رقابت تنگاتنگ میان طرفداران و مخالفان رفراندم ترکیه

موسسه نظرسنجی "گزیجی" نظر یک هزار و ۴۰۰ نفر در چند استان ترکیه را در باره همه‌پرسی قانون اساسی جویا شده است. بر اساس آماری که این موسسه منتشر کرده، حدود ۳/ ۵۱ درصد پرسش‌شوندگان، به تغییر قانون اساسی آن‌طور که رئیس جمهور می‌خواهد رای مثبت خواهند داد. مابقی (۷/ ۴۸ درصد) گفته‌اند که رای آنها "نه" است.

"گزیجی" آمار افرادی را که مایل به شرکت در رفراندم نیستند اعلام نکرده است. 

یک هفته پیش همین موسسه پس از یک نظرسنجی به این نتیجه رسیده بود که ۳/ ۵۳ درصد پرسش‌شوندگان قصد شرکت در همه‌پرسی قانون اساسی را ندارند.

شهروندان ترکیه فراخوانده شده‌اند تا روز یکشنبه آینده (۱۶ آوریل) در همه‌پرسی تغییر قانون اساسی این کشور شرکت کنند. تغییر قانون اساسی، در صورت رأی مثبت مردم، به گسترش اختیارات رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه می‌انجامد.

مخالف "خائن" است

کمپین "نه" به تغییر قانون اساسی که در شهرهای گوناگون ترکیه فعال است، تلاش می‌کند که در رابطه با پیامدهای تغییر سیستم حکومتی و اعطای اختیارات بیشتر به رئیس جمهور روشنگری کند.

بیشتر بخوانید: نابسامانی‌های اقتصادی ترکیه در آستانه رفراندوم سرنوشت‌ساز

به گفته نمایندگان "سازمان امنیت و همکاری در اروپا" (OSZE) ، هم نیروهای دولتی و هم رسانه‌های نزدیک به دولت تبلیغات گسترده‌ای علیه فعالان این کمپین به راه‌انداخته‌اند. این سازمان ۲۴ تن از اعضای خود را برای نظارت بر همه‌پرسی به ترکیه فرستاده است.

به گزارش خبرگزار‌ی‌ها، جوسازی در این زمینه به حدی رسیده است که مخالفان تغییر قانون اساسی "خائن" و "تروریست" نامیده می‌شوند.

کرد‌ها و همه‌پرسی

رجب طیب اردوغان با برگزاری سخنرانی و مراسم گوناگون تبلیغاتی وانمود می‌کند که رای "آری" به تغییر قانون اساسی باعث پیشرفت ترکیه خواهد شد و مخالفان آن "دشمن" شکوفایی این کشور هستند.

او به‌ویژه در مناطقی که اکثر ساکنان آنها کرد هستند به تکاپو افتاده است. روز پنجشنبه (۱۳ آوریل / ۲۲ فروردین) اردوغان در یک سخنرانی در شهر دیاربکر گفت: «چه کسانی "نه" می‌گویند؟ کسانی که در کوه‌های قندیل هستند».

اشاره رئیس جمهور به رهبران "حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک)" است که در ارتفاعات قندیل به‌سر می‌برند. 

سال گذشته تانک‌های ارتش ترکیه با موافقت رئیس جمهور بخشی از دیاربکر را ویران کردند. بر اساس برخی گزارش‌ها، حمله ارتش به این منطقه تنها ۵۰۰ هزار آواره برجا گذاشت. به همین دلیل احتمال می‌رود که ساکنان دیاربکر با گسترش قدرت اردوغان موافق نباشند.

بیشتر بخوانید: کانون قضات آلمان: اردوغان حاکمیت قانون‌مدار را نابود می‌کند

"حزب دموکراتیک خلق‌ها" که قوی‌ترین حزب کردهای ترکیه به‌شمار می‌رود مخالف تغییر قانون اساسی است. صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر این حزب پیش از دستگیری‌اش خطاب به اردوغان گفت: «تا زمانی که حزب دموکراتیک خلق‌ها زنده است و نفس می‌کشد، شما قادر نخواهید بود به یک رئیس جمهور قدرقدرت تبدیل شوید!»

دمیرتاش اکنون به اتهام "تبلیغات تروریستی" به ۱۴۲ سال حبس محکوم شده و به همراه حدود ۵ هزار تن از فعالان و هوادارن این حزب در زندان به‌سر می‌برد.

فشار بیشتر پس از شکست؟

بسیاری از کارشناسان احتمال می‌دهند که در صورت پیروزی مخالفان تغییر قانون اساسی، دولت این کشور فشار بر منتقدان دولت به‌ویژه نیروهای کرد را بیشتر کند.

وبسایت شبکه یک رادیو تلویزیون آلمان در گزارشی به نقل از یک فعال "حزب دموکراتیک خلق‌ها" می‌نویسد، احتمال اینکه در صورت شکست اردوغان فشار بر این حزب بشتر شود وجود دارد، اما «ما عقب‌نشینی نمی‌کنیم، باز هم برنامه‌ریزی می‌کنیم و فعالیتمان را ادامه می‌دهیم».

بیشتر بخوانید: یک کشته و چندین مجروح در پی انفجار مهیب در دیاربکر ترکیه

البته تنها کردها با تغییر قانون اساسی مخالف نیستند. "حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه" که دومین حزب بزرگ این کشور به‌شمار می‌رود نیز در جبهه مخالفان قرار دارد. 

بخش بزرگی از "حزب حرکت ملی" که حزبی افراطی و راستگرا به‌شمار می‌رود هم با رفراندم اردوغان مخالف است.

"حزب سعادت" ترکیه هم که سبقه اسلامی دارد و دارای ریشه‌های مشترکی با حزب حاکم عدالت و توسعه است خواستار تغییر سیستم حکومتی نیست. رهبر این حزب اعلام کرده که در همه‌پرسی شرکت می‌کند حتی شماری از اعضای "حزب عدالت و توسعه" اردوعان هم با افزایش حوزه اقتدار او مخالفند.