سایه درخواست فلسطین بر نشست مجمع عمومی سازمان ملل

در آستانه‌ی نشست مجمع عمومی سازمان ملل، فشارها برای واداشتن فلسطینیان به چشم‌پوشی از درخواست به رسمیت شناخته شدن افزایش یافته است. طبق اعلام کاخ سفید قرار است دیداری میان باراک اوباما و محمود عباس انجام گیرد.

به عقیده‌ی بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، این دوره از نشست سالانه مجمع عمومی این سازمان در موقعیتی ملتهب برگزار می‌شود. تلاش فلسطینیان برای عضویت کامل در این سازمان و به رسمیت شناخته شدن فلسطین به عنوان کشوری مستقل به نشست امسال حال و هوایی دیگر بخشیده است.

شصت و ششمین اجلاس سالانه‌ی سازمان ملل برای نخستین بار در تاریخ این نهاد توسط یک زن، "دیلما روسف" رئیس جمهور برزیل، افتتاح می‌شود. سخنران‌های بعدی به ترتیب رهبران ایالات متحده آمریکا، فرانسه و روسیه خواهند بود. از ۱۹۳ کشوری که عضو سازمان ملل هستند ۱۲۱ کشور از سوی بالاترین مقام‌های اجرایی و بقیه به وسیله‌ی یکی از اعضای دولت نمایندگی می‌شوند.
‌
نوبت سخنرانی محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران روز پنجشنبه (۲۲ سپتامبر) تعیین شده است. او تنها رئیس دولت در دوران جمهوری اسلامی است که شخصا در تمامی نشست‌های سالانه سازمان ملل شرکت کرده است.

در این دوره قرار است مسائلی چون تروریسم بین‌المللی و بهبود وضعیت بهداشت جهانی با توجه به افزایش قربانیان بیماریهای قلبی و سرطان نیز در نشست‌های تخصصی مورد بحث قرار بگیرد. رایزنی در مورد امنیت نیروگاه‌های هسته‌ای با توجه به فاجعه اتمی در فوکوشیمای ژاپن و پیمان منع آزمایش سلاح‌های هسته‌ای نیز از دیگر موضوع‌های محوری اجلاس امسال است.

موضوعی که سایه آن بر نشست این دوره سنگینی می‌کند، درخواست فلسطینیان برای عضویت کامل در سازمان ملل و به رسمیت شناخته شدن فلسطین به عنوان کشوری مستقل است.

آمریکا و وتوی درخواست فلسطین

در حالیکه محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین قصد دارد، روز جمعه (۲۳ سپتامبر / ۱ مهر) درخواست فلسطینیان را ارائه دهد، شماری از کشورها، از جمله آمریکا می‌کوشند، عباس را از انجام این کار منصرف کنند.

به گزارش رسانه‌های خبری، باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا که یکی از سخنرانان امروز چهارشنبه (۲۱ سپتامبر / ۳۰ شهریور) در نشست مجمع عمومی است، در نطق خود فلسطینیان را فرا خواهد خواند که از ارائه درخواست خود چشم‌پوشی کنند.

وی همچنین قصد دارد که در حاشیه این نشست با محمود عباس و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل دیدار و گفت‌وگو کرده و آنان را به از سرگیری مذاکرات مستقیم صلح خاورمیانه ترغیب کند. ملاقات اوباما و عباس روز چهارشنبه (ساعت ۱۸ به وقت نیویورک) صورت خواهد گرفت.

به اعتقاد محافل دولتی آمریکا، مجبور کردن محمود عباس به چشم‌پوشی از ارائه درخواست فلسطینیان به شورای امنیت سازمان ملل میسر نیست، اما ایالات متحده اعلام کرده که چنین درخواستی با وتوی آمریکا روبرو خواهد شد.

تلاش‌های دیپلماتیک برای یافتن راه حل

در این میان تارنمای هفته‌نامه‌ی آلمانی اشپیگل به نقل از گاردین از طرح محافل دیپلماتیک برای جلوگیری از بروز بحران گزارش داده است. طبق این طرح محمود عباس، درخواست عضویت کامل و به رسمیت شناخته شدن فلسطین را روز جمعه ارائه خواهد داد، اما رای‌گیری شورای امنیت درباره این درخواست به آینده موکول خواهد شد.

تا آن زمان فرصت خواهد بود تا مذاکراتی تازه میان طرفین درگیری انجام گیرد. به نوشته گاردین، گروه چهارگانه‌ی خاورمیانه، متشکل از آمریکا، روسیه، سازمان ملل و اتحادیه اروپا، این طرح را پیشنهاد کرده‌است.

در صورت تحقق یافتن این پیشنهاد، محمود عباس اعتبار و وجهه خود را حفظ خواهد کرد، چرا که درخواست فلسطینیان را ارائه داده؛ در عین حال تعویق رأی‌گیری در شورای امنیت سبب خواهد شد که آمریکا فوری از حق وتوی خود استفاده نکند. فلسطینیان برای تحقق درخواست‌شان به ۹ رای مثبت پانزده عضو شورای امنیت نیازمندند، مشروط بر آنکه هیچ‌یک از ۵ کشور دارای حق وتو، مخالف درخواست نباشد.

به گفته‌ی‌دیپلمات‌ها، امکان بررسی پیشنهاد گروه چهارگانه تا پیش از ر‌أی‌گیری نهایی شورای امنیت همچنان وجود خواهد داشت، اگر چه از سر گیری مذاکرت مسلتزم انعطاف‌پذیری طرفین درگیری است. توقف شهرک‌سازی یکی از شروط اصلی فلسطینیان برای از سرگیری گفت‌وگوهای صلح است.

معضل شهرک‌سازی و امید فلسطینیان

در حالیکه تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از بروز بحرانی جدی در جریان است، آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل تهدید کرده که کشورش ارائه درخواست از سوی فلسطینیان را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت.

او روز چهارشنبه (۲۱ سپتامبر) در رادیوی ارتش اسرائیل جزییاتی در باره کم و کیف "پاسخ" اسرائیل نگفت و تنها متذکر شد:«باید منتظر روند اوضاع ماند. اگر محمود عباس درخواست فلسطینیان را به بان کی مون ارائه دهد، اسراییل ابزارهای کافی برای نشان دادن واکنش در اختیار دارد.»

وزیر خارجه اسرائیل که از حزب راست افراطی "اسرائیل خانه ما" است، در عین حال تاکید ورزید که این کشور برنامه‌ی احداث شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه‌ی باختری رود اردن را متوقف نخواهد کرد.

بنا بر دیگر گزارش‌های رسیده، شهر رام‌الله در کرانه باختری رودن اردن روز چهارشنبه (۲۱ سپتامبر) شاهد گردهمایی هزاران فلسطینی است که برای پشتیبانی از محمود عباس و درخواست عضویت کامل و به رسمیت شناخته شدن فلسطین در میدان "یاسر عرفات" تجمع کرده‌اند.

برگزارکنندگان این گردهمایی امیدوارند که تا ۵۰ هزار نفر در این گردهمایی حضور یابند. طبق آخرین نظرسنجی‌ها، ۸۰ درصد فلسطینیان موافق ارائه این درخواست هستند.

SA/FW