سوختگذاری در نیروگاه بوشهر: نخستین واکنشها
۱۳۸۹ مرداد ۳۰, شنبهبامداد شنبه (۲۱ اوت) با آغاز سوختگذاری در نیروگاه بوشهر، ایران موفق شد نخستین نیروگاه هستهای خود را راهاندازی کند. بنا به گزارشها مهندسان روس و ایرانی در آغاز عملیات سوختگذاری شرکت داشتند. ایالات متحده که پیشرفت فعالیتهای هستهای ایران را با دقت دنبال میکند، در نخستین واکنش گفت که نیروگاه بوشهر را خطری برای صلح ارزیابی نمیکند.
داربی هولادی، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده به خبرگزاریها گفته است: «برای ما روشن است که ایران نیروگاه بوشهر را برای تأمین انرژی تأسیس کرده است. نیروگاه زیر نظارت آژانس بینالمللی انرژی هستهای شکل گرفته و در آن خطر گسترش تسلیحات هستهای وجود ندارد.» او افزود: «به راه افتادن این نیروگاه نشان داد که اگر ایران واقعا تنها مقاصد صلحآمیز داشته باشد، به فعالیت غنیسازی در داخل کشور هیچ نیازی ندارد.»
دولت بریتانیا گفته است حق استفاده ایران از انرژی هستهای را محترم میشمارد، اما نگرانیها از برنامه هستهای جمهوری اسلامی به قوت خود باقی است. آلیستر برت، مدیر کل پارلمانی وزارت امور خارجه بریتانیا گفت: "ما همیشه به حق ایران در دستیابی صلحآمیز به انرژی هستهای احترام گذاشتهایم. اما مشکل این است که ایران نتوانسته "آژانس بینالمللی انرژی هستهای" و جامعه جهانی را قانع کند که برنامه غنیسازی اتمی در این کشور صرفا صلحآمیز است.»
آقای برت گفت که تدابیر تنبیهی شورای امنیت علیه ایران هرگز به منظور جلوگیری از ساختمان نیروگاه اتمی بوشهر نبوده است. وی افزود: «تا وقتی که ایران اقدامات شبههانگیز خود را در جهت غنیسازی اورانیوم با نیت احتمالی ساخت سلاح هستهای، متوقف نکند، از تحریمات بینالمللی معاف نخواهد شد و باید هزینه سنگین آن را متحمل شود.» او بار دیگر از جمهوری اسلامی دعوت کرد که با قدرتهای بزرگ به مذاکره بنشیند. او گفت ایران "باید جامعه بینالمللی را مجاب کند که تمام فعالیتهای هستهای آن در خدمت اهداف صلحآمیز است.»
"نماد فعالیت هستهای صلحآمیز"
به گزارش خبرگزاریها علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، و همتای روس او، سرگئی کریینکو، در آغاز عملیات بارگذاری میله سوخت هستهای حضور داشتند. آقای صالحی پس از مراسم در یک نشست خبری نیروگاه اتمی بوشهر را "بزرگترین نماد فعالیتهای هستهای صلحآمیز ایران" خواند.
عملیات سوختگذاری تا اواسط سپتامبر ادامه خواهد داشت و نیروگاه بوشهر ظرف دو تا سه ماه آینده برق تولید خواهد کرد. سوخت نیروگاه اتمی بوشهر توسط روسیه تامین میشود و پسماندهی سوخت نیز به روسیه انتقال می یابد. کشورهای غربی که به فعالیتهای هستهای ایران مظنون هستند، عقیده دارند که راهاندازی نیروگاه بوشهر ثابت میکند که ایران نیازی به غنی سازی اورانیوم ندارد. سخنگوی کاخ سفید تصریح کرده است از آنجا که روسیه سوخت این نیروگاه را تامین میکند و سپس سوخت مصرف شده را پس میگیرد، ایران نیاز ندارد به توانایی غنیسازی دست پیدا کند.
آغازی با چند سال تأخیر
در آغاز شرکت آلمانی زیمنس کار تأسیس نیروگاه تولید آب سبک را به سال ۱۹۷۵ در نزدیکی بوشهر به عهده گرفت. پس از انقلاب ضدسلطنتی سال ۱۳۵۷ شرکت زیمنس کار خود را متوقف کرد. جمهوری اسلامی پس از چند بار تلاش، سرانجام با روسیه به توافق رسید و روسها کار راهاندازی نیروگاه را ادامه دادند، با این چشمانداز که نیروگاه در سال ۲۰۰۶ شروع به کار کند.
کار تکمیل نخستین نیروگاه هستهای ایران از سال ۱۹۹۵ با تأخیرهای زیاد انجام گرفت و گاه مجادلاتی میان مسئولان دو طرف را به دنبال داشت. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران درباره علت تأخیرهای مکرر گفته بود که پیمانکار روس در راهاندازی این نیروگاه به دنبال "برخی منافع" بوده است. برخی از کارشناسان و تحلیلگران عقیده دارند که روسیه همواره از قرارداد خود با ایران برای ساخت این نیروگاه، به عنوان اهرم فشاری در روابط خود با آمریکا و غرب استفاده کرده است.
روسیه ارسال سوخت به نیروگاه بوشهر را از اواخر سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز کرد. این کشور برای تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر حدود یک میلیارد دلار از ایران دریافت کرده است.