شب یلدا و قصه‌ی انتخابات
۱۳۸۵ آذر ۳۰, پنجشنبه
در روزهای گذشته تا ۲۵ درصد بالا رفته است.
امشب شب یلداست؛ بلندترین شب سال، شب طولانی قصه‌گویی. شاید یکی از قصه‌های این شب حکایت نتایج انتخابات پرماجرای شورای شهر تهران باشد. قصه‌ی دیگر می‌تواند گرانی هندوانه و آجیل و انار باشد که از اجزای سفره‌ی شب چله است. و شاید این دو قصه با هم ارتباطی هم داشته باشند؛ نتیجه‌ی انتخابات شوراها در نظر بسیاری از کم‌اقبالی دولت و حامیان‌اش در میان مردم خبر می‌دهد که یکی از دلایلش سیاست‌های اقتصادی دولت نهم و تورم و گرانی ناشی از آن عنوان می‌شود.
شورای سوم شهر تهران تنها با حضور دو نماینده از فهرست حامیان دولت تشکیل خواهد شد که باید در کنار ۷ طرفدار قالیباف و ۴ اصلاح‌طلب شهر را اداره کنند. در کنار ناکامی فهرست حامیان دولت، روند شمارش آراء و چگونگی اعلام نتایج انتخابات نیز که پنج روز به‌طول انجامید از قصه‌های پر سر و صدای روزهای گذشته بود. قصه‌ای که همه‌ی جناح‌ها در گفتنش سهیم بودند و اصلاح‌طلبان بیشترین و تندترین اعتراض‌های خود را نسبت به آن بر زبان آوردند.
اصلاح‌طلبان که به دلیل مشارکت گسترده‌ی مردم سهم بیشتری برای خود انتظار داشتند در طی روزهایی که شمارش آراء ادامه داشت تردیدها و نگرانیهایی جدی نسبت به سلامت انتخابات ابراز کردند. عده‌ای از جابه‌جایی صندوقها و ورود صندوقهای تازه به سایت‌ها بعد از گذشت سه روز خبر دادند و حتا مهدی کروبی از گزارشهایی مبنی بر باز بودن پلمب برخی صندوقها هنگام انتقال به مراکز شمارش آراء حکایت کرد. با اینحال مسئولان اطمینان می‌دهند که انتخابات و شمارش آراء در نهایت سلامت انجام شده و حتا یک رای جابه‌جا نشده است.
اگر گفته‌ی رئیس ستاد انتخابات، ثمره‌هاشمی و پورمحمدی وزیر کشور را نیز بپذیریم که انتخابات در حد بالایی از سلامت برگزار شده باز هم ابهامات بسیاری باقی است که مسئولان یا برای آن توضیحی نداده‌اند یا توضیحاتشان برای معترضان قانع کننده نبوده است.
اولین پرسش به اعلام نکردن تعداد آرای اخذ شده در همان روز نخست مربوط است. این در حالی است که قرار بود تعداد برگه‌های رای در محل شعبه‌ها شمارش و اعلام شود، و سپس برای شمارش آرای هر یک از کاندیداها به سایتهای ۵۰ گانه انتقال یابد. از سوی دیگر ابهام‌برانگیز است که چرا مسئولان برگزاری انتخابات به جای فرصتی که پیش از انتخابات داشتند، تازه پس از پایان رای‌گیری به فکر چگونگی شمارش اراء افتادند.
در حالی که وزارت کشور از تعداد کل آرای اخذ شده خبری منتشر نکرد روز پس از انتخابات یکی از خبرگزاریها به رقم دو میلیون و ۲۳۵ هزار رای اخذ شده اشاره کرد بدون اینکه با واکنش این نهاد مسئول مواجه شود. وزارت کشور تازه دیروز خبر داد که جمعا یک میلیون و ۹۱۳ هزار رای اخذ شده است. بنابر این گزارش از این تعداد ۲۵۸ هزار رای باطل اعلام شده که بیش از ۱۳ درصد کل آراء را تشکیل می‌دهد.
عدم اطلاع‌رسانی شفاف و به مو‌قع نیز از دیگر مواردی است که شبهه‌های بسیاری را به‌وجود آورده است. وزارت کشور با مشخص نکردن دقیق تعلق صندوقها به مناطق گوناگون راه را برای اخبار ضد و نقیض باز گذاشت. در روزهای نخست پس از استخراج آرای نیمی از صندوقها تنها حدود ۵۱۰ هزار رای شمارش شده بود.
متوسط آرای شمارش شده حتا پس از شمارش بیش از ۲ هزار صندوق حدود ۳۰۰ رای به ازای هر صندوق بود. این رقم در روز آخر به متوسط بیش از هزار رای رسید. بسیاری از معترضان می‌پرسند، چگونه است که وزارت کشور برای شمارش آراء ابتدا سراغ دوسوم از صندوقها رفت که رای‌های کمتری داشتند.
توضیحاتی که وزیر کشور در پایان شمارش آراء در اینباره داده به نظر کافی نمی‌رسد. پورمحمدی ظهر دیروز در کنفرانس خبری خود با اشاره به اینکه در روزهای نخست تعدادی صندوق کم‌رای را برای آزمایش انتخاب کرده بودیم اظهار داشت «يكى از علت‌هاى تاخير در اعلام آرا هم اين بود كه چون صندوق‌هاى شلوغ باقيمانده بود، نگران بوديم كه نتايج آرا را به هم بريزد. هرچه جلو مي‌رويم به آراى صندوق‌هاى شلوغ كه طبعا آراى بيشترى دارند، مي‌رسيم.»
اصلاح‌طلبان روز پس از انتخابات از سناریویی خبر می‌دهند که مطابق آن قرار است با اعلام هدفمند نتایج شمارش آراء، زمینه را برای حذف کاندیداهای آنها و برجسته کردن جایگاه پروین احمدی‌نژاد فراهم کنند. گرچه صحت این ادعا اثبات نشده اما بررسی روند اعلام نتایج خبر از صعود جایگاه این کاندیدای فهرست رایحه خوش خدمت از مکان یازدهم به جایگاه هشتم می‌دهد.
دوشنبه ۲۷ آذر، با اعلام نتایج اولیه انتخابات، پروین احمدی‌نژاد با ۳۱ هزار رای کمتر از معصومه ابتکار که جایگاه هشتم را داشت در ردیف یازدهم قرار گرفته بود. در این روز احمد مسجدجامعی و محمد علی نجفی دو نامزد دیگر اصلاح‌طلبان در ردیفهای نهم و دهم قرار داشتند. هادی ساعی چهارمین کاندید ائتلاف اصلاح طلبان در ردیف سوم بود. (با شمارش بیش از ۱۸۶ هزار رای از ۶۲۴ صندوق)
عصر همان روز نیز پس از شمارش بیش از نیمی از صندوقها، ۱۶۱۷صندوق، در حالی که تنها نزدیک به ۵۱۴ هزار، برگه رای شمرده شده بود باز هم تغییری در جایگاه این پنج نفر در فهرست مشاهده نمی‌شد. فقط اختلاف آراء پروين احمدی‌نژاد نسبت به آخرین کاندیدای اصلاحات به کمتر از یک هزار تقلیل یافته بود و با ابتکار اندکی بیش از ۶ هزار رای اختلاف داشت.
صبح سه شنبه در حالی که ۲۰۱۳ صندوق شمرده شده بود و تنها ۶۹۶ هزار برگه‌ی رای از آنها استخراج شده بود پروین احمدی‌نژاد به ردیف دهم ارتقاء یافت. اختلاف با ابتکار که همچنان در ردیف هشتم بود حدود ۷ هزار رای بود. عصر سه شنبه ستاد انتخابات کشور بدون اعلام تعداد صندوقها خبر از شمارش حدود یک میلیون و ۱۳۲ هزار رای می‌دهد که مطابق فهرست منتشر شده پروین احمدی‌نزاد باز هم یک پله صعود می‌کند و با حدود ۵۳۰۰ رای کمتر، پس از ابتکار در جایگاه نهم قرار می‌گیرد. ساعی هم یک پله سقوط می‌کند و به ردیف چهارم می‌رسد.
در نخستین دقایق بامداد روز چهارشنبه تازه‌ترین نتایج شمارش آراء اعلام می‌شود. در این گزارش که از شمارش حدود ۱ میلیون و ۲۵۵ هزار رای حاصل شده، ترکیب شب گذشته حفظ شده و ابتکار با حدود ده هزار رای بیشتر همچنان در ردیف هشتم قرار دارد.
ظهر دیروز نیز پس از شمارش بیش از ۱ میلیون و ۵۱۱ هزار رای فهرست همچنان بدون تغییر ماند اما فاصله‌ی پروین احمدی‌نژاد با ردیف هشتم به اندکی بیش از یک هزار رای تقلیل یافت. و سرانجام شب گذشته با اعلام نتایج نهایی شمارش آراء سرانجام پروین احمدی‌نژاد با حدود ۸ هزار رای بیشتر معصومه ابتکار را هم پشت سر گذاشت و به ردیف هشتم رسید.
این در حالی بود که حسن زیاری دیگر نامزد این فهرست که در روزهای نخست در ردیف پانزدهم قرار داشت در آخرین شمارش دو پله سقوط کرد، و دو سر لیست دیگر این فهرست تقریبا بدون تغییر در جایگاهی پایین‌تر از ردیف ۲۱ باقی ماندند. این دو یکی مشاور احمدی‌نژاد، مهرداد بذرپاش بود که ضمنا ریاست ائتلاف را هم بر عهده داشت و دیگری مسعود زریبافان که تا آخرین روزهای پیش از آغاز رای گیری همچنان از سمت دبیری هیات دولت استعفا نداده بود.
اکنون به نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان به رغم اعتراض‌های تند روزهای گذشته خود را برای پذیرش نتیجه‌ی انتخابات آماده می‌کنند. روز گذشته مرتضی حاجی سخنگوى ستاد ائتلاف اصلاح طلبان در نشستی که در بنیاد باران و برای بررسی روند و نتیجه‌ی انتخابات برگزار شد، با اشاره به آراء اصلاح‌طلبان در کل کشور، اصلاح‌طلبان را موفق‌ترین گروه سیاسی در این انتخابات خواند.
به گزارش فارس حاجی با تاکید بر اینکه ۴۰ درصد آراء نصیب اصلاح‌طلبان شده «طرفداران دولت را كه حدود سه و نيم درصد كرسی‌‌هاى شوراها را به دست آوردند شكست خورده مطلق اين انتخابات اعلام كرد.» محمد خاتمی رئیس جمهور سابق که اصلاح‌طلبان برای دادخواهی در روزهای گذشته دست به دامن او شده بودند نیز روز گذشته گفته است «حيف است شيرينى حضور ۲۸ ميليونى مردم در انتخابات را با شبهات به كام مردم تلخ كنيم.»
با اینحال در مقاله‌ای که در روزنامه‌ی کیهان منتشر شد ادعا شده «اصلاح طلبان حداكثر در سه چهار شهر، شوراها را در اختيار گرفته‌اند و اعضاى شوراى الباقى شهرها جملگى از اصولگرايان هستند» در این مقاله که «اخلاق باخت» نام دارد به اصلاح‌طلبان انتقاد شده که چرا شکست را نمی‌پذیرند.
با این همه قصه‌ی این انتخابات نیز، گرچه هنوز راست و دروغهای بسیاری در آن نامشخص است، تقریبا به سر رسید. اما به‌نظر نمی‌رسد قصه‌ی گرانی با هنداونه و آجیل و انار شب یلدا به پایان برسد. سخنگوی دولت غلامحسین الهام در تازه‌ترین کنفرانس خبری خود گفته است «ما از ايجاد گرانی‌هاى غير مترقبه متاسفيم و دولت از تمام امكانات خود براى جلوگيرى از اين گرانی‌ها استفاده می‌كند.» و این در حالی است که مقامات دولتی بارها وجود تورم و گرانی را انکار کرده و آن را تبلیغات سوء مخالفان دولت خوانده‌اند.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران