سرنوشت نامعلوم ۳۰ گروگان در الجزایر
۱۳۹۱ دی ۳۰, شنبهسه روز از آغاز تراژدی گروگانگیری در صحرای الجزایر میگذرد و هنوز حدود ۳۰ گروگان اسیر اسلامگرایان مسلح و رزمندگان القاعده هستند.
محمد سعید، وزیر ارتباطات الجزایر، در شامگاه جمعه (۱۹ ژانویه / ۳۰ دی) در رادیو الجزایر گفت که در عملیات نظامی برای آزادی گروگانها ۱۲ تن از آنها جان خود را از دست دادهاند. گفته میشود که در پی این عملیات ۶۵۰ گروگان آزاد شده و ۱۸ تن از تروریستها کشته شدهاند.
مهاجمان مسلح به سلاحهای سنگین روز چهارشنبه (۱۶ ژانویه / ۲۷ دی) به تأسیسات استخراج و تصفیه گاز "بیپی" در مناطق صحرایی الجزایر بهنام "ان امیناس" حمله بردند و صدها تن از کارکنان بومی و خارجی را به گروگان گرفتند.
این اسلامگرایان که به خمپارهانداز و موشکانداز مسلح هستند در قبال آزادی گروگانها خواستار خروج نیروهای فرانسوی از کشور همجوار مالی شدهاند. آنها اعلام کردهاند در غیر این صورت دست به سوءقصدهای دیگری علیه تأسیسات و نهادهای خارجی خواهند زد.
خبرگزاری موریتانی (ANI) در شامگاه جمعه (۱۸ ژانویه) با استناد به یک منبع مطلع گزارش داد که گروگانگیران حدود ۴۰ نفر سلفی بودند که از نیجریه وارد الجزایر شدند.
خبرگزاری دولتی الجزایر (APS) به نقل از نیروهای امنیتی گزارش داد که از زمان آغاز عملیات نظامی حدود ۱۰۰ نفر از ۱۳۲ گروگان خارجی آزاد شدهاند، ۱۲ گروگان و ۱۸ تن از گروگانگیران کشته شدهاند.
از سوی دیگر گفته میشود که یگانهای ویژه الجزایری ۵۷۳ تن گروگان الجزایری را آزاد کردهاند.
فرد رابط نیجریهای که خود را عبدالرحمان معرفی کرده در تماسی تلفنی به خبرگزاری موریتانی گفته است که دومین گروه تروریستها با ۷ نفر از گروگانهای تبعهی کشورهای غربی مخفی شده است.
دولت الجزایر به هیچوجه تمایلی برای مذاکره با گروگانگیران اسلامگرا ندارد. در چنین شرایطی رسانههای دولتی این کشور از عملیات آزادسازی گروگانها توسط ارتش تقدیر کردهاند، ولی این عملیات عجولانه و خونین مورد انتقاد برخی کارشناسان غربی قرار گرفته است.
تماس کلینتون با رئیس دولت الجزایر
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه (۱۸ ژانویه) با عبدالمالک سلال، رئیس جمهور الجزایر تماس تلفنی گرفت تا در باره ادامه عملیات نظامی در تأسیسات گازی اطلاعات دقیقتری کسب کند. خانم کلینتون تأیید کرد که شماری از اتباع آمریکایی هنوز در اسارت تروریستهای اسلامگرا هستند، ولی از تعداد آنها اطلاعی نداد.
ویکتوریا نولند، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز تأیید کرده که یکی از گروگانهای آمریکایی به نام فردریک بوتاچو کشته شده است. جزئیات بیشتری در این زمینه افشا نشده است.
پیشنهاد مبادله گروگانهای آمریکا با دو زندانی در آمریکا
خبرگزاری موریتانی مینویسد که ربایندگان پیشنهاد دادهاند دو گروگان آمریکایی را با دو زندانی اسلامگرا در آمریکا مبادله کنند. یکی از این دو زندانی اسلامگرای مشهور عمر عبدالرحمان است.
عمر عبدالرحمن شیخ نابینایی است که به دلیل دست داشتن در عملیات تروریستی نخستین بمبگذاری در برجهای دوقلوی تجاری نیویورک در سال ۱۹۹۳ به حبس ابد محکوم شده است. دومین زندانی عافیه صدیقی تبعه پاکستان است که به جرم کشتن دو سرباز آمریکایی در افغانستان محکوم شده است.
دولت آمریکا پیشنهاد مبادله را رد کرده است. ویکتوریا نولند، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا تصریح کرده است: «ایالات متحده آمریکا با تروریستهای مذاکره نمیکند.»
دولت ژاپن نیز اعلام کرده که از سرنوشت ۱۰ تن از شهروندانش که در این تأسیسات کار میکردند خبری در دست نیست.
محافل سیاسی و رسانهای در اروپا و آمریکا، ارتش الجزایر را متهم میکنند که در عملیات آزادسازی گروگانها دچار خطا شده است. منتقدان میگویند این عملیات، که حدود ۲۴ ساعت پس از گروگانگیری آغاز شد، عجولانه بود و برای آن تدارک لازم دیده نشده است.
برخی سیاستمداران و کارشناسان امور مبارزه با تروریسم نیز گفتهاند که این عملیات بهتر میبود با هماهنگی کشورهای غربی صورت میگرفت.
رهبر مهاجمان مسلح کیست؟
گفته میشود رهبری این اسلامگرایان مسلح فردی است به نام مختار بالمختار. این فرد رهبری گروه کاتبات مولاتمینه را بهعهده دارد که خود را مختار بالعور و خالد ابوالعباس نیز مینامد. او در سال ۲۰۰۴ گروه معروف به "گردان نقابداران" را تشکیل داد که علاوه بر بنیادگرایان الجزایری گروهی از بادیهنشینان منطقه "ازاواد" در شمال مالی را نیز در بر میگیرد. مختار بالمختار به لحاظ ایدئولوژیک به سلفیها نزدیک است و برای تشکیل یک دولت اسلامی در منطقه میجنگد.
بالمختار که اکنون ۴۰ سال دارد، در سال ۱۹۹۱ درحالی که تنها ۲۰ سال داشت به شورشیان اسلامگرای خارجی در افغانستان پیوست که اسامه بنلادن نیز در میان آنها بود. او در جنگ علیه نیروهای اتحاد شوروی یک چشم خود را از دست داد. به همین دلیل رسانههای محلی از او به عنوان "یکچشم" نام میبرند.
مختار بالمختار در سال ۱۹۹۳ در شرایطی که جنگی خونین میان نظامیان و اسلامگرایان الجزایر جریان داشت به الجزایر بازگشت و به سرعت به یکی از فرماندهان جهادگران اسلامی تبدیل شد. اشپیگلآنلاین مینویسد که بالمختار درحال حاضر چند صد جنگنده و تعداد زیادی خودروهای صحرایی تندرو در اختیار دارد و مسئول عملیات متعددی در نیجریه، مالی، موریتانی، الجزایر و لیبی است.
شورشیان تحت فرماندهی مختار با تقسیم غنائم گروگانگیریها و راهزنیهای خود در میان صحرانشینان توانستهاند پشتیبانی آنان را جلب کنند و در نتیجه به راحتی میان کشورهای آفریقایی رفتوآمد دارند.
بالمختار از سال ۲۰۰۳ با گروگان گرفتن تعداد زیادی از توریستها و متخصصان غربی میلیونها دلار باج گرفته است. اشپیگل آنلاین مینویسد که جنگجویان او در سال ۲۰۰۷ برای اثبات قاطعیت خود ۴ فرانسوی را کشتند.