سیف‌الاسلام قذافی در آستانه‌ی محاکمه

سیف‌الاسلام دومین و سیاسی‌ترین فرزند معمر قذافی دیکتاتور پیشین لیبی محسوب می‌شود. او ۱۹ نوامبر سال ۲۰۱۱ میلادی، حدود سه هفته پس از کشته شدن پدرش در منطقه بیابانی اوباری، هنگامی که قصد خروج از کشور را داشت دستگیر شد.

شهرک اوباری در ۱۷۰ کیلومتری شهر زنتان، در جنوب غرب طرابلس واقع شده است. کشورهای اروپایی و ایالات متحده پیشتر تلاش کردند فرزند دیکتاتور سابق لیبی برای محاکمه به دادگاه بین‌المللی لاهه سپرده شود اما مقام‌های شورای ملی انتقالی این کشور خواهان محاکمه‌ی او در یک دادگاه محلی هستند.

آخرین روزهای بازجویی

روزنامه انگلیسی تایمز روز جمعه، ۹ دی از قول عبدالرحمن بوسین، سخنگوی شورای ملی انتقالی نوشت، بازجویی و تحقیق از سیف‌الاسلام روزهای پایانی خود را می‌گذراند و محاکمه‌ی او به احتمال فراوان در ماه ژانویه‌ی سال آینده برگزار خواهد شد.

جنایت جنگی، فساد مالی و اختلاس مهم‌ترین اتهام‌های فرزند معمر قذافی عنوان می‌شود که تا پیش از دستگیری بلندگوی پدر و سخنگوی حامیان او بود.

نمایندگان سازمان دیده‌بان حقوق بشر موفق شدند هفته گذشته حدود نیم ساعت در زندان شهر زنتان که محل نگهداری سیف‌الاسلام است با او دیدار کنند. این تشکل حقوق بشری پس از این دیدار شرایط زندان و محدودیت‌های تحمیل شده بر پسر قذافی را به شدت مورد انتقاد قرار داد. بنابر این گزارش سیف‌الاسلام همچنان در سلول انفرادی به سر می‌برد و از داشتن وکیل و تماس با افراد خانواده‌اش محروم است.

احتمال اعدام سیف‌الاسلام

روزنامه انگلیسی تایمز از قول عمران اتورکی، رئیس شورای انقلابی زنتان نوشت، متهم هنوز در مرحله‌ی بازجویی قرار دارد و دیدار با وکیل پس از خاتمه‌ی بازپرسی ممکن خواهد بود. او می‌افزاید، این تصمیم من نیست بلکه اقدامی است برابر قوانین لیبی.

به گفته‌ی دیده‌بان حقوق بشر این مسئله مغایر استانداردهای بین‌المللی است که مقرر می‌کند متهمان در فاصله‌ی ۴۸ ساعت پس از بازداشت باید به وکیل دسترسی داشته باشند.

ظاهرا مغایرت قوانین جاری قضایی در لیبی با معیارهای بین‌المللی یکی از علت‌های اصرار سازمان‌های حقوق بشری برای تحویل او به دادگاه لاهه بوده است.

مطابق قوانین لیبی سیف‌الاسلام ممکن است به اعدام محکوم شود. دیده‌بان حقوق بشر از مقام‌های محلی نقل می‌کنند که "دلایل و اسناد بسیاری محکمی" علیه سیف‌الاسلام در اختیار دارند.

شکایت دختر قذافی به دادگاه لاهه

زنتان یکی از نخستین شهرهایی بود که شهروندانش علیه حکومت سابق دست به تظاهرات و اعتراض زدند و انقلابیون این منطقه از نفوذ زیادی در کشور برخوردارند.

مقام‌های محلی زنتان حتا حاضر به تحویل سیف‌الاسلام به شورای ملی انتقالی در طرابلس نشده‌اند. یک روز پس از دستگیری پسر قذافی، اسامه الجویلی که نیروهای تحت فرمانش در این عملیات دست داشتند به عنوان وزیر دفاع دولت موقت معرفی شد.

به گزارش هفته‌نامه آلمانی اشپیگل، خانواده‌ی قذافی نیک کافمن، یک وکیل اسرائیلی را مامور پیگیری این پرونده کرده‌اند.

اشپیگل به نقل از روزنامه گاردین نوشت، عایشه، دختر معمر قذافی قصد دارد از طریق دادگاه بین‌المللی لاهه چگونگی کشته شدن پدرش را روشن کند. وکیل عایشه در نامه‌ای به دادگاه لاهه می‌نویسد معمر قذافی و پسرش معتصم پس از دستگیری توسط انقلابیون «به طرز وحشتناکی به قتل رسیده‌اند».

انگشتان باندپیچی شده‌ی سیف‌الاسلام

بر اساس فیلم‌ها و تصویرهای منتشر شده، قذافی هنگام دستگیری زخمی اما زنده بوده است. برخی گزارش‌ها و اظهارات شاهدان عینی از شکنجه و قتل او توسط انقلابیون سخن می‌گویند. هنوز بر سر جزییات این حادثه اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد و همه‌ی ابهام‌ها بر طرف نشده است.

در مورد وضعیت سیف‌الاسلام در هنگام تحویل او به مقام‌های مسئول در شهر زنتان نیز ابهام‌هایی وجود دارد. در نخستین تصویرهایی که از پسر قذافی پس از بازداشت منتشر شد انگشت شصت و دو انگشت اشاره و میانی او باند پیچی شده است. مطابق روایت‌های رسمی سیف‌الاسلام گفته است جراحت انگشتانش بر اثر سوختن در یکی از حمله‌های ناتو به وجود آمده است.

شایعات درباره‌ی انگشتان تهدیدکننده

مطابق برخی شایعات، انقلابیون لیبی انگشت اشاره‌ی سیف‌الاسلام را که با آن مخالفان را تهدید می‌کرد یا انگشتانی که به نشانه‌ی پیروزی نشان می‌داد قطع کرده‌اند. منابع مستقل این روایت را تایید نکرده‌اند. او پس از کشته شدن پدرش همچنان با ارسال پیام‌های تهدیدآمیز وعده‌ی مقاومت طرفداران معمر قذافی و شکست انقلابیون را می‌داد.

چند روز پس از بازداشت سیف‌الاسلام، آندری موراخوفسکی پزشک اوکرائینی که برای معالجه‌ی او به زنتان رفته بود خبر داد انگشتان پسر قذافی به شدت عفونت کرده و اگر قطع نشوند سلامت او با خطر جدی روبروست. ظاهرا پس از این تشخیص یک بند از انگشت اشاره و شصت فرزند دیکتاتور سابق لیبی قطع شده است.

سیف‌الاسلام تحصیلات خود را در دوره دکترای اقتصاد در لندن به پایان رسانده و از ابتدای قرن بیست و یکم مهم‌ترین مقام کشورش در روابط بین‌المللی محسوب می‌شد.

BK/DK