سخنگوی اتحادیه اروپا مذاکرات اتمی با ایران را "مفید" خواند
۱۳۹۳ اردیبهشت ۱۸, پنجشنبهاتحادیه اروپا در ساعات پایانی روز چهارشنبه (۱۷ اردیبهشت/ ۷ مه) اعلام کرد که مذاکرات کارشناسی هستهای میان نمایندگان ایران و شش قدرت جهانی که در روزهای ششم و هفتم مه (۱۶ و ۱۷ اردیبهشت) در نیویورک برگزار شد "مفید" بوده است. یکی از دیپلماتهای غربی میگوید، آنها همچنان در تلاشاند تا اختلافات عمیق موجود درباره آینده قابلیتهای هستهای ایران را برطرف کنند.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ این اظهار نظرها پس از دو روز گفتوگوهای فشرده در سطح متخصصان در نیویورک بیان شد و قرار است در پی این مذاکرات حداکثر تا ۲۰ ژوئیه (۲۹ تیر) توافقی نهایی میان ایران و شش قدرت جهانی اعم از آمریکا٬ فرانسه٬ بریتانیا٬ چین٬ روسیه و آلمان حاصل شود تا به یک دهه تنش بر سر برنامه بحثبرانگیز هستهای ایران پایان داده شود. دیپلماتهای غربی میگویند هنوز چشمانداز توافق نهایی چندان روشن نیست.
سخنگوی اتحادیه اروپا در پایان این مذاکرات دوروزه در نیویورک گفت: «هدف از گفتوگوها تعمیق بیشتر دانش دو طرف نسبت به مسائل موجود بود و همچنین مشارکت در آمادهسازی زمینه برای دور بعدی گفتوگوها که قرار است هفته آینده در وین در سطح مقامات ارشد و پیرامون توافق جامع برگزار شود.»
حرکت خرامان به سوی توافق جامع
یکی از دیپلماتهای غربی که با توجه به حساسیت موضوع نخواست هویتاش فاش شود٬ در گفتوگو با رویترز گفت که ایران و شش قدرت جهانی در زمینه تبیین سناریوهایی برای حلو فصل اختلافات درباره رآکتور هستهای اراک پیشرفتهایی داشتهاند.
رآکتور اراک از بحثبرانگیزترین موضوعات در جریان مذاکرات ایران و ۱+۵ بوده٬ چون حتی بدون اصلاح و تغییر عمده میتواند میزان قابل توجهی پلوتونیوم مورد نیاز برای ساخت بمب هستهای تولید کند.
به گفته این دیپلمات غربی، مساله دشوارتر در مسیر دستیابی به توافق جامع موضوع کلی غنیسازی اورانیوم و سانتریفیوژهای مرتبط با تحقیق و توسعه فعالیتهای هستهای در ایران است. با توجه به حساسیت بالای این مساله هم برای ایران و هم برای اسرائیل که از مهمترین همپیمانان آمریکا و از معترضان سرسخت توافق با ایران است٬ چالش پیش روی طرفین مذاکره بزرگتر هم میشود.
اسرائیل مصرانه میگوید در قالب توافق هستهای با ایران٬ حق هرگونه غنیسازی باید از این کشور سلب شود٬ مسالهای که مقامات آمریکایی به وضوح با آن موافق نیستند و حصول توافق را به سختگیری بر سر این موضوع ترجیح میدهند. دیپلماتهای حاضر در مذاکرات هم به رویترز گفتهاند که متوقف کردن همه فعالیتهای مرتبط با غنیسازی در ایران واقعگرایانه به نظر نمیرسد.
پیشتر در هفته جاری سرگئی ریابکوف٬ معاون وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرده بود که مقامات ارشد کشورهای طرف گفتوگو با ایران قرار است تدوین پیشنویسی برای یک توافق نهایی را آغاز کنند. به گفته او، در این توافق غنیسازی در ایران محدود خواهد شد و تحت نظارت دقیق آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار خواهد گرفت. او تأکید کرد: «بهعنوان نتیجه این دور از گفتوگوها٬ دستکم بخشهایی از متن مورد توافق طرفین در این دور تدوین خواهد شد.»
تحلیلگران و دیپلماتها میگویند در هر دو طرف ماجرا اراده سیاسی لازم برای توافق وجود دارد٬ اما رفع اختلافات موجود دشوار است٬ بهخصوص در زمینه ابعاد برنامه هستهای و غنیسازی مجاز ایران در آینده. هدف اصلی قدرتهای غربی این است که امکان توسعه تسلیحات هستهای برای همیشه از ایران سلب شود.