شادی و پایکوبی مردم ایران در سیزدهبدر
برپایی جشن سیزده بدر، سنتی باستانی در میان اقوام ایرانی به شمار می رود. پیشینهی این جشن را به زمان جمشید نسبت میدهند. به گفته فرمانده پلیس راهنمایی و رانندگی ظرفیت بوستانها و تفرجگاهها تکمیل است.
برپایی جشن سیزده بدر، سنتی باستانی در میان اقوام ایرانی است. امسال هم میلیونها ایرانی روز سیزدهم سال نو را در دامن طبیعت گذراندند. از همان آغاز صبح به گفته فرمانده پلیس راهنمایی و رانندگی تهران، ظرفیت بوستانها و تفرجگاهها تکمیل شده بود.
ایرانیان پس از برگزاری ۱۲ روز جشنهای سال نو، سیزدهمین روز را در دل طبیعت میگذرانند.
این آیین به عنوان آخرین مراسم پس از خانه تکانی، چهارشنبه سوری، چیدن سفره هفت سین، تحویل سال و دید و بازدید برپا میشود.
پیشینه ی جشن سیزده بدر را به زمان جمشید نسبت می دهند. میگویند جمشید پادشاه پیشدادی در روز سیزدهم فروردین و در صحرای سبز و خرم، خیمهای بر پا میکرده است.
مراسم سیزده بدر در سرزمین ایران به صورت سنت و آیینی ماندگار درآمد و ایرانیان از آن پس سیزده بدر را بیرون از خانه و در دامن طبیعت و کنار چشمه سارها میگذراندند.
مردم ایران زمین در گذشته انواع دانهها را پیش از نوروز میکاشتند. هر دانهای که در مدت این ۱۲ روز، بیشتر رشد میکرد، آن را برای کاشت همان سال به کار میبردند.
ایرانیان اعتقاد داشتند که اگر روزهای نوروزی به اندوه سپری شود، تمامی سال به غم میگذرد.
به باور ایرانیان اگر آنها در این روزها شاد باشند، تا پایان سال به خوشی و نشاط خواهد گذشت. به همین دلیل آنها روز پایانی جشنهای نوروز را به شادی و خوشی میگذراندند.
هر یک از روزهای هفته و ماه در فرهنگ ایران باستان، نامهایی زیبا داشتند. این نامها با یکی از مظاهر طبیعت یا ایزدان و امشاسپندان (از صفات پاک اهورامزدا) در ارتباط هستند.
روز سیزدهم هر ماه خورشیدی در تقویم ایرانی "تیر روز" نام دارد که متعلق به ستارهی "تیشتر" یا ستارهی باران آور است. ایرانیان از روی خجستگی، این روز را برای نخستین جشن تیرگان سال، انتخاب کردهاند.
سیزدهم فروردین "تیشتر" نام دارد که همزمانی آن با آغاز نیمسال دوم زراعی سبب میشد تا مردمان ایران زمین به امید سالی نیک به کشتزارها و مزارع خود بروند و در زمین تازه روییده، سرسبز و آکنده از گل و گیاهان صحرایی به شادی و ترانه سرایی بپردازند.
در گذشتههای دور و در این روز مردم با گردآوری سبزههای صحرایی، آش و خوراکی هایی ویژه تهیه میکردند.
سبزه گره زدن، به آب انداختن سبزه، خوردن کاهو سکنجبین و پختن آش از جملهی آداب این روز محسوب میشود.
بخشی دیگر از آیین های سیزده بدر را هم باورهایی تشکیل میدهند که به نوعی با تقدیر و سرنوشت پیوند خورده است. برای نمونه فال گوش ایستادن، فال گیری(به ویژه فال کوزه)، گره زدن سبزی و گشودن آن، بخت گشایی(که درسمرقند و بخارا رایج است) از دیگر مراسم روز سیزده بدر هستند.
رسمهای دیگر سیزدهبدر پر شمار، زیبا و دوست داشتنی هستند و از آن جمله: بازیهای گروهی و گردآوری گیاهان صحرایی.
خوراک پزیهای عمومی، بادبادک پرانی، سوارکاری، نمایشهای شاد، هماوردجویی جوانان، آب پاشی و آب بازی از رسومی محسوب میشوند که ریشه در باورها و فرهنگ اساطیری دیار کهن ایران در روز سیزدهبدر دارند.
برپایهی اعتقاد مردم ایران، شادی کردن و خندیدن به معنی فروریختن اندیشههای پلید و تیره، روبوسی نماد آشتی، به آب سپردن سبزه ی سفره ی نوروزی نشانه ی هدیه دادن به ایزد آب "آناهیتا" و گره زدن علف برای شاهد قرار دادن مادر طبیعت در پیوند میان زن و مرد و برپایی مسابقه های اسب دوانی یادآور نبرد ایزد باران و دیو خشک سالی است.
ایرانیان در سیزدهمین روز فروردین، سبزه ی سفره ی هفت سین را به آب روان می سپارند، به این امید که این دانه ها به همراه آب روان سبب برکت و باروری کشتزارها شوند.
روز پایانی تعطیلات نوروزی، طبیعت میزبان مردمانی میشود که به دور از هیاهو و مشکلات زندگی شهری به همراه خانواده و بستگانشان برای گذراندن روزی شاد و نشاط آور راهی طبیعت سرسبز میشوند تا لحظههایی خاطره انگیز را برای خویش داشته باشند و کودکان خود را با آیین و آداب ماندگار سرزمینی کهن آشنا سازنند.
در روزی که با نام طبیعت آراسته شده، نباید از لزوم حفظ و نگهداری محیط زیست غافل ماند.