رسوایی "بردگی مدرن" در ساختن ورزشگاهها در قطر
۱۳۹۲ مهر ۶, شنبهسازمان ملل نیز از قطر به عنوان برگزارکننده مسابقات جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۲ انتقاد کرد. اظفر خان، نماینده "سازمان بینالمللی کار" که نهادی وابسته به سازمان ملل متحد است، به روزنامه بریتانیایی "گاردین" گفت که قطر در رعایت کنوانسیون بر ضد کار اجباری ناکام مانده است.
اکنون فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) نیز سخت تحت فشار قرار گرفته است. گزینش قطر به عنوان برگزارکننده مسابقات جام جهانی فوتبال سال ۲۰۲۲ از آغاز مناقشهبرانگیز بود. نخست اتهاماتی مبنی بر فساد و رشوه به میان آمد و سپس اختلافاتی بر سر زمان برگزاری مسابقات بروز کرد.
این اواخر نیز گزارشهایی حاکی از آن است که در عملیات ساختمانسازی ورزشگاههای فوتبال قطر شرایط کاری غیرانسانی و گونهای "بردگی مدرن" حاکم است. صداهای مخالفی که خواهان تحریم مسابقات جام جهانی فوتبال سال ۲۰۲۲ در قطر یا تغییر محل برگزاری این مسابقات هستند، هر دم رساتر میشوند.
مرگ ۴۴ کارگر فقط در دو ماه
به گزارش رسانهها، قطر برای آمادهسازی به موقع ورزشگاههای فوتبال و زیرساختهای لازم، بیش از یک میلیون کارگر خارجی را وارد این کشور کرده و در عملیات ساختمانسازی به کار گمارده است. بیشتر این کارگران نپالی و هندی هستند و ناچارند در شرایطی سخت و گرمایی تحملناپذیر کار کنند.
روزنامه "گاردین" با استناد به یک سند سفارت نپال در دوحه گزارش داده است که فقط در یک فاصله زمانی تقریبا دو ماهه، یعنی از ژوئن تا اوت امسال، روی هم ۴۴ کارگر نپالی در قطر جان خود را از دست دادهاند. علت مرگ بیش از نیمی از آنان سکته قلبی یا سانحه در محل کار ذکر شده است.
سفارت هند در در قطر نیز اعلام کرده است که در پنج ماه نخست امسال ۸۲ کارگر هندی در قطر جان خود را از دست دادهاند. به این ترتیب از سال ۲۰۱۰ تا کنون بیش از ۷۰۰ کارگر هندی در قطر جان باختهاند.
گزارشهایی تکاندهنده حاکی از آن است که کارگران خارجی در قطر ناچارند در شرایطی سخت و خطرناک و در گرمایی تا ۵۰ درجه سانتیگراد کار کنند. در مواردی حتی آب آشامیدنی در اختیار آنان گذاشته نمیشود.
همچنین گزارش شده است که گذرنامههای کارگران را ضبط میکنند و به آنان پس نمیدهند و از پرداخت دستمزد به آنان هم خودداری میشود. محل اسکان کارگران بیش از گنجایش پر و غیربهداشتی توصیف شده است و در آن بیماری رواج دارد.
"زندانی با درهای باز"
سفیر نپال در دوحه ماهها پیش از شرایط کاری کارگران نپالی در قطر انتقاد کرده و آن را "زندانی با درهای باز" خوانده بود. پس از انتشار نقل قول او در "گاردین" دولت قطر شکوائيهای برای دولت نپال فرستاد. در پی آن دولت نپال سفیر خود را از دوحه فراخوانده است.
شمار کارگران خارجی در قطر در حال حاضر ۲ /۱میلیون نفر ذکر شده است، ولی اگر قرار باشد کار ساختمانسازی در ورزشگاهها و زیرساختهای قطر منظمتر شود، باید نیم میلیون کارگر مهاجر دیگر نیز وارد قطر شوند.
"اتحاد سندیکاهای بینالمللی" (IGB) نیز به صف منتقدان قطر پیوسته و اتهامات سنگینی را در مورد شرایط کار درعملیات ساختمانسازی به مقامات این کشور وارد میکند. به گفته این سازمان اگر مقامات قطری اقدام نکنند و شرایط کار را بهبود نبخشند، تا زمان برگزاری مسابقات جام جهانی هر سال حدود ۶۰۰ کارگر جان خود را از دست خواهند داد. این نهاد علت مرگ کارگران را کارهای سخت و خطرناک و نیز کمبود امکانات بهداشتی در محل سکونتهای دستهجمعی ذکر کرده است.
شاران بورو، دبیرکل اتحاد سندیکاهای بینالمللی، به روزنامه "گاردین" گفته است که "مقامات قطری برای حل اساسی این مشکلات کاری نمیکنند". وی اخیرا حتی با وزیر کار قطر در این زمینه دیدار و گفتوگو کرده است. به گفته خانم بورو لازم است که فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) تذکر روشنی به مقامات قطری بدهد. خانم بورو میگوید فیفا اجازه ندارد مسابقاتی را تحمل کند که بر شالوده "بردهداری مدرن" استوار شدهاند.
واکنش فیفا و عدم واکنش قطر
تئو تسوانتسیگر، مقام بلندپایه آلمانی فیفا، پس از انتشار گزارشها در مورد مرگ کارگران ساختمانی در قطر گفت، کمیسیون اخلاق فیفا باید هر چه زودتر به این موضوع رسیدگی کند.
وی روز شنبه (۲۸ سپتامبر/۶ مهر) به روزنامه آلمانی "فرانکفورتر آلگماینه" گفت: «در مجموعه ماجرای قطر این نیز نکته دیگری است که باید توسط آقایان گارسیا و اکرت در کمیسیون اخلاق فیفا در رابطه با تعیین قطر به عنوان برگزارکننده جام جهانی با دقت مورد بررسی قرار گیرد.»
فیفا تا کنون فقط "نگرانی" خود را از گزارشها در مورد قطر اعلام کرده است. مقامات فیفا گفتهاند که قصد دارند با مقامات قطری در این زمینه تماس بگیرند. کمیته اجرایی فیفا در تاریخ سوم و چهارم اکتبر امسال نشستی برگزار خواهد کرد. قرار است در این نشست به این موضوع هم رسیدگی شود.
مقامات قطر تا کنون درباره این گزارشها واکنشی نشان ندادهاند. قطر یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است. درآمد سرانه هیچ کشوری در جهان بالاتر از درآمد سرانه در قطر نیست.