورد کاربرد شکنجه در بازجوییهای سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به خبر روز رسانههایبینالمللی تبدیل شده است.
در این گزارش که از سوی کمیته اطلاعاتی مجلس سنای آمریکا تهیه شده، رواج شیوههای وحشیانه بازجویی و شکنجه در سازمان سیا شرح داده شده است.
این گزارش تأکید دارد که رفتار با زندانیان در یک دههی گذشته در زندانهای تحت نظارت آمریکا "بسیار فاجعهبارتر از اطلاعرسانی دولت به کنگره" و "خارج از تصور" بوده است.
انتشار این گزارش واکنش بسیاری از سازمانهای مدافع حقوق بشر از جمله عفو بینالملل را در پی داشته است.