شمار کشتهشدگان ناآرامیهای اخیر و سرنوشت جسدها
۱۳۹۸ آذر ۴, دوشنبهیکی از روزنامهنگاران داخل ایران در بحبوحهی ناآرامیهای اخیر نوشت: «پسر خاله عزیزم، فرزاد تزمیپور در بهبهان به ضرب گلوله نیروهای امنیتی به پیشانیاش کشته شده است. صورتش طوری متلاشی شده که مادرش او را نشناخت.» توییت او پس از چند ساعت "حذف" شد. چند روز بعد، توییت دیگری از تحویل پیکر و خاکسپاری خبر داد.
این جوان یکی از کشتهشدگان ناآرامیهای اخیر در ایران است. با گذشت حدود ۱۰ از آغاز این ناآرامیها اما هنوز آمار دقیقی از کشتهشدگان در دست نیست. در تازهترین اظهارنظر، قاسم میرزایی نیکو، یکی از نمایندگان مجلس، از کشته شدن بیش از ۱۳۰ نفر در اعتراضاتی که با اعلام گرانی بنزین، آغاز شد، سخن گفته است.
سازمان عفو بینالملل روز جمعه یکم آذر (۲۲ نوامبر) بعد از "ارزیابی گزارشهای دریافتی" اعلام کرد که تعداد کشتهشدگان اعتراضات ایران به ۱۱۵ نفر رسیده است.
عکسها، فیلمها و خبرهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی پس از اتصال دوباره اینترنت در ایران اما زوایای تازهای از آنچه در چند روز ناآرامی در سراسر ایران رخ داده است را به تصویر میکشند و این فرضیه را که آمار کشتهشدگان بسیار بیشتر از ۱۳۰ نفر است، تقویت میکنند.
کاربری از کشته شدن دو نفر به ضرب گلوله در بهبهان مینویسد و مادری که پس از شنیدن این خبر دست به خودکشی میزند. کاربری که اهل بهبهان است، ضمن تأیید این خبر اسم دو برادر کشته شده را نوشته است و از مادرشان که "خودکشی ناموفق" داشته و در بیمارستان است.
"خودشان به خودشان شلیک کردند"
علی فدوی، جانشین فرمانده سپاه گفته است: «به بسیاری از مردم از فاصله یک متری و نیم متری شلیک شده است. این یعنی گلوله از میان خودشان شلیک شده است. اشرار با کُلتهای خفیف خود از پشت مردم را میکشتند.»
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
در ویدیویی که در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، لحظهی تیر خوردن یکی از شرکت کنندگان در اعتراضات در کنار لاستیکی که در آتش میسوزد، به تصویر کشیده شده. در این فیلم هم میتوان دید که از چه فاصلهای شلیک شده و هم میتوان حمله گروهی را دید که پس از شلیک به فرد مضروب حمله میکنند.
کاربران شبکههای اجتماعی سخنان جانشین فرمانده سپاه را در کنار این صحنه قرار دادهاند و بسیاری میپرسند، آیا کسانی که به معترضان شلیک کردهاند، اشرارند؟
تحویل جسد در ازای پول به شرط سکوت
کاربری از اهواز در ارتباط با دویچه وله به شرایط این شهر در روزهای ناآرامی و همچنین بهبهان و ماهشهر اشاره کرده و با اشاره به شمار بالای کشتهها در اهواز، بهبهان و ماهشهر میگوید: «جنازهها را به آنهایی که ممکن است در تشییعشان عده زیادی جمع شوند و آنهایی که طایفهگری دارند مثل عربها و لرها، تحویل نمیدهند.»
از دیگر خبرهایی که در ارتباط با کشتهشدگان ناآرامیهای اخیر به دفعات در شبکههای اجتماعی منتشر شده است، میتوان به تحویل جنازه کشتهها در ازای پرداخت پول اشاره کرد. کاربران به مبالغ متفاوتی اشاره کردهاند که در شهرهای مختلف ایران در ازای تحویل جنازه، خانواده مجبور به پرداخت آن بوده است؛ از ۴۰ تا ۸۰ میلیون تومان. در بسیاری از این نوشتهها آمده است که ماموران جسد را به شرط عدم عزاداری و اطلاع رسانی به خانواده تحویل میدهند.
حبیبالله عاصفی، معاون امنیتی استانداری خوزستان اما در گفتگویی امروز ۴ آذرماه، "شایعه" گرفتن پول و حق تیر برای تحویل اجساد معترضان به خانوادههای آنها از سوی برخی نهادها را "کذب محض" خوانده است.
در شمار کشتهشدگانی که به تأیید سازمان عفو بینالملل رسیده است، بیشترین کشتهشدگان به ترتیب از استان خوزستان، کرمانشاه، کردستان و شیراز (استان فارس) هستند.
زیدآبادی: مگر این جامعه چه استعدادی برای اوباشپروری دارد؟
عدم اطلاعرسانی در مورد کشتهشدگان و بازداشتیهای اعتراضات اخیر و سکوت سنگین مقامات دولتی در ایران درباره آنچه گذشت از یک سو و تکرار جملههای همیشگی که این کار "اشرار"، "بیگانگان جیرهخوار"، "مزدوران" و "دستنشاندهها" بوده است، جامعه را در سکوتی ترسآور فروبرده است.
از سوی دیگر، بسیاری از خانوادهها با یادآوری آنچه در سال ۸۸ و در کهریزک گذشت، نگران سرنوشت فرزندان و بستگانی هستند که بازداشت شده یا از آنها خبری در دست نیست و گفتههای رئیس سازمان زندانها که اطمینان داده است، "اتفاقاتی که در سال ۸۸ در کهریزک رخ داد، این بار رخ نمیدهد" هم چیزی از بیم و هراسشان نمیکاهد.
به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
تأکید همواره مقامات امنیتی و نظامی ایران بر نسبت دادن ویرانیها و کشتار اخیر به اشرار، افزون بر این بر ترس شهروندان ایران افزوده است و بسیاری این پرسش را مطرح میکنند که چگونه است که "اشرار و مزدوران" به این آسانی میتوانند آرامش را در کشوری با "اقتدار و امنیتی" که هر روزه از سوی مقامات ایران، وصفش میرود، بر هم زنند.
احمد زیدآبادی مینویسد: «اینک پس از یک هفته حتی نمیدانیم دقیقا چه خبر شده است؟ دولتیان همان داستان همیشگی را تکرار میکنند ... این جامعه مگر چه استعدادی برای اوباشپروری دارد که فقط پس از دو سال، باز این همه اوباش و اراذل از دل آن برآمده است؟»
جانشین فرمانده کل سپاه گفته، "فیلمهای همه دوربینها را" دارند و "همه دست نشاندهها و مزدورانی که به صراحت اعتراف کردند مزدور آمریکا و منافقین هستند" را گرفتهاند.
جامعه ایران در سایه نبود گردش آزاد اطلاعات و سرکوب شدید، پر از پرسش و با بیم و هراس، در انتظار پاسخ است.