ده سال پوتین

ولادیمیر پوتین؟ در غرب فقط شاید چند کارشناس بودند که با نام او آشنایی داشتند. اکثر روس‌ها هم شناختی از او نداشتند. درست ۱۰ سال پیش، روز یکشنبه ۹ اوت، بوریس یلتسین، رئیس جمهور سابق روسیه، رئیس ۵۸ ساله‌ی سازمان امنیت را به عنوان نخست وزیر معرفی کرد.

تحلیلگران سیاسی در آن روز خیلی زود به این نتیجه رسیدند که انتصاب پوتین راه حلی موقتی است. اکنون ۱۰ سال از این تحلیل خطا می‌گذرد. ولادیمیر پوتین روز ۷ اکتبر سال ۱۹۵۲ در لنینگراد، که امروز به آن دوباره سنت پترزبورگ گفته می‌شود، متولد شد. تحصیلات دانشگاهی را در رشته حقوق به اتمام رساند و از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ میلادی افسر سازمان امنیت روسیه (کا.گ. ب) در خارج از کشور بود. محل استقرار پوتین در شهر درسدن واقع در آلمان شرقی آن زمان بود.

مردم روسیه خسته از دوران نا‌امن پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در روز ۲۶ مارس سال ۲۰۰۰ میلادی به فردی رای دادند که به زبان "پرولتاریا" سخن می‌راند. ولادیمیر پوتین هرچند پس از دو دوره ریاست جمهوری اکنون بیش از یک سال و نیم است کلید کرملین را به دمیتری مدودیف تحویل داده و به‌عنوان نخست وزیر رسما شخص دوم در سیاست روسیه به حساب می‌آید، اما هم مردم روسیه و هم سیاستمداران غربی در او کماکان چهره‌ی قدرتمندترین مرد روسیه را می‌بینند.

پوتین فردی است که فتیله‌ی دموکراسی را پائین کشید، رسانه‌ها را تحت کنترل درآورد، حقوق شهروندی و جامعه مدنی را قیچی کرد و اپوزیسیون را با دهان‌‌بند و دست‌بند سرجای خود نشاند. پوتین هرم قدرت را در روسیه از نو تعریف کرد. حال فرمانداران دیگر انتخابی نیستند، بلکه انتصابی هستند.

ده سال پوتین تنها با شلاق همراه نبود، بلکه شیرینی کام روس‌ها با نام پوتین نیز پیوند خورده است. در دوران او روسیه به برکت صادرات نفت و گاز شاهد رشد اقتصادی سالانه ۷ درصدی، کاهش مداوم تورم و تقریبا محو بیکاری بود.

با نواختن دوباره سرود ملی دوران اتحاد شوروی، پوتین تنها نمادها را زنده نکرد، بلکه با جان دادن به ساختارهای گذشته، با یک تیر دو نشان را نیز هدف قرار داد. پوتین در تصحیح خطای خصوصی‌سازی، از یک سو سرمایه‌داری دولتی را تقویت کرد و از سوی دیگر سر سرمایه‌داران نوخاسته با تمایلات سیاسی، همچون میشائیل خودوروفکسی را بر سنگ کوبید.

ولادیمیر پوتین در روسیه پس از ده سال کماکان بی‌بدیل است و مرکز قدرت به حساب می‌آید. تقریبا ۸۰ درصد روس‌ها معتقدند که او دوباره به کرملین بازمی‌گردد. بیش از ۵۰ درصد از روس‌ها حاضرند در اولین فرصت انتخاباتی برای بازگشت پوتین به کرملین او را انتخاب کنند.