شرکت نمایندگان دولت ایران و مخالفین در نشست سازمان ملل
۱۳۸۸ آبان ۲۳, شنبه
دکتر عبدالستار دوشوکی یکی از سخنرانان این نشست به سئوالات دویچه وله پیرامون این همایش پاسخ می‌دهد.
مختصری درباره همایش: درهمایش بین‌المللی ژنو که امسال برای دومین بار برگزار می‌شود، نمایندگان جمهوری اسلامی و همچنین نمایندگانی از اقلیت‌های قومی، مذهبی و زبانی ایران شرکت کردند. موضوع اصلی همایش امسال "حق مشارکت سیاسی اقلیت‌های قومی در تعیین سیاست‌های کشورشان" بود. امسال از تجربه‌های مثبت بسیاری از کشورها صحبت شد. نماینده‌ی دولت ایران ضمن اعتراض به حضور برخی از افراد و گروههای قومی کشور در این نشست، اعمال هرگونه تبعیض قومی و زبانی در ایران را رد کرد.
دویچه وله: آقای عبدالستار دوشوکی، شما یکی از شرکت کنندگان و سخنرانان همایش بین‌المللی سازمان ملل در ژنو بودید، در خصوص این همایش و موضوع‌هائی که در آن طرح شد، می‌توانید توضیح مختصری بدهید؟
عبدالستار دوشوکی: این یک کنفرانس دو روزه بود که از طرف شورای حقوق بشر سازمان ملل در روزهای پنجشبه و جمعه ۲۱ و ۲۲ آبان در مقر دائمی این سازمان در ژنو برگزار شد. موضوع این گردهمایی در رابطه با اقلیت‌های قومی، زبانی و دینی بود. کارشناسان، نمایندگان دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی غیر دولتی و همچنین گروههای وابسته به اقوام در این دو روزه راه چاره‌های مشکلات اقوام در کشورهای مختلف را تجزیه و تحلیل کردند.
آیا از سوی دولت ایران و یا نمایندگان دیگری از اقوام ساکن کشور هم در آن شرکت کردند؟
علاوه بر نمایندگان ۸۰ کشور جهان و بیش از ۲۰۰ سازمان غیر دولتی دنیا، نمایندگان دائمی دولت ایران هم در این نشست بودند و در جایگاهی که برای ایران در نظر گرفته شده بود، قرار داشتند. نمایندگانی هم از اقوام بلوچ، ترک آذری، عرب ، بختیاری و غیره نیز در این جلسه حضور داشتند.
چه مسائلی از سوی نمایندگان دولت ایران و یا دیگر نمایندگان ایرانی که در این نشست حضور داشتند، طرح شد. مثلا خود شما در سخنرانی‌تان چه چیزی را مطرح کردید؟
من در صحبت‌های خود درباره ظلم و ستم‌هايی که در ایران در رابطه با ادیان دیگر و برخوردهای دوگانه با اقوام می‌شود، صحبت کردم. نماینده‌ی ایران به خانم باربارا لی که نماینده‌ی کنگره‌ی آمریکا هست و رئیس انجمن نمایندگان سیاهپوست کنگره‌ی آمریکاست و ریاست نشست را هم بر عهده داشت اعتراض کرده بود که چرا اجازه دادید این افراد وابسته به اقوام صحبت کنند و اینها نماینده یا نمایندگان اقوام و یا ملیت‌های خودشان نیستند. نماینده‌ی جمهوری اسلامی در ضمن اشاره کرد که در ایران حقوق همه‌ی مذاهب کاملا رعایت می‌شود و این حقوق در مصوبه‌های مجلس و قانون اساسی در نظر گرفته شده و اقوام در ایران نسبتا خرسند هستند و این تبلیغاتی که برعلیه جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد هیچ ربطی به داخل ایران ندارد و سازمان ملل نباید اجازه بدهد که اینگونه تبلیغات را انجام دهند. نماینده دولت ایران بویژه بلوچ‌ها و کردها در ایران را متهم کردند که به روش‌های خشونت‌آمیز اعتقاد دارند که به عقیده‌ی من اصلا اینگونه نیست و ما بارها اعلام کردیم و این اعتقاد ما هست که ما با هر نوع خشونت و کشتار مخالف هستیم.
عکس‌العمل و یا واکنش شرکت کنندگان دیگری که در این همایش بودند به سخنان شما و صحبت‌های نمایندگان جمهوری اسلامی چگونه بود؟
در این نشست بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر شرکت کردند و هر کسی غم و اندوه خود را بیان می‌کرد و راه و حل خودشان را هم ارائه می‌دادند. من با نماینده "سازمان کنفرانس اسلامی" صحبت کردم. ایشان در سخنرانی خود به اقلیت‌های کشورهای جهان از جمله اویغورها در چین اشاره کرده بود. من به ایشان گفتم که شما به سنی‌های ایران که شهروندان درجه‌ی دوم کشور حساب می‌شوند و الآن هم در مناطقی نظیر بلوچستان مدارس دینی آنها در فشار هستند، چرا اعتراض نمی‌کنید. ما می‌بینیم که سازمان‌های بین‌المللی از قبیل کنفرانس اسلامی در موارد نقض حقوق مسلمانان از قبیل خود حکومت دینی مثل ایران اشاره‌ای نمی‌کنند و بیشتر به فکر مسلمانان در چین، اسرائیل و یا چچن هستند که من مخالفش نیستم ولی در خود این کشورهای مسلمان نیز اینگونه تبعیض‌ها را قائل می‌شوند.
شما اشاره کردید که این دومین همایش سالانه‌ی سازمان ملل در رابطه با اقلیت‌های قومی، زبانی و دینی هست، بنظر شما برگزاری چنین نشست‌ها چه کمکی برای طرح و حل مسائل و مشکلات قومی در ایران تابحال کرده؟
بنظر من در خصوص ایران تابحال هیچگونه پیشرفتی صورت نگرفته، اما مثالهای مختلفی از کشورهای دیگر طرح شد، به عنوان مثال در پاراگوئه، نیکاراگوئه، رومانی، مجارستان و یا حتی کشورهایی نظیر بنگلادش تجربه‌های خوبی داشتند.
در کنار من معاون وزیر امورخارجه‌ی بنگلادش نشسته بود که چند نفر مخالف آنها یعنی طرفدران "چاپازها" نیز در کنار آنها حضور داشتند. اینها یک سری تعاملات متمدنانه‌ای داشتند یعنی هم نمایندگان بنگلادش و هم مخالفین آنها در کنار هم نشسته بودند و تعاملاتی داشتند. متاسفانه در رابطه با ایران اینگونه نیست. برخوردی که رژیم جمهوری اسلامی با مخالفین خود در داخل و خارج می‌کند مملو از خشونت و غیرمتمدنانه هست. در حالیکه این همایش تابحال یک سری نتایج ملموسی در بعضی از کشورها داشته بخصوص این کشورهائی که آماده‌اند از تجربیات مثبت دیگر کشورها استفاده کنند تا برای بهبود مناسبات میان اقوم از این تجربه‌ها کمک بگیرند. این کشورها از این تجربیات به خوبی استفاده می‌کنند، اما در رابطه با ایران این فقط یک جلسه‌ی بین‌المللی دیگری هست که جمهوری اسلامی حرف‌هایی را بزند که در عمل نمی‌تواند آن را اجرا کند.
مصاحبه گر: طاهرشیرمحمدی
تحریریه: مصطفی ملکان