دیتا سلفی؛ با بدل مجازی خود در فیسبوک ملاقات کنید

اشتیاق سیری‌ناپذیر حضور فعال در دنیای مجازی یا دست‌کم استفاده‌ حداکثری از امکانات آنلاین گواهی می‌دهند که بخش قابل‌توجهی از کاربران بین حفظ حریم خصوصی و امکانات دنیای اینترنت، دومی را برمی‌گزینند.

به نظر می‌رسد این دسته از کاربران را نه عطش سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی در جمع‌آوری اطلاعات نگران می‌کند و نه میل روزافزون غول‌های اینترنتی به تکمیل پروفایل‌های مجازی.

حال دو برنامه‌نویس دست به ابتکاری زده‌اند که به کمک آن دست‌کم می‌توان بخشی از رد پای خود در فضای مجازی را به چشم دید. خانم‌ها رجینا فلورس میر و هانگ دو چی دوک در روزهای اخیر افزونه‌ای برای مرورگر کروم ارائه کرده‌اند که "دیتا سلفی" (Data Selfie) نامیده شده و ردپای کاربران در فضای مجازی را به کمک فعالیت‌های فیسبوکی آنها ثبت می‌کند. امکان دانلود این افزونه برای همه وجود دارد.

"دیتا سلفی" اطلاعاتی را که کاربر آگاهانه و ناآگاهانه در گشت‌وگذار و فعالیت‌های فیسبوکی به جا می‌گذارد جمع‌آوری می‌کند و نشان می‌دهد چگونه هوش مصنوعی نهفته در این شبکه اجتماعی رفته رفته بر پایه رفتار مجازی، تکه‌های پازل شخصیت کاربر را کنار هم می‌چیند.

دیتا سلفی برای پرورش بدل مجازی کاربران دست به همان ابزاری می‌برد که فیسبوک از آنها استفاده می‌کند: کامنت‌گذاری‌ها، لینک‌هایی که کلیک می‌شوند و لایک‌زدن‌ها؛ اطلاعات و اینکه هر کاربر کدام پست را می‌بیند و چه مدت آن را می‌خواند یا نگاه می‌کند هم ضبط می‌شوند.

هرقدر مدت‌زمان استفاده از دیتا سلفی بیشتر باشد، تصویری که در نهایت ارائه می‌شود واضح‌تر است. به کمک الگوهای تجزیه و تحلیل داده‌ها و هوش مصنوعی گام به گام برآوردی از باورهای مذهبی و سیاسی کاربر، ویژگی‌های برجسته‌ی شخصیتی او، سن، جنسیت، الگوی مصرف و سرگرمی‌ها و علایق او ارائه می‌شود. این شبیه همان بدل مجازی کاربر است که روی سرورهای فیسبوک زندگی می‌کند. با این تفاوت که ابزارها و روش‌های فیسبوک برای تراشیدن این پیکره به احتمال به مراتب دقیق‌تر و کارآمدتر هستند.

به احتمال کم نیستند کاربرانی که با ملاقات با بدل مجازی خود شوکه می‌شوند؛ "من، شخصیتی برونگرا؟" یا "من، دارای خط فکری این یا آن شخصیت؟" عباراتی هستند که می‌شود انتظار داشت کاربران با آنها از بدل مجازی خود استقبال کنند.

ریموند کورزویل، نویسنده و آینده‌شناس آمریکایی و از چهره‌های مطرح دنیای "هوش مصنوعی" سال‌ها پیش در کسوت مدیر مهندسی پروژه‌های گوگل گفته بود که گوگل به زودی به درکی "دقیق‌تر و صمیمی‌تر" از کاربران و رفتارهای آنها می‌رسد و کاربران را نه فقط بهتر از عزیزان‌شان که شاید حتی بهتر از خودشان خواهد شناخت. دیدار با بدل مجازی می‌تواند میزان درستی این ادعا را نشان دهد.