سقوط بهای نفت و پایان دوران خوش شرکت‌های انرژی آمریکا
۱۳۹۳ آذر ۲۱, جمعه
استخراج نفت و گاز به روش "فراکینگ" بیابان‌های ایالت داکوتای شمالی آمریکا را به "معادن طلای سیاه" تبدیل کرد و کشاورزان آنجا را به قامت میلیونرها در آورد. اکنون اما اوضاع به گونه‌ای تغییر کرده که برخی از شرکت‌های فعال در این زمینه را نگران آینده ساخته و نیروی کار آنها را در هراس از دست دادن کار.
کاهش بهای نفت به مسئله "مرگ و زندگی" تبدیل شده است. اگر قیمت نفت همچنان کاهش یابد تولید در بسیاری از این شرکت‌ها به تجارتی زیان‌آور تبدیل می‌شود. کارشناسان شرایط کنونی را به مبازره‌ای برای بقا تشبیه کرده‌اند.
داکوتای شمالی سمبل انقلابی صنعتی است؛ انقلابی که وابستگی آمریکا به لحاظ انرژی به خارج را به گونه‌ای چشمگیر کاهش داد و توازن قدرت در بازارهای نفت را تغییری فوق‌العاده بخشید.
"فراکینگ" تکنیکی در استخراج نفت است که در آن زمین تا عمق چندهزار متری حفاری شده و نفت و گاز موجود در لایه‌های سنگی آنجا با کمک مواد شیمیایی حل می‌شوند.
سرنوشت کاری هارولد هام، یکی از بزرگ‌ترین بهره‌جویان از روش "فراکینگ" ماجرا را روشن‌تر می‌سازد. هام در خانواده‌ای کشاورز و فقیر به دنیا آمد. او در سال ۱۹۶۷ شرکت "کانتیننتال ری‌سورسس" را تأسیس کرد و جزو اولین کسانی بود که قراردادهای سودآور میدان نفتی "بیکن" در داکوتای شمالی را امضا کرد؛ جایی که امروزه در آن بیشتر از میدان "پرودهو بی" در آلاسکا نفت تولید می‌شود. مجله "فوربس" دارایی هارولد هام را ۸ میلیون دلار تخمین زده است.
با این حال اخیرا اوضاع هام رو به نزول گذاشت. در سه ماه گذشته سهام کنسرن او بیش از ۵۵ درصد سقوط کرد که این میزان برابر با حدود ۱۲ میلیارد دلار در بازار سهام است. او که پادشاه "فراکینگ" بود و میلیاردها دلار از این راه به دست آورد اینک باید مانند بسیاری از دیگر شرکت‌ها در برنامه‌ریزی برای آینده تأمل بیشتری بکند.
کارشناسان مؤسسه تحقیقاتی "انرژی اسپکتس" می‌گویند: «تنها قوی‌ترین‌ها باقی خواهند ماند.»
از آنجا که قدرت‌های نفتی نظیر عربستان سعودی قصد کاهش تولید خود را ندارند بازار از نفت خام ارزان‌قیمت پر خواهد شد. در شش ماه گذشته بهای هر بشکه نفت حدود ۴۰ درصد کاهش یافت. اخیرا این قیمت اندکی بالای ۶۰ دلار بود؛ قیمتی که در ۵ سال اخیر سابقه نداشته است.
صنعت نفت باید برنامه‌های تجاری خود را از نو بنویسد. مؤسسه "انرژی اسپکتس" می‌گوید، دست کم ۱۲ درصد از تولید‌کنندگان جهانی پیش‌بینی قیمت فعلی را نمی‌کردند. بسیاری از تحلیل‌گران نیز بر این باورند که قیمت نفت باز هم کاهش خواهد یافت. بانک "مورگان استانلی" آمریکا پیش‌بینی کرده که این قیمت به ۵۳ دلار در سال آینده خواهد رسید.
بینکی چدا، استراتژیست ارشد "دویچه بانک" آلمان روز چهارشنبه (۱۰ دسامبر/ ۱۹ آذر) در نیویورک گفته است: «سودها نابود می‌شود و از اواسط سال ۲۰۱۵ سرمایه‌گذاری‌ها رو به کاهش خواهد گذاشت.»
کنسرن‌های بزرگ از هم‌اکنون به این وضع واکنش نشان داده‌اند. روز دوشنبه شرکت آمریکایی "کونوکوفیلیپس" اعلام کرد، قصد دارد سرمایه‌گذاری‌ها را در سال ۲۰۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش دهد.
کنسرن نفتی بریتانیایی "بی پی" اعلام کرد، در ماه‌های آینده از تعداد کارکنان و کارگران کم خواهد کرد. دو شرکت بزرگ "هالیبورتون" و "بیکر هیوجس" ادغام می‌شوند تا هزینه‌های خود را کاهش دهند. اما اوضاع برای شرکت‌های کوچک‌تر به گونه‌ای دیگر است و این فشار سریعا برای آنها غیر قابل تحمل خواهد شد، بخصوص آن دسته از شرکت‌ها که برای پرداخت بدهی‌های خود نیاز دارند که قیمت‌ها از یک حد پایین‌تر نیاید.
مردم سود خواهند برد
برعکس، نفت ارزان‌قیمت برای مردم عادی نعمت تلقی خواهد شد. کاهش نفت در حد ۵ دلار رشد اقتصادی را یک درصد بالا خواهد برد. هر چه قیمت نفت ارزان‌تر باشد هزینه‌های تولید در صنعت نیز کاهش خواهد یافت. در دست مصرف‌کنندگان نیز پول بیشتری باقی خواهد ماند، چون آنها پول کمتری برای بنزین و گرمایش پرداخت می‌کنند. کاهش بهای نفت مانند کاهش فوق‌العاده مالیات‌ها عمل می‌کند و به رونق اقتصادی منجر می‌گردد.