1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
فناوری

صنعت خودرو ایران در سال ۱۳۹۸

کاوه حیدری
۱۳۹۹ فروردین ۱۱, دوشنبه

سال ۱۳۹۸ سالی سخت برای صنعت و فناوری ایران بود. در این سال صنعت خودرو ایران با وجود وعده‌های فراوان تنها محصولات قدیمی عرضه کرد و صنعت فناوری اطلاعات در ایران هم بسیاری از شرکت‌های نوپا را در آستانه سقوط دید. 

https://p.dw.com/p/3aBTz
Iran | Iranischer Autohersteller Khodro Industrial Group
عکس: picture-alliance/dpa/A. Stoffel

صنعت خودرو در سال ۹۸  

در سال ۱۳۹۸ بحث جایگزین شدن پراید بالا گرفت و حتی قرار بود تولید این خودرو متوقف شود. البته بنا به گفته پلیس ایران، تولید پراید در سال ۱۳۹۹ متوقف خواهد شد اما موضوع مهم جایگزین این خودرو است. 

آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن در پاسخ به این پرسش که آیا پراید پس از توقف تولید گران می‌شود، به تجارت‌نیوز گفته است: «ما معتقدیم که توقف [تولید] خودرو پراید تا سال ۱۳۹۹ امکان‌پذیر نیست. یعنی تا زمانی که خودرو جایگزین برای پراید از سوی گروه‌های خودروسازی معرفی نشود این خودرو نیز متوقف نخواهد شد. خودرویی همچون تیبا و یک خودرو جدید که مراحل ساخت آن تمام شده، قرار است به زودی به مرحله تجاری‌سازی برسد. پس از معرفی این خودرو جدید به بازار، این اتومبیل که تلفیقی از پراید و تیبا است جایگزین پراید می‌شود. البته بخشی از قطعات این خودرو جدید نیز همانند پراید و تیبا از کشورهای خارجی تامین می‌شود.» 

جایگزین کردن پراید با خودرویی که تلفیقی از پراید و تیبا است را می‌توان دور زدن پلیس و افکار عمومی دانست. شرکت سایپا پلت‌فرم امن‌تری از پراید هم در دسترس دارد. این شرکت در سال ۱۳۹۸ در حال تکمیل پروسه تولید خودرویی با نام رهام بود که در پایان سال نام آن به شاهین تغییر کرد. 

شاهین، خودرو جدید سایپا است که در آن دانش فنی پلت‌فرم تویوتا یاریسِ نسل قبل از طریق یک شرکت چینی به سایپا منتقل شده است. سایپا با ایجاد تغییراتی در پلت‌فرم شاهین را ساخته است.

پلت‌فرم تویوتا یاریس نسبت به پلت‌فرم پراید بسیار امن‌تر است و می‌تواند سه ستاره ایمنی اروپا را بدست آورد که در مجموع از نظر ایمنی در اروپا متوسط محسوب می‌شود. 

این در حالی است که در دهه ۱۹۸۰ میلادی خودرو پراید از نظر ایمنی در آمریکا کاملا مردود شده بود. 

وبسایت "اسب بخار" درباره شاهین نوشته است: «با وجود قابلیت نصب امکانات  رفاهی مختلف روی این خودرو، وجود تحریم‌ها باعث شده تا امکان تامین قطعات برخی آپشن‌ها روی این خودرو امکان پذیر نباشد.»

شرکت ایران خودرو، رقیب سایپا هم در سال ۱۳۹۸ محصول جدیدی نداشت. این شرکت تنها برخی محصولات را روی پلت‌فرم قدیمی پژو  ۴۰۵ و  ۲۰۶ توسعه داد و با نام‌های جدید معرفی کرد. یکی از این محصولات دنا پلاس توربو اتوماتیک نام دارد.  

این محصول از گیربکس چینی اتوماتیک شش‌دنده استفاده می‌کند و موتور آن هم ۱۵۰ اسب بخار قدرت دارد.

البته ایران خودرو خبر از محصولی کاملا جدید بر پایه پلت‌فرم پژو ۳۰۱ می‌دهد. این محصول در پایان سال برای حسن روحانی، رئیس جمهور ایران رونمایی شد.

ایران خودرو طی همکاری جدید خود پس از برجام با پژو، به دانش فنی یکی از مهم‌ترین پلت‌فرم‌های شرکت پژو با نام "پی اف یک" دست پیدا کرد؛ پلت‌فرمی که مدل‌های ۲۰۸ ، ۲۰۰۸ و ۳۰۱ پژو بر پایه آن ساخته شده‌اند. 

پس از خروج پژو از ایران به دلیل تحریم‌های آمریکا، شرکت ایران خودرو سعی در داخلی‌سازی قطعات این پلت‌فرم کرد و محصول جدیدی را روی این پلت‌فرم طراحی کرد.

یک "منبع آگاه" در ایران خودرو به وبسایت "بیت‌‌ران" گفته است: «تمام الزمات حقوقی برای استفاده از این پلت‌فرم در محصولات آینده ایران خودرو در قرار داد با پژو در نظر گرفته شده بود و پژو با توجه به خروج یک طرفه از ایران از نظر حقوقی کاری نمی‌تواند انجام دهد.»

حالا باید دید که آیا در سال ۱۳۹۹ این دو خودروی جدید ایران خودرو و سایپا وارد بازار خواهند شد یا تولید آنها باز دچار تاخیر خواهد شد؟

گذشته از این دو محصول، سال ۱۳۹۸ برای صنعت خودرو ایران سال سختی بود و تولید صنعت خودرو ایران در این سال کاهش یافت.

صنعت فناوری اطلاعات ایران در سال ۹۸ 

در سال ۱۳۹۸مشکلات زیادی برای شرکت‌های فناوری اطلاعات در ایران ایجاد شد و این شرکت‌ها رشد قابل توجه چند سال قبل خود را از دست دادند و برخی از این شرکت‌ها از بین رفتند. 

شرایط تحریم کار را برای بسیاری از این شرکت‌ها در ایران سخت کرده است. البته برخی هم از این شرایط سود جسته‌اند. 

به عنوان مثال به دلیل ضعف‌های نرم‌افزار گوگل‌مپ، در چند سال اخیر نقشه‌یاب ویز بین ایرانیان رواج یافت. این اپلیکیشن که با کمک کاربران توسعه پیدا می‌کند، در نبود زیر ساخت‌های سخت‌افزاری در ایران رشد خوبی کرد و کم‌ایرادترین نقشه و راهنمای مسیریابی آنلاین شد. اما با فیلتر شدن آن، جریان بازار به نفع اپلیکیشن‌هایی مانند «نشان» و «بلد» تغییر کرد.  

این اپلیکیشن در ایران به "ویز ایرانی" مشهور است و از روش‌های مشابهی بهره می‌گیرد و سعی می‌کند از کمک کاربران برای تکمیل خود استفاده کند. البته این اپلیکیشن همچنان ضعف‌هایی دارد؛ مثلا مانند گوگل در استفاده از سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی راهنمای مناسبی نیست.

گفته می‌شود که تحریم‌های اخیر و برخی محدودیت‌ها برای شرکت‌های رقیب خارجی، فضای لازم برای توسعه استارتاپ‌های ایرانی را فراهم خواهد کرد؛ یعنی همان اتفاقی که برای فروشگاه اینترنتی "دیجی‌کالا" یا تاکسی اینترنتی "اسنپ" افتاد و در غیاب آمازون و اوبر توانستند در ایران رشد کنند.

اما مخالفان معتقدند که فضای نابسامان اقتصادی ایران به دلیل وجود تحریم‌ها سبب مرگ زودرس این شرکت‌های نوظهور خواهد شد. 

یکی دیگر از مشکلات فناوری ایران در سال گذشته کندی در توسعه نسل پنجم شبکه‌های مخابراتی (G5) بود. در حالی که فایو جی در بسیاری از کشورها به بهره‌برداری (هرچند محدود) رسیده، مشکلاتی برای عملیاتی‌شدن آن در ایران وجود دارد. 

 ورود ‌‌اینترنت فایو جی می‌توانند سبب افزایش سریع برخی از فناوری‌ها در ‌‌ایران شود. برای آنکه فایو جی در ‌‌ایران امکان اجرا شدن داشته باشد، باید باندهای فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتزی آزاد شوند. ‌‌این بخش هم اکنون در انحصار صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. 

ایران در سال ۹۸ همچنین سعی کرد ماهواره به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین بفرستد. ماهواره‌ای که "ظفر" نام داشت و توسط دانشگاه‌های صنعتی در ایران ساخته شده بود، برای پرتاب در اختیار سازمان فضایی ایران قرار گرفت. اما پرتاب این ماهواره موفقیت‌آمیز نبود و این ماهواره در مدار قرار نگرفت. 

یکی دیگر از مشکلات در عرصه فناوری اطلاعات در ایران با مسدود شدن اینترنت در ناآرامی‌های آبان‌ماه مشخص شد. در این مدت تنها برخی سایت‌ها در ایران قابل دسترس بودند. با قطع دسترسی به تمام موتورهای جستجوی خارجی مانند گوگل اما موتورهای جستجوی ایرانی با نام‌های "پارسی جو" و "یوز" در عمل کمکی به کاربران نمی‌کردند. 

در این باره سایت تکنولوژی "زومیت" نوشته است: «اگر برنامه‌نویسی قصد داشت از مشخصات سخت‌افزاری سیستم مورد نیاز برای اجرای آخرین نسخه‌ "ویژوال استودیو" با خبر شود، کافی بود عبارت "Visual Studio 2019 System Requirements" را در گوگل جست‌وجو کند. گوگل در کمتر از نیم ثانیه ۶۱ میلیون و ۸۰۰ هزار نتیجه به کاربر نشان می‌داد که در صدر آن پیش‌نمایشی از مرتبط‌‌‌ترین نتیجه وجود داشت. این در حالی است که با جست‌وجوی همین عبارت در پارسی‌جو نتایجی به‌نمایش درمی‌آید که هیچ‌کدام از آن‌ها کوچک‌ترین ارتباطی به ویژوال استودیو ندارند. یوز نیز در سراسر اینترنت تنها ۴ نتیجه پیدا می‌کند که نزدیک‌ترین آن‌ها به عبارت جست‌وجو شده، نحوه نصب آفیس ۲۰۱۳ و مشخصات لازم برای آفیس ۲۰۱۹ است.»